William Elliot Griffis

Doğu'dan ve batı'dan aforizmalar


Скачать книгу

1283 yılları arasında yaşamıştır. (ç.n.)

7

Ömer Hayyam: (Gıyaseddin Eb’ul Feth Ömer İbni İbrahim’el Hay-yam) 1048-1131 yılları arasında yaşamış İranlı şair, matematikçi, filozof ve astronom. Kendine özgü tasavvuf anlayışını yansıttığı rubaileriyle dünya çapında büyük bir ün kazanmıştır. (ç.n.)

8

Nizamî: (Nizam ed Din Ebu Muhammed İlyas ibn-Yusuf ibn-Zekkî) Bir adı da Nizameeddin Gencevî olan, “Hüsrev ile Şirin”, “Leyla ile Mecnun” ve “İskendername” gibi yapıtlarıyla tanınmış olan ve 1141 – 1209 yılları arasında yaşamış Fars dili ozanı. (ç.n.)

9

Selman: (Hâce Cemâluddîn Selmân bin Hâce Alâuddîn Muhammed) 1309 – 1376 yılları arasında yaşamış, Selman-ı Savecî olarak da bilinen Fars ozanı. (ç.n.)

10

Magha: M.Ö. 5. yüzyılda yaşamış, Gijjhakuta kentinde Buda ile tanıştıktan sonra onun öğretisini benimsemiş bir Hint ozanı. (ç.n.)

11

Bhartrihari: M.Ö. 5. yüzyılda yaşamış ve Sanskrit dili gramerinin en önemli kitaplarından olan “Vakyapadiya”nın yanı sıra, “Satakatraya” adlı şiir kitabının yazarı olduğu düşünülen Sanskrit ozanı. (ç.n.)

12

Mahabharata: “Ramayana” ile birlikte, Sanskrit dilinin ve kültürünün en köklü ve değerli yapıtlarının biri olan halk destanı. Yazarının Vyasa olduğu tahmin edilen yapıt M.Ö. 4. yüzyılda ortaya çıkmış olmasına rağmen, içindeki hikayelerin kökeni M.Ö. 8. ve 9. yüzyıllara kadar dayanmaktadır. (ç.n.)

13

Talmud: Talmud Yahudi medeni kanunu, tören kuralları ve efsanelerini kapsayan dini metinlerdir. Sözcük İbranice ‘lamad’ (öğrenmek) kökünden gelir. ‘Mişna’ ve ‘Gemara’ bölümlerinden oluşur. Talmud’un iki versiyonu vardır: 5. yy’a ait olduğu kabul edilen ancak daha eski bilgileri de içeren ‘Babil Talmudu’ ve daha eski olan ‘Filistin ve Kudüs Talmudu…’ (ç.n.)

14

Dammapada: Bizzat Buda’nın yazdığına inanılan, şiir biçimindeki Sanskrit metinleri. (ç.n.)

15

Manu: Sanskrit dilinde “düşünmek” anlamına gelen “man” sözcüğünden türetilmiş olup, sözcük anlamıyla “insan” anlamına gelen ve farklı geleneklerde farklı anlamlarda kullanılan bir terimdir. Manu’dan Hint metinlerinde hem yasa koyucu olarak, hem insan türünü yaratan veya onun atası olan biri, hem de gerçekten yaşamış bir bilge olarak söz edilir. (ç.n.)

16

Ramayana: Hint halk ozanı Valmiki tarafından yazılmış bir destandır. Dünyanın en bilinen ve Hindistan’ın en önemli iki destanından olan Ramayana, 24.000 beyit, yedi bölümden oluşur. Üç büyük Hindu tanrısından biri olan Vişnu’nun “yeniden doğumlarından biri” olan Prens Rama’nın yaşadıklarını konu edinen destan, eski Hint kültürü, dini, sosyal ve siyasal yaşamı hakkında çok önemli bir eserdir. (ç.n.)

17

Yedi Doğum: Hinduizm’e göre, bir insanın ruhunun olgunlaşması için yedi kez dünyaya gelmesi gerekmektedir. (ç.n.)

18

Câmî: (Abdül-Rahman ibn Ahmed Nur ed-Dīn Câmî) 1414 -1492 yılları arasında Herat’ta yaşamış Sufi Pers ozanı. (ç.n.)

19

Telugu: Hindistan’da, özellikle Andra Pradeş eyaleti çevresinde yaşayan ve konuştukları Telugu dili Hindistan’ın Hintçe ve Bengalce’den sonraki en yaygın dili olan etnik bir halk. (ç.n.)

20

Pançatantra: Yazarının Vişnu Şarma olduğu tahmin edilen, M.Ö. 3. yüzyıla ait olan ve fabl biçiminde yazılmış Sanskritçe hikayeler. (ç.n.)

21

Somadeva: 11. yüzyılda Keşmir’de yaşamış Hindu Brahman ozanı. “Masal Irmaklarının Okyanusu” adlı eseri kendinden önceki halk hikayelerinin derlenmesinden oluşmuş ve sonraları benzeri birçok doğulu ve batılı esere ilham vermiştir. (ç.n.)

22

Hâfız: (Hâfız-i Şirazî) 14. yüzyılda yaşamış Fars ozanı. Şiraz’da doğmuştur. Farsçanın en büyük şairlerinden biri olduğu kabul edilir. Fars tasavvuf şiirinin öncülüğünü yapmıştır. Şiirlerinde gerçeküstü öğeler de bulunur. Hafız-ı Şirazi fikirlerindeki kuvvet, görüşlerindeki özgünlük ve edasındaki rindlik bakımından, bütün Doğu’nun en lirik şairlerinden biri sayılmış ve şöhreti gün geçtikçe tüm dünyaya yayılmıştır.