бит, Мәдинә, без бик җитди хөкүмәт эше белән йөрибез. Безгә, ни, срочно әниең… Гөлбану кирәк, әйе!
– Әнием ни… эштә. Савым вакыты бит!
Киез итек кигәне, тавышын көрәйтә, гәүдәсен турайта төшеп, янә юлдашларына борылды:
– Кызның әнисе… туйыс, Насыйбуллина, безгә бит постольку поскольку гына кирәк! Әйе. Монда өйнең хәзерге хуҗасының, туйыс, Насыйбуллинаның личносы ни причём! Әйе. Так что, иптәшләр, ялгышмагыз: мәсьәләгә конкретно, по-деловому карагыз! Әйе!
Ихсанбай үз чиратында Мәдинәне көйдергеч карашы аша үткәрде:
– Шулай, шулай! Йортның төп хуҗасы фронтта!
– Ни бит, сеңелкәш, – Ишмәмәт баскан җирендә таптанып алды, – Насыйбуллин Һашим Хаҗиәхмәт улының, – папкасыннан ул бер кәгазь чыгарды, – үзе сугышка киткәндә… түләнмәгән салымы калган булган. – Шуннан ул йокысыннан уянып кыймылдаша башлаган балаларга карады да туктап калды.
Түшәкләренә торып утырган малайлар Ихсанбайның да игътибарыннан читтә калмады, тик нигәдер төсе бозылды:
– Әйе. Әтиеңнең түләп бетермәгән салымы калган. Шуның күләме хәзер… күпме әле, Ишмөхәммәт агай?
Ишмәмәт янә баскан җирендә таптанды.
– Хәзер… тучнысын әйтәм. Тучнысы: бер сыер!
– Сыер?! – Мәдинәнең аңына әле ишеткән сүзнең асылы барып җитми, мәгәр үзенә, менә бу ике җанга, тагын идәндә бер хәсрәтсез йоклап яткан әнә ул бозауга, әнисенә коточкыч куркыныч янаганын шунда ук төшенде. – Сыер…
Каршысында торган ирләрнең кайсысыдыр «Бурыч. Хөкүмәт. Төрмә» дигән сүзләрне әйтте. Ә Мәдинәнең күз алдында шулчак сакал-мыек баскан, эчкәннән шешенгән йөзле әтисе килде. Ул! Киткәндә дә балаларының ризыгын урлап киткән! Өч көнлек бозау янында торган Мәдинә йодрыкларын төйнәде, күкрәген ярып, иреннәрен көйдереп, әтисенә рәнҗүе бәреп чыкты:
– Дөмексәңче шунда, Һашим…
«Егетләр ат алып килгән, чыктык». Бу сүзләрнең мәгънәсе Мәдинәнең миңгерәүләнгән зиһененә барып җитмәде, аны бары тик әче итеп кычкырган әнисенең тавышы гына асылына кайтарды:
– Нишлисез?! Ерткычлар, кансызлар! – дип өзгәләнә иде ул тавыш. – Алыгыз! Җанымны алыгыз! Балаларымны асрый алмагач, ул җанның миңа нигә кирәге бар?!
Ул арада Гөлбану атылып өйгә керде, кычкырыштан куркынган малайларын утын шикелле итеп кочаклады да кире тышка йөгерде:
– Алыгыз, боларын да калдырмагыз! Ачлыктан тилмерешеп ятып үлгәннәрен күрмәм, ичмасам… Бозауны да… Билдәшнең бозавы-ы-ы… – Гөлбану янә өйгә ташланды, бозауны күтәреп алып чыкты да, малайларын болгап аткан кебек, бозауны да боларның алдына ташлады.
Ул арада җыелган күршеләре арасыннан кемдер Гөлбануның үзен тотты, кемдер игезәкләргә ябышты. Кемдер юатты, кемдер әрләде…
Әнә Билдәшнең мөгезенә бау тактылар, чананың тәртәсенә бәйләделәр. Мескен сыер туктаусыз артына каерыла, дүрт аягы белән карышып тарткалаша, мөгрәп акырган бозавын калдыра алмый, җан тетрәткеч тавыш белән кычкыра…
Мәдинә һуштан язар дәрәҗәгә җитте, Билдәш тирәли купкан ыгы-зыгыга