Абдужаббор Обидов

Икки жаҳон оворалари


Скачать книгу

буйруқларни вақтида ва тўғри бажаришидан, навбатчиликларни ишончли ўташидан, постда ухлаб қолмасликларини ҳисобга олиб, бир неча бор мақтов қоғозлари беришди. Шунинг учун яхши ном билан оила бағрига қўшилди.

      Ҳарбий хизматдан сўнг май ойларида заводига қайтган бўлса, октябрда Оловиддинни пахтага жўнатишди. Узоққамас, Тошкент вилоятининг бир туманига, “Порлоқ келажак” совхозига заводдан борган ҳашарчиларнинг ҳар тўртта-бештасига совхоз хонадонларидан жой ажратди. Яшаши, ётиб туриши учун шароит қилиб берган. Оловиддин уч шериги: дядя Толик, Ринат, Яша билан Акобир деган ёш агрономнинг уйига тақсимланди.

      Совхоздаги уйлар бир хил лойиҳа билан қурилган. Кираверишда дарвозахона, ундан юриб, чапга қайрилиб, ромли айвонга кирасан, ичкарида иккита уй: биринчиси меҳмонхона, ундан ёндаги эшикдан ётоқхонага ўтилади. Итальян русумидаги деразалар кўчага қараган. Ромли айвондан ўнг ёндаги эшикда яна бир хонага кирилади. Бу хонада онахон − кампир туради. Ҳовли тарафга дераза бор. Шу уй тарафда очиқ айвон, ошхона, ҳаммом, заруратхона кетган. Бу қатор давомида яна сомонхона ва молхона мавжуд. Сомонхона пастида мол-хол емаклари, кепак, шелуха турса, тепада сомон, хашак сақланадиган жой. Молхона каттагина, лекин унда атиги иккита говмиш ва битта буқача боқиларди.

      Дарвозахонанинг бир қисмини Акобир минадиган “Москвич” автомашинаси бандлаган, зина билан кўтариладиган болохонада турли майда-чуйдалар: бузилган радиола, эски мис тоғора, сопол хум, чинни идишлар, кўрпа-тўшак дегандек, бўхчаларда келинининг ва ўғлининг эски кийимлари. Курси, хонтахта ҳам кўринади. Ирим қилиб эски бешиккача сақлаб қўйилган.

      Бироқ мана тўй бўлганига неча йил ўтди, аммо, ҳануз бу хонадондан чақалоқ йиғиси эшитилмайди. Шунга келин бир-икки ота уйимга кетаман деб гапирганида, эри унамади. Кампир ялинди: сабр қилинг, зора худо раҳми келиб, марҳамат қилса. Баъзилар бир умр кутади, Сизга нима нари борса беш йил ҳам бўлмади, – деб аврашга тушади.

      Келини жуда мағрур бўлса-да, камгаплиги, ишларни билиб-билиб қилиши, озода, саришта юришини қайнанаси хуш кўради. Қўли бўшади, уйларни ярқиратиб тозалайди. Бунга эринмайди. Қошига ўсма қўйиб, сочини қирқ кокил қилиб ўришни ёқтирмайди. У замонавий. Яна ўзи кўркам, истараси иссиқ. Қоматлари ҳам мутаносиб. Келишган, ёқимли даражада дўмбоқ. Ҳамма-ҳаммаси кампирга хуш келадию, битта ёқмайдиган сифати юрган-турганида кўкси бироз селкиллайди. Чунки шу билан меҳмон-икром, бегона назарига тушиб, улар келинидан кўз узолмай қолган пайтларни кўп сезган. Бир-икки дакки берди: айланай келин, ўтингизни қимирлатманг. Бўлмади. Қўшни аёллар: “Келинингизни бадани бунча шўх”, деб қочирим ҳам қилишди. Охири, келини кўчага чиқса кенг кўйлакда юришини тайинлади. Келини яхши, гап қайтармайди. Чизган чизиғидан чиқмайди. Қайнанаси айтганча қилди. Нима қилсин!? Қалдирғочнинг қомати ёш қизлигидан чиройли, тик, белдан юқори қисми, калласигача сал силкиниб юришга мойил.

      Молхонадан кейин яна бир очиқ бостирма, ундан кейин ҳужра бор. Ҳужра пахта мавсумида уйга айлантирилиб,