Еттинчини бурноғи йили битирдик, а? Мен етти ёшимда мактабга борганман, етти йил ўқидим, – деди Камола бидирлаб. Сўнг бармоғини букиб санаб исбот қила кетди: – Еттига еттини қўшсак – ўн тўрт бўладими? Битирганимизга икки йил бўлди… Қани, қўшгин-чи, ўн олти бўладими?..
– Мен мактабга борадиган йилим касал бўлиб қолганман, бир йил кейин, саккиз ёшимда борганман, билдингми? Бу йил ўн еттидаман, – деди Тўра писанда билан. У яқинда бобоси келиб, шаҳарга олиб кетаман, деганини, у ерда ўқишини давом эттирмоқчи бўлганини ҳам айтмоқчи эди-ю, тағин Камола, мақтанчоқлик қиляпти, деб ўйламасин деб айтгиси келмади.
Камола индамай қолди. У, негадир, шу пайтгача Тўрани ўзи билан тенг, деб юраркан. Буни қаранг-а, ўзидан бир ёш катта экан-ку!
Боядан бери болаларнинг тортишувига аралашмай ёнбошлаб ётган Ғиёс ака оғир тин олиб:
– Ўғлим Мансур омон бўлганида ўн еттига кириб қолар экан. Сен билан бир кунда туғилган эди, раҳматлик… – деди.
Ғиёс аканинг бу гапи орага бироз жимлик солди. Нима учундир у бугун марҳум ўғлини эсга олди. Ўғли икки яшарлигидаёқ қизамиқдан нобуд бўлган. Шундан кейин у икки қиз кўрди-ю, лекин ўғил кўриш насиб бўлмади. У баъзан Тўранинг юриш-туриши, пишиқлигини зимдан кузатиб ҳавас қилар, ўғли бўлиб, ўзининг севган касби – подачиликни қўлидан олишини жуда-жуда истар эди. Унинг назарида бундан суюмлироқ, бундан ҳам завқ ва шавқлироқ иш йўқ эди дунёда. Ўғли омон бўлиб қўлидан таёғини олса… қани эди! Ундан кейин… ундан кейин мана бу Камоладек қизга уйлантирса, набира кўрса…
Ғиёс ака негадир шу ҳақда кўп ўйларди. Ким билади, бу оғир ўйлар унга қайдан ёпишди? Балки Тўранинг бўй-басти сабаб бўлгандир. Балки Камоланинг беғуборлигига ҳаваси келгандир. Эҳтимол Тўра билан Камола ўртасидаги мурғак ва тиниқ, беғараз муносабатларга ҳаваси келаётганидандир. Эҳтимол… Ҳарҳолда буни билиш қийин эди!
Тўра билан Камола бирпас жим ўтиришди-ю, Ғиёс аканинг кайфиятини тағин унутишиб, гапга тушиб кетишди. Тўра дастурхонда турган битта қурутни олиб синдирмоқчи бўлган эди, кучи етмади. Сўнг ўрнидан туриб, фуфайкаси чўнтагидан қаламтарошни олди-да, яна жойига ўтирди, қурутни қаламтарош тиғи билан синдирди, бир бўлагини Камолага узатди, бир бўлагини Ғиёс акага… Шу пайт Камола чаққонлик билан Тўранинг қўлидан қаламтарошини юлиб олди.
– Буёққа бер, –деди Тўра қўлини чўзиб.
– Ҳо, бериб бўпман…
– Бер дедим, сенга!
– Аҳа, бериб бўпман. Ололмайсан, ҳи-ҳи…
– Бер дедим… – Тўра ўрнидан турди.
Камола ҳам ўрнидан учиб туриб, ариқ бўйига қараб қочди. Тўра уч ҳатлашдаёқ унга етиб олди.
– Буёққа бер!
– Кучинг етса, ола қол… Ҳи-ҳи…
Ғиёс ака бошини кўтариб қичқирди:
– Ҳой, бор бўлгурлар, қўйсаларинг-чи. Тағин ҳазилларингдан ўт чиқиб кетмасин. Ҳазилнинг таги зил, дейдилар.
Бу маҳалда Тўра билан Камола олишиб, бир-бирларини суришиб ариқ бўйига яқинлашиб қолишган эди. Ғиёс ака ўрнидан оғир туриб тағин бир марта