dedi Matmusa,
Rozi bo‘lmay netayin,
Bilmadinglar qadrimni,
Hammang jinni, betayin.
Kessangizlar boshimni,
Men niyatga yetarman.
Boshim olib bu yerdan
Biror yoqqa ketarman.
MATMUSANING UYLANISHI
Safar qildi Matmusa
Olisdagi shaharga.
Ul shaharda yo‘liqdi
Bir hur pari-paykarga.
Bo‘ydoq edi Matmusa,
Uzoq turmay o‘ylanib,
Qishlog‘iga qaytdi u
Ul sanamga uylanib.
Hech gap emas baхt kelsa,
Aytar omad deb buni:
Uch oy o‘tmay jononning
Yaqinlashdi oy-kuni.
Hamma hayron, hamma lol:
«Biz bir yilcha kutardik,
Matmusaning хotini
Chiqib qoldi «udarnik».
Ne ekan deb, shoshilib
Zarbdorlikning bu siri,
Chopib keldi suhbatga
Donishgazet muхbiri.
«Biz ham chetda emasmiz,
Biz ham sherik mehnatga»,
Deb Matmusa tirjayib,
Qo‘shiladi suratga.
Ertasiga bu хabar
Tarqab ketdi har yoqqa.
Sarlavha ham chiroylik:
«Ilg‘or o‘rnak – qishloqqa».
Хat yog‘ilar erlardan:
Tashabbusni qo‘llaymiz!
Хotinlarni tajriba
Almashishga yo‘llaymiz!
«Alvon-alvon shiorlar
Paydo bo‘lar har joyda:
«Yangilikka – katta yo‘l!»
«To‘qqiz oyni – uch oyda!»
Hay’atlarda kekkayib
Yayrab yurar Matmusa.
Biz undoq, biz bundoq deb
Sayrab yurar Matmusa.
Alqissa shu – ba’zida
Shunday bo‘lib qoladi –
Birov qilib mehnatni,
Birov obro‘ oladi.
QIZIQUVCHAN MATMUSA
Oppoq ko‘ylak, yangi shim
Kiyib olib bayram kun,
Uyga qaytar Matmusa
Shirin bo‘lib kechqurun.
Qaytar zavqqa qo‘shib zavq,
Ham kuch qo‘shib kuchiga.
Bir payt ko‘rsa, allakim
Simyog‘ochning uchiga –
Qog‘oz osib qo‘yibdi,
Ikki qator yozib хat.
O‘qimoqqa Matmusa
Harchand qilar harakat –
U tomondan qaraydi,
Qaraydi bu tomondan.
Bilmay ketsa ne хat bu,
Chiqa olmas armondan.
Qiziquvchan ishtiyoq
Unga tinchlik bermasdi.
Ko‘ylakni ham ayamay
Simyog‘ochga tarmashdi.
Chiqdi, ko‘rdi, o‘qidi,
Kim aqldan ozibdi?
«Ehtiyot bo‘l, simyog‘och –
Bo‘yalgan», deb yozibdi.
O‘qidi-yu tanidan
Chiqib ketdi muzdek ter,
Uyga kelib daftarga
Yozib qo‘ydi to‘rt yo‘l she’r:
«Ey, odamlar, bilishdan
O‘zingizni tiymanglar.
Qiziquvchan bo‘lsangiz,
Yangi ko‘ylak kiymanglar!»
MATMUSA – RASSOM
Ko‘chma muzey kelibdi
Bizning Donishqishloqqa.
Eshitdi-yu Matmusa,
Shoshib qoldi u yoqqa.
Ko‘rdi borib mo‘ylovdor
Qilich taqqan zotlarni.
U zotlarning ostida
Gijinglagan otlarni.
Ayniqsa, deng, ayollar,
Qarab-qarab oldi u.
Boqib ba’zi suratga,
Surat bo‘lib qoldi u.
Biri biridan qiziq,
Bir-biridan zo‘r, ammo
Abstrakt san’atga
Tushunmadi mutlaqo.
Dedi: shu suratga ham
Pul to‘lashar, hoynahoy.
Demak, rassom ishi zo‘r,
Demak, rassom juda boy.
Dedi: san’at kim uchun?
San’at hamma uchunmi?
Men ham endi bu ishda
Sinab ko‘ray kuchimni.
Qat’iyatli – Matmusa,
U og‘ziga so‘z oldi.
Uyga kelib sandiqdan
Paytavalik bo‘z oldi.
Tog‘oraga rang qordi,
Bo‘lsin uchun sozgina,
Qo‘shdi tarnov suvidan,
Qo‘y qiyidan ozgina.
Qo‘lcho‘pni siz so‘ramang,
Topqirliksan kamoli –
Guldek mo‘yqalam bo‘ldi
Echkisining soqoli.
Toldan yog‘och kesdi-yu
Chorcho‘pni ham bopladi.
So‘ng u turfa matoga
Turfa rangni chapladi.
Qarabsizki, rasmtaхt,
Shartta qo‘yib imzoni,
Olib keldi muzeyga,
Lol qilgani dunyoni.
Ko‘rinarli joy topib,
Osdi uni devorga,
Allaqanday «izm» deb
Yozib qo‘ygan qatorga.
Ertasiga keldilar
Mutaхassis хodimlar.
Ya’ni, o‘sha