davamı əslində şeytana tabe olmaq və ona tapınmaqdır. Şeytan isə həmin əski düşməndir ki, Allaha tabe olmadı və insanları yoldan çıxarmaqla hədələdi. Aydındır ki, belə bir düşmən əsla xeyir işlərə rəhbərlik etməz və bəşərə şərdən, fəlakətdən başqa heç nə istəməz".
İbrahim Azəri küfrün pis aqibəti ilə qorxudub bütpərəstlikdən çəkindirmək üçün çox çalışdı. Hətta mərhəmətini qazanmaq üçün ona ata deyə müraciət etdi: "Ey ata, mən ondan qorxuram ki, İlahi əzabına düçar olasan və şeytanın dostları, yaxınları cərgəsində qərar tutasan".
Azər Allaha itaətsizliyindən və bütpərəstliyindən dönüb İbrahimin dəvətini qəbul etmədi. O, İbrahimə qarşı kobudluq etdi, onun ədəb-ərkanlı rəftarına təhqir və hədə ilə cavab verdi: "Sən mənim allahlarımdan üz döndərirsən, səni daşqalaq edəcəyəm. Mənim qəzəbimdən qorx, kin və intiqam alovumu qızışdırma. Get, bir də gözlərimə görünmə!"
İbrahim Azərin hədə-qorxularını təmkinlə və sakitcə qarşıladı. Tam mülayimliklə və yumşaqlıqla ədəb-ərkan qaydalarını gözləyərək dedi: "Mən öz Tanrımdan sənin üçün rəhmət diləyəcəm, çünki O, məni çox əziz tutur. İndi isə sizdən və allah deyib pərəstiş etdiyinizdən uzaqlaşıb öz Tanrıma ibadət edəcəyəm".
İbrahim artıq Azəri yola gətirə bilməyəcəyini başa düşüb pərişan olmuşdu. Bütpərəstliyə nifrətim bildirmək üçün kədərli halda onunla vidalaşıb öz kafir tayfasından uzaqlaşdı.
İBRAHİM BÜTLƏRİ SINDIRIR11
İbrahim Azərin onu eşitmədiyini görüb ümidsiz olmuşdu. Xeyirxahlığının kobudluqla qarşılanması, haqq yoluna dəvətinin rədd edilməsi ona ağır gəlmişdi. Lakin bu xoşagəlməz hadisə onu haqqa dəvət yolundan döndərmədi və bütpərəstlər tayfası ilə mübarizəsini zəiflətmədi, əksinə, güclü iradəsi ağır zindan altındakı dəmir kimi daha da möhkəmləndi. O, qərara gəldi ki, tayfasının pozğun əqidəsinə qarşı amansız mübarizəyə girsin. Bu yolda məşəqqətlərlə və əzablarla üzləşməkdən çəkinməsin.
Düşmənləri qarşısında İbrahimin üstünlüklərindən biri güclü məntiqi və sarsılmaz dəlilləri idi. O, söhbətlərini güclü əsaslar üzərində qurur, müxtəlif istiqamətlərdən təlqin elədiyi mətləbin üstünə gəlir, mübahisələrini öz sözləri ilə tuta bilir və onları qaçılmaz həqiqətlər qarşısında qoyaraq tərk-silah etməyi bacarırdı.
Aşağıdakı misallarda görəcəksiniz ki, İbrahim necə asanlıqla və aydın bir dillə söhbət aparır, suallara necə dolğun və ətraflı cavab verir və öz fikirlərini əsaslandıra bilirdi.
İbrahim tayfasından soruşdu: "Sizin ibadət etdiyiniz nədir? Siz nəyə pərəstiş edirsiniz". Onlar öz bütləri haqqında danışmağa başlayıb İbrahimin sualına cavab olaraq bildirdilər ki, bütlərə sitayiş və itaət bizim üçün fəxrdir. "Biz bütlərə itaət edirik və onların önündə zahidik". İbrahim xəstəliyin kökünü axtaran həkim kimi, müttəhimi öz sözləri ilə günahını boynuna qoyan qazı kimi bütpərəstliyin puç və mənasız olduğunu onların öz dilindən eşitmək məqsədilə dedi: "Görən bu bütlər sizin dua və istəklərinizi, sitayiş və təriflərinizi eşidirlərmi? İtaət və ibadətinizi görürlərmi? Sizə xeyir verməyə, zərərinizi dəf etməyə qüdrətləri çatırmı?"
Tayfa adamları kafir və cahil atalarını, müəllimlərini kor-koranə təqlid edərək zəif və əsassız məntiqlə dedilər: "Biz onlara ona görə pərəstiş edirik ki, ata-babalarımız onlara itaət etmişlər".
