диэбит хардааччылар
Уоттуун-күөстүүн умуллаллар,
Бэл-бэл диэтэр иһээччилэр
Толлор, куотар үһүлэр.
Оччолорго бу Ньукулай
Отут уолан саастааҕа,
Сытыы, модьу, кус быһый
Сылгыһыт уола ааттааҕа.
Арай биирдэ уордаах, улуу
Тойон аатын ааттааннар,
Күөн көрсө диэн арҕаа улуус
Ааттаахтара мустаннар,
Ат сүүрпүттэр,
Онно туран
Биһиги Ньукулайбыт
Сүүрдүбүт ата кыайтаран,
Быдан хаалан тахсыбыт.
Кыһыытыгар уордаах тойон
Таптыыр атын кырбаабыт,
Оннооҕор ордук уордайан
Ньукулайга хайыспыт.
Өксөкү курдук үөгүлээн,
Хахай курдук хаһыытаан,
– Сыакаар! – диэн үөҕэн, сэмэлээн,
Сынньан барбыт, куолутунан.
– Онуоха, – дииллэр, – Ньукулай
Олох диэн уолуйбатах.
– Оргууй! – диэбит. – Тохтоо, туолуй!
Мин атаҕым кыайтарбата.
– Тыллаах-өстөөх… Абаккабын
Көрдүгүөт-көрбөтүгүөт… –
Харса суох кулаан барбыт…
Ньукулай холку үһү.
Тайаҕынан сырбаппытын
Тайаҕын тосту саайбыт,
Куортугунан далайбытын
Куортугун былдьаан ылбыт.
Күрдьүөттэһэн туран баран
Тойон хат санамматах,
Киһи эрэ буоллар кыайан
Кини иннин ылбатах.
Ол иһин харса хааныттан
Уон улуус дьулайбыта,
Албан аатын ойуун ааттаах
Кырыыска туруорбута.
Уолан дьоннор үөскээбиттэр
Онтон ыла улууска,
Баайдар да син дьон эбиттэр,
Туруулаһан турдахха.
Оччолорго отут саастаах
Уолан киһи эр бэрдэ –
Ньукулайбыт хандалыттан
Тайҕаҕа күрээбитэ.
Ол бэйэтэ, сыл-хаар моҥоон,
Оҕонньор аатырдаҕа,
Олорбут дохсун олоҕо
Остуоруйа буоллаҕа.
2
Аҕыс уон сыл кыстык хаарын
Ким кыайан күрдьүө баарай!
Чахчы бааччы кырдьыбыт
Биһиги Ньукулайбыт.
Бодойбо хааннаах күннэрин
Көҥүл норуот умнубат,
Ол күннэр киэҥ күүрээннэрин
Өтөр-өтөр ахтыбат.
Баһан ылар көмүһүнэн
Аатырбыт Өлүөнэҕэ
Соҕотох Барон[4] тойон этэ
Уонунан бириискэҕэ.
Уһуга суох кыһалҕаҕа
Саллар сааһын баратан,
Угаардаах, сииктээх шахтаҕа
Барон баайын хаҥатан,
Отут тыһыынча үлэһит
Көлөһүнүн тоҕоро,
Аччыктаан, үлэ ыарыттан
Муннук аайы тоҥоро.
Сууйар баһыы көмүстэрэ
Соҕотох барон сиэбигэр
(Оччотооҕу сокуон сиэрэ!)
Кэпсэтиитэ суох киирэр.
Сиҥнэн эрэр симиэбийэ,
Бадарааннаах бараактар,
Тыһыынчанан аҕа, ийэ
Тыыннаах эрэ олоортор.
Үлэһит муҥун, эрэйин
Аймах дьоннуу үллэстэн,
Үлэһит норуот сиэринэн,
Биир