бир эрмас, неча юз ҳам,
Ики олам адойингдир, ўзинг ҳам.
50 Вужудлар бори зилли ҳазратингдан,
Ҳама осор кучингдан, санъатингдан.
Жаҳони ақлу жонлар сенга ҳайрон,
Сен эрсанг парда ичра, бору пинҳон.
Жаҳонни тўлдириб, йўқдир нишонинг,
Ақл кўргай, агар йўқдир аёнинг.
Аёни ақлу пинҳони хаёли,
Тааллиллоҳ, ажаб нури талли…
Чу сендин ўзга йўқ, ҳар дам ўзингсен,
Агар бор бўлса бир, ул ҳам ўзингсен.
55 Демиш бир яхши чун таъриф этиб зот,
Ки “Аттавҳид-исқотул изофот”2.
Нечун ваҳдатга пайванд излайин мен?
Дедим-ку, матлубу толиб ўзингсен.
Тўқиркан тавҳидинг дебосин3 ул дам,
Тилармен кўксиму жонимни тилсам.
Чиқар мингларча қалблар тарк этиб хок,
Нидо этсанг улар сорига, эй пок.
Жаҳонга неча халқлар келди, кетди,
Ҳама яхши, ёмон тупроққа ётди.
60 Ва лекин бўлмади бир кимса огоҳ,
Жаҳондин ўтдилар ғафлатга ҳамроҳ.
Гумонда кечдилар ул барча андоқ,
Насиба бехабарлик бўлди бундоқ.
Бирор жон билмади: жон не эмишдир?
Бирор тан билмади: тан не эмишдир?
Қулоқ сир уқмади гар тинглади мўл,
Хабардор бўлмади кўз, кўрса ҳам ул.
Нечун гўё эрур тил, билмагай, бас,
Нечун қувватлидир тан, доғи билмас.
65 На огоҳлик шу эврилмиш фалакдин,
На инсу жинсу шайтону малакдин.
Йиқилди барча ўтганлар шу кўйдин,
Етишди ўзгалар чун ўзга сўйдин.
На келгувчи бу сирга бўлди ошно,
На кетгувчи бу йўлдин эрди огоҳ.
Йўқолди бўйлаким ипнинг учи бот,
Ки излаб топмагай бир кимса, ҳайҳот.
Очолмас бу эшикни кимса бир дам,
Уролмас унга бармоғин учин ҳам.
70 Бўйин эгмак керакдир, бўйла фармон,
Сабр бирлан сукутдир бизга дармон.
Юрак борми, бу чун саҳройи тилсим,
Кечаркан ваҳмидин оҳ урмаган ким?
Сукутдин ўзга қисмат, фолимиз йўқ,
Гаҳи бир оҳ чекарга ҳолимиз йўқ.
Олиб бир қатра Одамдин, таратди,
Ўшал бир қатрадин халқни яратди.
Этиб ул қатра узра мунча фикрат,
Ҳама лол қолди, саргардони фитрат.
75 Ақллар қолди ҳайрон, билмади сир,
Ҳама ул қатрага ғарқ бўлди охир.
Чу ожизлик била деймизки, эй пок,
Ўзингсен орифу маъруф, билимнок.
Ики оламки гуфтор ичра қолмиш,
Ҳама тахмину тусмол ичра қолмиш.
Ҳама дерларки, биз изловчилармиз,
Унинг кўйида юрган йўлчилармиз.
80 Ажойиб улки, келди қатра бир сув,
Жавоҳирлар тўла денгиз эди у.
Ажаброқ улки, келди заррайи хок,
Анга қўл чўзди ул хуршиди афлок.
Магарким пашшадин ҳам каммисен, ҳай,
Ичарсен икки оламда нетиб май?
Юракни қон қилиб, ҳай, нетмадинг сен?
Вале бир бор тафаккур этмадинг сен.
Бу савдодин кеч энди, урма дамни,
Ўзингдин ташқари қўйма қадамни.
85