Фиш. Жалолиддин Румий). Жисмимизга жо этилган руҳ – нур ва қувват билан тўла. Биз бу оламни керагича англамасак ҳам, ҳеч бўлмаганда унга озроқ “тегиб” кўришимиз, уни қалбимиздан ҳис қилишимиз ўзимиз учун жуда ҳам муҳим. “Биринчи ҳолатда сен руҳни англаб бўлмайди, деб тушунасан, шунинг учун ҳам Роббинг сен учун англаб бўлмайдиган сир, иккинчи ҳолатда эса, ўз руҳингни англайсан, худди шунингдек, сен ўз Роббингни англайсан…” (Ибн Арабий).
Ҳиндлар иккита қўлини бир-бирига бирлаштириб “намасте”, деб саломлашадилар. Намасте – “мен ботинингдаги руҳингга ҳурматимни изҳор этаман”, деган маънони англатар экан. Бундай маъно фаришталарнинг Одамга сажда қилиш ҳолатларига яқин бўлса керак.
Агар инсон ўз ботинидаги руҳини қалбининг кўзи билан кўра олса, унинг ҳақиқатини англай олса, бошқа одамларнинг ҳам вужудидаги Аллоҳнинг Нафаси, Нурини англай олади. Аллоҳнинг Нафасини англаган инсон қалбида Муҳаббат жўш уради. Бундай инсонлар бировларга қўл кўтариш у ёқда турсин, балки ёмон сўз айтиш, ёмонлик қилишни, ёмон кўришни, нафс гирдобига киришни хаёлларига ҳам келтирмайдилар.
Демак, менинг асл Ватаним – кўринмас, ғайб оламидан. Мен ана шу кўринмас оламнинг бир қисми ҳисобланаман. Менинг аслим – ҳеч қандай жисмга эга бўлмаган руҳдан – латиф жавҳардан иборат. Ғайб оламида мен Аллоҳга “Албатта Сен менинг Роббимсан, фақат Сенга итоат этаман”, деб аҳд қилганман. Аллоҳ мени шу аҳдим учун, иймонимни синаш ва чархлаш учун, такомилланиш ва руҳий-маънавий тажрибалар орттириб, алоҳида бир Шахсга (руҳий қувватга) айланиши учун руҳимни жисмга, танага жо қилиб, бир муддатга Ерга жўнатди. “Шахсга айланиш” деганда, психологиядаги инсон ақли билан боғлиқ шаклланган одамни тушуниш керак эмас. Буни маънавий-руҳий такомиллашган, ўз нафсидаги барча қусурлардан халос бўлган, шайтон ҳамлалари устидан доим ғолиб бўлиб Баҳодирга айланган, барча мақомлардан ўтиб, Илоҳий нур билан абадий йўғрилган, бирлашган, комиллашган руҳ деб тушуниш керак.
Аллоҳ Қуръонда:
“Эй, хотиржам (сокин) жон! (Ато этилган неъматлардан) рози бўлган ( ва Аллоҳ таоло томонидан) ҳам рози бўлинган ҳолингда Роббинг (ҳузури)га қайтгин!” (Фажр сураси, 27,28-оятлар) дея марҳамат қилади.
Валерия Порохованинг шеърий таржимасида ушбу оят қуйидагича баён қилинади:
«О ты, ничем не омраченная душа!
Вернись к Владыке своему
Ему угодной и довольной…»
Демак, гард тегмаган, турли хил сароблардан холи бўлган, покланган руҳ Аллоҳнинг амри билан яна Унга қайтиши керак. Нўъмон Али Хоннинг таърифича, руҳ сўзи араб тилидаги роъуҳ сўзига яқин бўлиб, қувонч, мамнунлик сўзларига яқин экан. Бу эса ҳар биримизнинг қалб қўримизда қувонч, бахт манбаи борлигини ва бу руҳ ҳар бир одамнинг ўзида алоҳида эканлигини таъкидлайди. Аслида эса, бу қувонч, бахт, мамнунлик манбаи–муҳаббат! Аллоҳ ҳар биримизнинг юрак қўримизга ана шу неъматни берган. Чунки Аллоҳнинг Ўзи Муҳаббат!
ОДАМ ВУЖУДИГА “ЭКИЛГАН”