эбит.
– Хайыы, оттон сахалар оттолоругар үөскээбит киһи буоллаҕа дии.
– Билиҥҥи Үт сахаларыгар айанын, сирдэрин-уоттарын үчүгэйдик көрдөрөн суруйар буолбат дуо?
– Этимии даҕаны.
Эмискэ ааны тоҥсуйан тобугураттылар.
– Оок, үһүс дьукаахпытын аҕаллылар быһыылаах, – Бологуурап, соһуйбуттуу саҥа аллайаат, аантан чугас сытар киһи быһыытынан, оронугар олоро түһэн, атаҕын таҥаһын кэтэн хачыгырайда. Тиийэн ааны аһан биэрбитигэр, дьиэ хаһаайката биир эдэр киһини батыһыннаран киирдэ.
– Бу үһүс квартираҥҥытын аҕаллым. Дьэ, эдэр киһи, манан раскладушкаҕа сытыаҥ буоллаҕа дии, таҥаһыҥ бу баар.
– Дорооболоруҥ, Куодайыысап диэммин, – хатыҥыр, үрдүк уҥуохтаах, бэрбээкэйигэр диэри унньулуйбут уһун хара сонноох, бартыбыаллаах эдэрчи киһи, эрчимнээхтик хамсанан, оҕонньоттору кытта илии тутуста.
Хаһаайка, намыһах суон дьахтар, Бологуурабы куукунаҕа ыҥыран киллэрэн, ыскааптарын арыйталаан чэйдииллэригэр аналлаах иһити-хомуоһу, холодильнигын аһан, икки улахан тууһаммыт балык, түүлүүн-өҥнүүн сытар анды, аллараа холбукаҕа хортуоска, луук баарын көрдөттөөтө:
– Бу эһиги аскыт, бэйэҕит астанан аһааҥ. Мин бырааһынньык күннэригэр кыыспар баран олоруом. Дьэ итигирдик, үчүгэйдик олоруҥ, – хаһаайка барытын быһааран, ыйан-кэрдэн биэрдэ.
Бологуурап, махтанан-баһыыбалаан дьиэлээх дьахтары атааран баран, дьонугар киирдэ.
– Дьэ, доҕоттоор, ас-үөл үрдүттэн сиригэр түбэспит дьон буоллубут. Холодильник иһэ толору ас: хортуоскатыттан андытыгар тиийэ. Күөстэниитин эрэ кыайыахха наада буолсу.
– Ама-ыы, доор, оттон остолобуой да аһа тотороо инии.
– Эмиэ даҕаны оннук ээ. Чэ бэйи, дьүһүнүттэн көрөн иһиллиэ.
Саҥа дьукаахтара көрүдүөргэ тахсар аан кэннинээҕи көхөҕө сонун ыйаан киирдэ. Хомуот үрдүгэр турар телевизоры тиийэн тутан-хабан көрдө, онтун-мантын эрийтэлээтэ да, үлэлээн кэлбэтэ. Онтон туһа тахсыа суоҕун билэн, телевизор үрдүгэр сытар хас да чараас кинигэлэри ылан эргим-ургум туппахтаан көрөөт, аахайбатахтыы, Бологуурап оронун иннигэр турар сурунаал остуолугар чөмөхтүү бырахта. Дьөгүөр олору соһуйбут курдук эһитэ тардан ылан көрүтэлээбитэ, хас да чараас медицинскэй брошюралары кытта Михаил Николаев «Глубина памяти» уонна «Новая Якутия. Начало» диэн дьоҕус кинигэлэрэ буолан биэрдилэр.
– Хайа, доҕоор, тоҕо бу кинигэлэринэн быраҕаттанныҥ?
– Ээ, атыттар эбит.
– Хайдах атыттар?.. – Дьөгүөр, өйдөөбөккө, киһитин өрө көрөн таһаарда.
– Художественнай кинигэлэр буолуо дии санаабытым.
– Һы, онтон атыны аахпаккын дуу?
– Соччо ааҕааччым суох.
– Ноо, тоҕо?..
– Соччо интэриэһиргээччим суох… – эдэр киһи, өһөспүттүү, наар биир халыып хоруйдаан, кэпсэтэр баҕата суоҕун биллэрдэ. Раскладушкатыгар тиэрэ түһэн, дьиэ үрдүн одуулаһа сытта.
Бологуурап, киһитин иһигэр киллэрбэтэхтии, саҥата суох иҥиэттэн кэбистэ. Брошюралары арааран туһунан ууран баран,