USMON QO‘CHQOR

Rivoyat va ertaklar


Скачать книгу

allalaring

      Ezganida sahroni,

      Dami ichlariga tushib

      Ketardi bu dunyoning.

      Qo‘y, yig‘lama, yoshing artay,

      Kel, bir kulgin, kel, o‘ptir.

      Sening shuncha olamingga

      Bitta jonim ne bo‘pti?

      Tangrim o‘zi yaratgandir

      Sendek suluv jahonni.

      Hamda uni asrash uchun

      Mendek tanho qurbonni.

      O‘chog‘ingdan qo‘r o‘chmasin,

      Ko‘zingdan so‘nmasin nur.

      Sendan xabar olgani

      Har kecha ruhim kelur.

      Ot o‘rnini toy bosadi,

      O‘g‘limga ayt rostini.

      Farqlay bilsin og‘ir kunda

      Dushmanidan do‘stini.

      Qarg‘amagin, nolimagin,

      Uni guldek so‘ldirma.

      Yolg‘izligin bildirmagin,

      Yetimligin bildirma.

      Bog‘lab qo‘yma bovloq toydek,

      Ozod o‘ssin, hur o‘ssin.

      Ulg‘aymasin o‘kinch bilan,

      Yovqur-u mag‘rur o‘ssin.

      Mayli, g‘anim qo‘li bilan

      Tangrim meni o‘ldirsin.

      Lekin sening nomusingga

      Dog‘ tushmasin, Guldursun.

      Men ketarman bu dunyodan,

      Qolma xunbag‘ir bo‘lib.

      Bahorlarda yog‘ajakman

      Boshingdan yomg‘ir bо‘lib.

      Bir dam tingan shamol kabi

      Bir damgina tinarman.

      Yana bir kun poylaringda

      Maysa bo‘lib unarman.

      Goho bo‘ron, goho samum –

      Devonadek kelurman.

      Tunlar yoqqan chirog‘ingga

      Parvonadek kelurman.

      Tush ko‘rsangki – bir zaif sham

      Lip-lip yonar go‘shada,

      O‘sha shamman mening o‘zim,

      Mening ruhim – o‘sha-da.

      Ne uchun yig‘lab turibsan

      Endi mo‘ldir-mo‘ldir sen?

      Ko‘z yoshlaring o‘zim ichay,

      Ichim otash, Guldursun!”

      Guldursunning qanotlari

      Yoyildi – oqqush bo‘ldi.

      Bu dunyo bir ro‘yo bo‘ldi,

      Bu dunyo bir tush bo‘ldi.

      Shiroqning olov lablari

      Kapalakka aylandi,

      Pir-pir uchdi gulzorlardan,

      Gul ichiga joylandi.

      Guldursunning qaro sochi

      Qop-qora chodir bo‘ldi.

      Ko‘rolmadim, bu chodirda

      Nimalar sodir bo‘ldi.

      Bulut kelib to‘sib qo‘ydi

      Falakning juft yulduzin.

      Eshitdim men uzuq-yuluq:

      “Diydor… Qiyomat…” so‘zin…

      SHIROQNING KENGASHGA

      BORISHI

      Xalqning otasi – xoqon,

      Rabning yerda ko‘lkasi.

      U tadbir topmog‘i shart

      Xavfda qolsa o‘lkasi.

      Doro bosib kelmoqda

      Shaklar Vatani tomon.

      Qabila boshliqlarin

      Saroyga yiqqan xoqon.

      Mashvarat ko‘p qizigan,

      Xoqon so‘rar birma-bir:

      Bu baloga ne chora?

      Bu kulfatga ne tadbir?

      Birov der: Dorodan zo‘r

      Dunyoda yo‘q shahanshoh.

      Biz taslim bo‘laylik-da,

      Undan topaylik panoh.

      Doro tomon sotilib

      Ketdi uch-to‘rt qabila.

      Qon to‘kib yurmaylik-da,

      Bosh egaylik bir yo‘la.

      Yo‘q, der birov, biz axir

      Shak degan xalq bo‘lamiz.

      Kurashamiz, yo yengamiz,

      Yo hammamiz o‘lamiz.

      Bu dunyo keng, der birov,

      Qandayin zo‘r joylar bor.

      Bo‘liq-bo‘liq yerlar-u

      Uzun-uzun soylar bor.

      Doro qadami yetmas

      Ul joylarga ketaylik.

      Boshqa vatan topaylik,

      Boshqa bir yurt tutaylik…

      Hech bir tadbir ma’qulmas,

      Xayolga tolgan xoqon.

      Ayni shu payt saroyga

      Kirib keldi bir cho‘pon.

      Shunday qaltis mahali,

      Qil uzra turganda jon,

      Bunday kengashda senga

      Balo bormi, hoy cho‘pon?!

      Xoqon der: “Bu kim o‘zi,

      Aql-u hushdan yiroqmi?!

      “Bu Shiroq, – der allakim, –

      Oddiy cho‘pon – Shiroq-ku!”

      Xoqon der: “Yurtga ajal

      Chovut solib turgan payt,

      Bizning kengashni buzib

      Nega kelding, cho‘pon, ayt?”

      Shiroq kengash ahliga

      Tashladi bir-bir nazar.

      Bu nigohda hayot bormi

      Yoki o‘lim, alhazar.

      G‘azab desang, bu nigohda

      Chaqnab turar muhabbat.

      Muhabbatning zamirida

      G‘azabi bor qatma-qat.

      Bu nigohga chiday olmay

      Hamma yerga tikdi ko‘z.

      Shiroq xoqonga boqib

      Og‘ir-bosiq boshlar so‘z:

      “Sizga bu yurt nechog‘lik

      Aziz bo‘lsa, xoqonim,

      Menga ham shuncha aziz,

      Mening ham yonar jonim.

      Martaba-yu mansabda

      Farqimiz bor begumon.

      Lekin yurt sevgisida

      Tengdir xoqon va cho‘pon.

      Izn etsangiz, – deb ko‘ksiga

      Qo‘ydi Shiroq qo‘lini, –

      Men