адастыру мағынасында: Бұл сөзді қолдануға болатын тағы бір анықтама – “адастыру” немесе “шатастыру”. «Мəида» сүресінің 49-шы аятында: «Олардың нəпсілеріне берілме жəне олардан сақтан, олар сені Аллаһтың саған түсіргенінің бір бөлігінен бұрып жібереді» («Мəида» сүресі) аятындағы «фитна» сөзінің мағынасы осы.
Күнəһар əрекеттердің мағынасында «Фитна» сөзінің тағы бір мағынасы «күнəлар», «өлтіру» немесе «жаза».
Мұсылмандардың Ислам жолына кедергі келтіретін анық жəне көрінбейтін адастырулар мен азғырулардан аулақ болуы керек, бұл отбасында, жұмыста жəне ақша, мүлік айырбас кезінде өте маңызды. Мұсылман шатасудан аулақ болуы керек, өйткені адамдар мен жындар арасындағы залымдар зұлымдық мен бұзақылық жасайды, тақуаларға кедергі келтіруі мүмкін.
Мұсылман өзінің сеніміне əсер ететін барлық нəрселерден сақ болуы керек: мумин өзін тəртіпсіздіктерден, əсіресе идеологиядағы немесе ақидадағы эмоцияналдық толқулардан жəне лайықсыз мінез-құлық пен қате пікірлерден қорғауы керек. Зұлымдық тез таралады жəне тек жүректерге ғана емес, адамдардың іс-əрекетіне, бүкіл қоғамға əсер ететін жұқпалы аурумен салыстыруға болады. Мұндай ауру қайырымды адамға да, жауызға да ізін қалдырады жəне оның нəтижесі əрқашан апатты болады.
Исламда адасулар мен азғырулар ешбір нұрдан ада қараңғылықпен салыстырылады, өйткені олар мұсылманның сенімі мен түсінігіне соншалықты əсер етіп, адам аз уақыт ішінде өзгере алады: мумин мұсылманнан, адам кəпір мұсылман болуы мүмкін, кəпір мұсылманнан кəдімгідей кəпірге айналып кетуі мүмкін. Исламда имандары (сенімі) əлсіз адамдар өздерінің нəпсілеріне (қалауларына) еріп, күнəлары салдарынан фитна əсеріне ұшырайды. Мұндай адамдар азғыруларға қарсы тұра алмайды – олардың азғырулары жебе нысанаға тиетіндей тиеді.
Қазіргі қоғамның дүрбелеңі
Алла тағала адамзатты тура жолға түсуге жəне одан таймауға шақырды. Қазіргі əлемде фитна, азғырулар адамды үнемі мазалайды, өйткені қазіргі қоғамда олар үшін топырақ өте қолайлы.
Қиындықтар мұсылмандардан Құран мен Сүннетті тастап, ізгі амалдардан жəне Исламнан бас тартуды талап етеді. Ерлер мен əйелдер арасындағы шекараны жоюға шақырулар адамның табиғатына қайшы келетін идеяларды алға тартқан адамдардан келеді. Алла тағала бастапқыда əртүрлі əйелдер мен еркектерді жаратып, олардың арасындағы айырмашылықты белгілеуі тегін емес – шариғат осы табиғи айырмашылықты ескере отырып, адамдар арасында оның азғындауына жəне оның фитнаға түсуіне жол бермейтін этикалық нормаларды белгілейді. Пайғамбарымыз Мұхаммед ﷺбір-бірімен жақын туыстық байланысы жоқ еркектер мен əйелдер бір-бірінен белгілі бір қашықтықта болуы керек деген қағиданы бекітті. Намаз кезінде де ерлер мен əйелдер бір-біріне араласпауы керек.
Қазіргі заманда əйел өз денесін əшкерелеуге, сыпайылық шапанын шешуге ұялмайды, дегенмен əйел мінезіндегі табиғи, туа біткен қасиет, дəл туа біткен, ар-ұят екенін ұмытпаған жөн – Алла Тағала осылай жаратқан. Ислам діні