s Kabışulı
Gönlün Göklerinde
Takdim
Abzal SAPARBEKULI
Kazakistan Cumhuriyeti Ankara Büyükelçisi
Kazakistan Cumhuriyeti, çeyrek asır önce Bağımsızlığını ilan ettiği günden bu yana milli kültürel değerleri ile mirasının yeniden canlanması hususunda önemli adımlar atmıştır. Böylece tarihi ve edebi eserlerinin çoğalmasıyla yeni manevi ve kültürel zenginliğine kavuşmuştur.
Günümüzde Kazakistan, devlet ekonomisinin gelişimi ile siyasi istikrarı yanı sıra Üçüncü Modernizasyon Gelişim sürecine girerek Kamu Bilincinin Modernizasyonu veya Manevi Uyanış Programını yürütmektedir. Bu bağlamda, kültürel, sanatsal ve edebi değerlerinin yenileşmesine imkan tanıyarak milli ve manevi zenginliği dünyaya tanıtma hususunda birçok çalışmalara imza atmaktadır.
Söz konusu program çeçevesinde Büyükelçilik olarak Kazakistan ile Türkiye arasındaki ilişkilerin gelişmesine katkı sağlayan kültürel ve beşeri alanda çalışmalarımızı yürütmekteyiz. Özellikle, edebiyat alanındaki etkinliklere destek veren Avrasya Yazarlar Birliği ile beraber Kazak edebiyatının önemli eserlerini Türk diline kazandırmaktayız.
Bu anlamda Kazakistan’ın ünlü yazarı, hiciv ustası Gab-bas Kabışulı’nın iki ülke arasındaki edebi ilişkilerine sağlamış olduğu katkılarını, hususiyle Türk yazarlarının eserlerini Kazak diline çevirip Türk edebiyatının tanıtılmasında büyük emek vermesini hesaba katarak, yazarın hazırlamış olduğu Gönlün Göklerinde adlı deneme ve anı eserinin Türkçeye tercüme edilmesine önem vermekteyiz.
Gönlün Göklerinde, Kazak aydınları hakkında yazılan portre yazılar mecmuasıdır. Elliyi aşkın Kazak yazarları, şairleri, gazeteceleri hakkında yazılarıyla kaleme alan değerli yazarımız kendi gönül penceresinden değerlendirerek hatıralarını tarihselleştirmiştir. Böylece aydınlarımızı, belki de kısmen yeni nesil tarafından unutulmaya yüz tutmuş Kazak mümtaz şahsiyetlerimize heykel dikerek yeniden canlılık kazandırmıştır.
Aydınlarımızı tanıtan değerli yazar Gabbas Kabışulı, kültürel birikimimiz ile zenginliğimizi göstermektedir. Türk dünyasının ayrılmaz parçası olan Kazak milletinden ne kadar okur yazarların olduğunu, tarihe bir manada yöne veren şahsiyetlerin olduğunu hatıralar ve anılar çerçevesinde usta diliyle değerli okurlarımıza arz etmektedir. Ayrıca yeni nesillere bu edebi geleneği aktarmaktadır. Bu bakımdan değerli yazarımıza şükran duygularımız arz ederim.
Kazak edebiyatının Türkiye’de tanıtılmasında büyük emek veren Bengü Yayınlarına, eserin çıkmasına destek veren Avrasya Yazarlar Birliği Başkanı Yakup Ömeroğlu’ya, kitabı çeviren Elmira Kaljanova’ya canı gönülden teşekkür eder, eserin okurların başucu kitabı olmasını temenni ederim.
Takdim
Dr. Yakup ÖMEROĞLU
Avrasya Yazarlar Birliği Genel Başkanı
Gönlün Göklerinde, değerli Kazak yazarı, hiciv ustası Gabbas Kabışulı’nın Kazak aydınlarına armağan ettiği edebiyattaki yeni tür yazılar mecmuasıdır. İnsanın gönül dünyasını kalemin mürekebbiyle resmeden bir usta yazar olarak çizdiği birer portredir esasında. Kazak aydınlarının resim sergisidir bu kitap.
Gönlün Göklerinde, bir yazarın hayatında yer alan, toplumun gelişmesine, manevi uyanışına ve tarihsel oluşumuna yön veren mümtaz şahsiyetleri anmadır. Genel olarak doğum veya ölüm yıldönümlerinde andığımız bu düşünce ve duygu insanlara karşı bir saygının, bir özlemin ifadesidir.
Gönlün Göklerinde, sadece kardeş Kazak milleti için değil, Türk dünyası için de önem arz eden ve adeta birer sembole dönüşen seçkin insanlar seçkisidir. Aslında kitapta yer alan her bir şahsiyet bilimsel araştırma tezlerin de konusudur.
Gönlün Göklerinde, yazarın deneme ve anı kitabıdır. Yazar uzun zaman Kazakistan Yazarlar Birliğinde görev yapmış ve kitabında konu olan aydınlarla dostluk ve kardeşlik ilişkilerde bulunmuş. Bir anı yazacak kadar yakın olmuş. Bir hatıra kaleme alacak kadar çeşitli olayları birlikte yaşamış. Ve tabi ki, yazarın usta hicivci olması konuya farklı açıdan bakmaya, gerekirse alaysı tarzla yazmaya yardımcı olmuştur.
