мени кўпчилик лўли деб ўйларди. Эҳ, ўшанда қайнонам, қайнотам менга нималар қилишганини билсангиз эди. Мен кўрганларимни сен кўрмагин, Саможон!
Само шошилиб турган бўлса-да, тажрибага эҳтиёжи бор эди.
– Бир куни ёнингизга келсак, бошингиздан ўтганларни айтиб берасиз, хўпми?
Салиманинг ичи тўлиб тошган, кимгадир дардини дастурхон қилгиси келарди.
– Албатта, бугун тушдан кейин келинглар унда.
Само ҳам тушдан кейинги фурсатни кутадиган ҳолатда эмасди. Салима ҳам аҳволни тушунган, «Йигитинг билан мени таништир, сенга муносибми, йўқми, фарқлай оламан», деганди. Само ҳам тажрибаси бор, дея, Серпилни уйига юборган, ёнига Салима опасини олганди. У тушунарди. Ҳарқалай табиб табиб эмас, бошидан ўтказган табиб.
Куз кунлари эди.
Шиддатли шамол дарахт шохларини кескин силкитар, дераза ойналарини аёвсиз саваларди. Учрашув жойига боришаркан, Салиманинг юзи совқота бошлади. Икки дугона ўз ирқи туфайли чекаётган азиятлар уни қаттиқ ташвишга солганди. Самога бирор баҳона айтиб, ортга қайтмоқчи ҳам бўлди, чунки уларнинг йиғлаб туришларини кўрмоқчи эмасди.
– Само, мен қайтсам бўладими? Жуда ҳам совқотдим.
Само тараддудланди:
– Салима опа, сизга ишониб, Серпилни ҳам уйига қайтариб юбордим. У билан учрашгандан сўнг, эҳтимол, жуда тушкунликка тушсам-чи? Ким менга тасалли беради? Юраверинг. Мени бунақа оғир дамда ёлғиз қолдирманг. – У кўз ёши билан давом этди. – Ўзи оёғим тортмай турибди. Опажон, мен ўляпман, ахир. Сиз мени тушунмаяпсиз.
Салима «бўпти, борамиз» деган чоғда улар аллақачон манзилга етиб келишганди. Меҳмет уларни қарши олди. Мук тушиб ўтирган йигит уларни кўриши билан оёққа турди. Йигит ва қиз бир-бирининг юзига қарай олмас, фақат унсиз йиғлашарди. Ниҳоят, бу сассиз саҳнани Салима бузди:
– Шундоғ тураверасизларми? Тезроқ гаплашиб олинглар, кетайлик. Бу қанақа мотам?
– Бундан ортиқ мотам бўладими? Мен Самосиз қандай яшайман? Уни болалигимдан бери севаман. – Йигит бошига муштлаб давом этди. – Аллоҳим, бу нима кўргилик? Ўзинг мададкоримиз бўл!
Сўнг Меҳмет Самога ўгирилди:
– Жоним, нега буни менга аввалроқ айтмадинг? Нега?
Қиз Меҳметнинг юзига истиҳола билан аранг қарай олди.
– Менга уйланмайсан, деб қўрққандим. Нима қилай, сени йўқотишни истамадим. Лекин қўлимда бир китоб бор. Уни икки йил аввал ўқигандим. Ҳозир қайтадан ўқияпман. Унда бир йигит ўз қабиласида мавжуд бўлган қатъий тақиқларга қарамай, ўзи севган қизга уйланади. Уни ўлим жазоси кутарди. Сенда ҳам ўшандай юрак, жасорат бор деб ўйлаб, сенга ёздим. Сен эса, «мен розиман, аммо динимизда рухсат йўқ», деяпсан. Осон эмас. Албатта, сен учун ҳам, мен учун ҳам бунинг катта масъулияти бор. Аммо…
Қизнинг тараддудини кўрган Салима ташаббусни қўлига олди:
– Менга қара, Само! Жаҳлимни чиқаряпсан. Ҳатто ўз қизини сотадиган гажилар ҳам сендек тортинмайди, хижолат чекмайди. Сен нимадан уяляпсан? Агар сен ўзингни шунақа ерга ураварсанг, бошқалар бошига кўтарармиди?
Салима ғалати аёл эди,