Onlar təsdiq edirlər ki, bütlər eşitmir və heç bir xeyir-şər sahibi deyillər, lakin ata-baba yolu ilə getməyi, onları təqlid etməyi özləri üçün əsas götürmüşlər. Tayfa öz əqidəsinin qədimliyini onun gerçəkliyi üçün dəlil gətirərək özünü düzgün dünyagörüşün sahibi, sağlam fikrin aydınlığından məhrum etdilər.
İbrahim dedi: "Aydındır ki, siz də, atanız da açıq-aşkar yanılma içində yaşamısınız".
Onlar İbrahimin güclü dəlillərinin qarşısında duruş gətirə bilməyəcəklərini başa düşüb hay-küy salmağa başladılar. "Ey İbrahim, sənin nə cürətin var ki, bizim allahlarımızın şan-şöhrətini alçaldırsan? Sən bizim bütləri Doğrudanmı pisləyirsən, yoxsa zarafat edirsən?"
İbrahim dedi: "Mən ciddi danışıram, çünki din gətirmişəm və sizi düz yola çağırıram. Külli-kainatda səcdəyə layiq bircə varlıq var: O da göyləri və yeri yaradan, onları idarə eləyən Allahdır. Bu bütlərin heç özlərinə də bir xeyri-zərəri yoxdur. Onlar bir qədər daşdan və yonulmuş taxtalardan artıq bir şey deyillər. Ona görə də gərək onlara pərəstiş və itaətdən əl çəkəsiniz. Şeytanın fitnəsini və azdırmasını düşünün, dünyaya ağlın gözü ilə baxın ki, bəlkə düz yol tapasınız. Bu güclü dəlillərdən başqa nəzərə alın ki, mən sizdən öncə də bütlərdən uzaqlaşıb onlara pərəstişdən əl çəkmişəm. Əgər onlar zərər yetirməyi bacarsaydılar, mənə ziyan vermiş olardılar".
Sonra İbrahim İlahinin müstəsna yaradıcı gücündən və sonsuz qüdrətindən söz açdı ki, bəlkə onlar Allah-Taalanın hikmət və qüdrəti haqqında düşünələr, Allahın birliyinə olan inamla əsassız bütpərəstlik arasındakı fərqi dərk edələr. Bu məqsədlə dedi: "Dünya əhlinin Allahı o kəsdir ki, məni yaratmışdır. O mənə yol göstərir, ruzi verir. Xəstələnəndə şəfa bəxş edir. Məni öldürür və sonra dirildir. Və ümidvaram ki, cəza günündə məni bağışlayan O olacaq".
İbrahimin güclü dəlilləri tayfası üçün təsirsiz oldu, onun dəvətini qəbul etmədilər. İbrahim gördü ki, onların qulaqları var, könülləri haqqın üzünə bağlıdır və eləcə öz qorxularının ətəyindən asılı qalaraq bütlərə pərəstişdə inad edirlər. Ona görə də bütlərin qəsdinə durmağa and içdi. Nəyin bahasına olur-olsun, tayfasına açıq-aşkar başa salmaq istədi ki, onlar bir xeyir verməyə, zərər vurmağa, ya bir dərdi sağaltmağa qadir deyillər və onlara bütlərə ibadətdən bir xeyir gəlmədiyi kimi, bu adəti tərk etməkdən də bir zərər yetməyəcək.
İbrahimin tayfasının belə bir adəti var idi: onlar hər il bayram günlərini şəhərdən kənarda keçirirdilər. Şəhərdən çıxmazdan qabaq yemək hazırlar və məbədə qoyardılar ki, qayıdandan sonra da ləzzətlə yesinlər. Onların inamına görə, allahları bu müddətdə o yeməklərə bərəkət verirlər. Camaat şəhərdən çıxmaq istərkən İbrahimdən xahiş etdi ki, onlarla getsin. Lakin İbrahim onların dəvətini qəbul etmədi, çünki bütləri dağıtmaq qərarına gəlmişdi. O, özünü xəstəliyə vurdu, əslində heç bir xəstəliyi yox idi. Ancaq çox əzgin və qəmli idi, ürəyi sıxılırdı. Tayfasının yoldan azması İbrahimə bərk təsir etmişdi.
Adamlar İbrahimin xəstəliyinin onlara keçməsindən qorxaraq onu şəhərdə təkcə qoyub şad və sevincək şəhərdən çıxdılar.
Budur, şəhər bomboşdur, məbəd sakit və kimsəsiz, səs-səmirsizdir! Hətta məbədin xidmətçiləri də şəhərdən getmişlər!
İbrahim şəhəri xəlvət, düşmənləri xəbərsiz görüb bu fürsətdən istifadə etdi. O, yavaş-yavaş gedib məbədə daxil oldu. Məbədə və ordakı bütlərə uzaqdan tamaşa etdi. Onların