Gönlün Göklerinde, gerçekçi bir eserdir. Devletin ve toplumun tarihi gelişimine bağlı olarak olaylar yaşanır. Fakat o olayların değerlendirilmesi bazen anında yapılır, bazen ise sonraki zamana bırakılır. Kitapta adı geçen şahsiyetler darı bekaya irtihal etmişlerdir. Dolayısıyla onların hayatı ve yaşantısı belki zamanında açık ifade edilemeyen ve değerlendirilmeye müsaade edilmeyen şeylere şahit olmuştur. Hemen hemen hepsi Sovyet Birliği döneminde yaşamışlar ve doğal olarak Bağımsızlık mücadelesi sürecinde birçok şeyler açık ifade edilmemiştir. Bu açıdan kitabın tarihsel değeri vardır.
Gönlün Göklerinde, aslında gönlün derinliğinde bulunan, düşüncenin ufkunda temessül eden hatıralar yumağıdır ve zamanın çıldırtıcılığı karşısında sabreden kalbin sesi ile soluğudur.
Kitabı Türkiye Türkçesine çeviren Elmira Kaljanova’ya ve baskıya hazırlayanlara teşekkür eder, kitap severlerin başucu eseri olmasını temenni ederim.
GÖNLÜN GÖKLERİNDE Anı ve Düşünce Kitabı
Kazaklar,Yiğidin üç yakını: kendi akrabası, anne tarafından akrabaları ve eşinin akrabalarıdır der. Ben, atamızın affına sığınarak buna “mesai arkadaşları ile dost ve eşlerini” de eklemek isterim. Muhtemelen atalarımız “Üç yakın”dan bahsederken sekiz saatlik mesai saatleri ve yüzlerce, kişinin bir arada çalışacağı işyerlerini tahmin etmemiştir. Tabi çocuk yuvası, okul, enstitü, üniversite, akademi gibi ortamları da… Biz sonraki kuşaklar, bunları yaşadık ve hayatımızı belirli kurumlarda geçirdik. Kurumlar bizim ikinci ailemiz oldu. Farklı bölgelerden gelip o ailenin bireylerine dönüştük. Üzüntülerimizi, sevinçlerimizi paylaştık. Elinizdeki kitapta sözü edilen büyük ve küçük kişiler baki dünyaya göç etmiştir. Onların arasındaki bazı akranlarım ve kardeşlerimle Doğu Kazakistan Bölgesi’nin “Kommunizm Tuvı (Komünizm Bayrağı, günümüzde “Didar”) gazetesine, ulusal Kazak Edebiyatı Gazetesi’nde, Ara-Şmel (Arı) Dergisi’nde, Yazarlar Birliği’nin Edebiyat Fonu Bölümü’nde, Edebî Çeviri Kurulu’nda, Edebî İlişkiler Kurulu’nda, Birlik Başkanlığında birlikte çalıştım. Ağabeylerimle de Yazarlar Birliği’ndeki çeşitli faaliyetler sırasında tanıştım. Bazılarıyla uzak ve yakın iş gezilerinde birlikte bulundum. Böylece onlar ve bugün hayatta olan büyük küçük dostlarım benim dördüncü yakınıma dönüştü. Onlarla günaşırı konuşmaz, ya da görüşmezsem canım sıkılır, kalemim yazmaz.
Özlem duygularıyla dolu bu kitapda yazdıklarımın hepsi anı değildir. Kitapta ayrıca kahramanların toplumsal ve edebî çalışmaları üzerine düşüncelerim de mevcuttur. Bunları hemen kâğıda kaydetmeyip, ruh hâlime göre ufak ufak yazdım. “Kim nereden bilecek ki?.” diyerek ucuz yöntemlere başvurmadım, yapay şeylere yer vermedim, hakikatten şaşmadım. Çok şükür.
EDEBİYATIMIZA GİREN YENİ TÜR
İnsanın ruhu yaşlanmasa da zamanla bedeni yıpranmaya başlar. Gözlerim ve kulaklarım ağırlaştı. Bacaklarım uzak yerlere götürmez oldu. Ne de olsa seksen yaşımızı geçtik. Buna rağmen gözlerimi kısarak da olsa harika bir kitabı daha bitirmenin mutluluğunu yaşıyorum. “Sağınış Sazı (Hasret Ezgisi)” isimli Nurlu Alem Yayınevi’nden çıkan kitabın, tanınmış yazarı, Gabbas Kabışulı. “Tanınmış” diye alışkanlıktan söylüyorum. Oysa yazarların hepsi tanınmıştır. Peki Gabeken (Gabbas Kabışulı) hangi yönüyle tanınır? O, bugüne kadar yaklaşık 20 kitap yayımladı. Bunlardan on dördü kendi yapıtı, dördü edebî çeviridir. İşte tüm bunlar, onun kaleminin ne kadar güçlü olduğunun bir göstergesidir.
Gabeken’in güçlü kaleminin başka belirtisi ise onun ölen çağdaşlarını “öldürmemeye”gayret etmesidir. Bu ne demektir? Hayattayken pek çok insanla ilişkide bulunuruz; dost, arkadaş, sırdaş olduğumuz, saygı duyduğumuz kimselerle birlikte yaşarız. Ancak öldükten sonra onları unuturuz. Aklımıza getirmeyiz, anılarını yazmayız.
Gabeken, Kazakistan Yazarlar Birliği adını taşıyan kutsal kurumda otuz yıl çalıştı. Pekçok yazarı