Труды IV Республиканской научно-практической online-конференции «Образование XXI века: проблемы, тенденции и перспективы»
болады. Сіз бес минуттан бастай аласыз және оның ұзақтығын біртіндеп арттыра аласыз. Келесі алгоритм ұсынылады: баланың еркін әрекеті (5—10 минут), еліктеу (5—10 минут) және баланың қайтадан еркін әрекеті. Бұл режимде біз баламен бүкіл сабақ барысында жұмыс жасаймыз. Еркін әрекет кезінде, егер бала бірден тынышталса, ол өзінің сүйікті сенсорлық ойындарымен айналыса алады. Психолог оның не және қалай істейтінін бақылайды. Егер бала жыласа, айқайласа, кеңседен шығуға тырысса немесе озбырлық мен өзіне-өзі озбырлық көрсетсе, онда: – анасынан баласын әдеттегі тәсілдермен тыныштандыруды сұраймыз: құшақтау, өзіне жақындату, су, тәттілер беру. – біз балаға өзіне ұнайтын және сүйікті іс-әрекеттерді ұсынамыз.
Жұмыс басында баланың даму тарихын, анамнезін зерттеп, баланың еңбегімен, өнімді шығармашылығымен танысып, туған-туыстарымен әңгіме жүргіздік. Бала өмірінің алғашқы күндерінен бастап қалай дамығанын анықтау маңызды. Бұл ретте ата-анадан, ең алдымен анадан алынған ақпараттың маңызы зор. Маман баланың ерте балалық шақта режимге қалай үйренгенін, ол тым қозғыш болғанын немесе керісінше жағдайдың өзгеруіне жауап бермегенін білуі керек; анасын танып, күлімсіреп жауап бере бастағанда; өмірдің бірінші жылында «жаңғыру кешені» болды ма және ол қалай өтті.
АСБ бар балалардың коммуникативтік қызметін дамыту және түзету – педагогикалық жұмыс түрлері:
1. Сезімталдықтың негізгі негізгі түрлерін дамыту: есту, көру, тактильді, вестибулярлық, проприоцептивтік, иіс сезу қабілетін дамыту.
2. Қол-көз координациясын, қолдың ұсақ моторикасын және артикуляциялық моторикасын дамыту.
3. Сенсорлық-перцептивтік белсенділікті дамыту.
Міндеттері:
– сенсорлық және тактильді гнозды қалыптастыру;
– жазық және көлемді заттардың түсті және кеңістік ерекшеліктерін қабылдауды дамыту;
– ұқсас түс реңктері мен геометриялық пішіндерді ажырата білуге үйрету;
– кескіндерді кеңістіктік модельдеуді және конструктивті практиканы қалыптастыру.
4. Сезімдерді белсендіруге арналған тапсырмалар.
Коммуникативтік белсенділікті зерттеу нәтижесінде екі бала ауызша қарым-қатынасты жүзеге асыратыны анықталды. Бірақ толық көз контактісін орнату мүмкін болмады. Үш бала ым-ишарамен байланыс орнатты, үшеуі бір ым-ишараны, дауысты пайдаланды. Екі балада байланыс құралы болмады. Ауызша сөйлеуге қабілетті балалардың сөйлеуі эхолалиямен, сөйлеу штамптарымен толтырылды.
Бақылау нәтижелері бойынша аутизм формасын анықтау. 60% сыртқы әлемнен белсенді түрде бас тартуға ие болған (қозғалыс, сенсорлық және сөйлеу стереотиптері бар) балалар, ал 20% шамадан тыс тежелуі бар балалар және 20% сыртқы ортаны алмастыратын балалар.
Бұл бұзылысы бар баланың қоғамдағы белсенді позициясын жалғастыруы және оның әлеуметтік қызмет атқаруы үшін оның дамуын дәрігерлердің, психиатрлардың, мұғалімдердің және ата-аналардың