Александра Спиридонова

Чуумпу дьол


Скачать книгу

Эр киһи чуукур хотоҥҥо киирэн хааллаҕына, аһааҕырар, ыалдьар. Хотон сытын тулуйбат, эр киһиэхэ сөбө суох. Кыайбат, ыарахан үлэҕин үлэлэтээр. Урут ынах ыы сылдьыбыттааҕыҥ дуо?

      Биэрискэ төбөтүн быһа илгиһиннэ. Түүҥҥү түүл дуу диэх курдук санаан, туораттан көрөн турда. Татыйыына «кэл» диэбитигэр соһуйда даҕаны.

      – Мин ынахтан хаһыытыы-хаһыытыы куота сылдьааччыбын ээ! Наһаа куттанабын!

      – Хайа, куттаммаккаҕын! Киһи эрэ маҥнай куттанар, ол сөп. Начаас үөрэниэҥ, сүөһү барахсаны сыллыы сылдьар буолуоҥ.

      – Мин?!

      – Эн, тоойуом, эн. Чэ, кэл, олоруох. Хаһан эмэ саҕалыахтаах буоллаҕыҥ… Сүөһүттэн сиргэнимэ да, куттаныма да, тоойуом. Сахаҕа сүөһүтэ диэн улуу баайа! Билигин аанньа ахтыллыбатаҕын иннигэр, оннук диир кэмнэрэ кэлиэҕэ. Ким барыта, бэл кумааҕылаах-хаалтыстаах даҕаны киһи, аһыыр айахтаах. Аны, оҥойор айаҕар минньигэс, дьиҥнээх айылҕа аһын сиэн баҕарар. Өссө да кэлиэ-э кэм… Онон, тыытааҕым окоото, сыста сатаа, сүөһү диэн аанньал, хайдах эмэ сыста сатаа… – Татыйыына саҥара олорон биэдэрэтин ортотугар диэри ыан күөгэҥнэттэ. – Бу… Бу!.. Маннык тутан ыыгын. Маннык эмиэ ыыгын, хайата сатанарынан! Чэ, аны эн!

      Биэрискэ Татыйыына таһыгар олорон, баччааҥҥа диэри олорбут үйэтигэр аан бастаан ынах эмиийин тардан көрдө. Соһуйуон иһин, ынах эмиийиттэн эмискэ үүт өрө тыган таҕыста! Мээнэ тардыбыт буолан, үүтэ ханна эрэ туора халыйда.

      – Күүскэ, күүскэ тутан тарт!

      – Ыалдьыа суоҕа дуо?

      – Суох, сыллыый, ыалдьыбат. Солууруҥ диэки туһаай.

      Биэрискэ Татыйыына хамсанарын үтүктэн, икки илиитинэн туппахтаан, кырдьык-хордьук ыан барда.

      Конец ознакомительного фрагмента.

      Текст предоставлен ООО «Литрес».

      Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию на Литрес.

      Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.

/9j/4AAQSkZJRgABAQEASABIAAD/2wBDAAQDAwMDAgQDAwMEBAQFBgoGBgUFBgwICQcKDgwPDg4MDQ0PERYTDxAVEQ0NExoTFRcYGRkZDxIbHRsYHRYYGRj/2wBDAQQEBAYFBgsGBgsYEA0QGBgYGBgYGBgYGBgYGBgYGBgYGBgYGBgYGBgYGBgYGBgYGBgYGBgYGBgYGBgYGBgYGBj/wgARCAMBAfQDAREAAhEBAxEB/8QAHAABAAIDAQEBAAAAAAAAAAAAAAQFAQMGAgcI/8QAGwEBAQEBAQEBAQAAAAAAAAAAAAECAwQFBgf/2gAMAwEAAhADEAAAAfv4AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAMAEU0FiZAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAABgqCDLoqzS2NgAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAABEPZtKZSXYAPAPRkAA8mT0AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAARjwSyuLA5VepSuXUmV3JUy6q6NIixDXFvZVrdptMgAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAqyEs40ppJqykiFkVJZECPVS1iJuMkIytim0zCgAAAAAAAAAAAAAAAAAAAMABcoAAMHmX0ismCsJxtAMgAAAAAAAAAAAAHmOY/NL/wC6k+lkAAAAAAAwDIAMHjLNZPVDAMgwADIAAAAAAAAAMAyDBp5K/wALbuWP0LkAAAAAAweTUbzIBg14Zs9W5M0ABpNRKMgGAZAAAAAAANZGJR7ABiOH/Fu1/ZNmwAAAAAGCEYJxkAGnkV72yZFIVkrycZMgwRTyTAADIAAAB5I1RCzj2ADBwv4h2v7Nu6AAAAAAMFKSyeZAMGrm04bul9akOp8ZAMVGtoy+kkGCmtrTq5BWVZQPJ5NpkAAwayCYts5MgA85nz78E+gfvb70AAAAAAwUluYuE9GQDThB8kk97t22bDIrIBgGTUc9bQL28z7NZPMFBVtEkyAAeYjVX1aRuBkAjcFB8N0/6NkAAAAAAwc5VMvWySTcDJp5q/yTZpt6pHW+9MgVkAAwUVtAWiXkuxJBgorb6TIABg1FZXlbqTyZPQMLz/wJG4rX6af7W7qAAAAAGCOclbrL4u5I5rM80LxTbts6WV3eq90FZhWDB6MFDVSvk7aTSUa3aVxcgAA1kWq4sVlSa431kELyuC/BzGbK9k6r9NbX6rNZAAAAAPBBqkN66CURSRzbPHmUbNN/eyOpJ6txWYVEKqXobMHNlRb6O1k2GvLEetPdZABg0FXb5LySrLOX3YMHFflZL3ej/QN/cMgAAAAAGDwVFVksizws1J+JzPkl/m+a39EnrffRmXWmyskKoUtzJiq6KPdir2Uz543xjPk8dbP09UoDBW1UreSaSZG4zWIofjIvmXf1k/2gAAAAAAMAA5m30Qi7k2Zc78/OupWrckruldrhY/KOjfUGo0tumnm5v5GcfY1X9r0+I89j4JJXSTut9VnoyezQVluDfJKNvNt20YlR8e7Oq5+u9AAAAAAAAwRiSaCjrfHg8GogfKzmRp73ep9d271r1IXhnr0J/S1q6ktiq+bON/MYkfdXH2um+70eeRObZzl32kvrNm777NpkixU2+qtIlJiTNvP/ABpu9Nt/oPZkAAAAAAAwACuK+3USI9prqv8AlSFyzYLC9LsPTrxmetWv8U14WfvsDo04Y+bIHild45Zfd1P+l0ouao810Fppb5xrj32m3vroOmZZXedI9CUZPJkqvltvVN96ISTcAAAAAAAeDSRzJPBGthSUMS6oPm4icM3t3YLUenNp31q8yHnMjzW17XX77G87z8uXX1lb5W36OuemqPijc7KiUWW82jO7TV01fenMmz1LkGIVV/LetLP6QDIAAAAAAAMA1mwikoEaKbK9OX+bngM8+65btO+uY7Z89HLfI4/RvX3p/mS69msfSvF+nXjxZmeu50jtVpF4pHnTouutts4tOuZvV5XZ1aeTkvLrsPbLHU8lZ8uwPFOg/QPdZMgAAAAAAAHkrKso9AGs4W248+Z/S1Hy88l4MW3s1Jy9dlR3Vf5/lO462+TVp7bN/SbrvVfm/Tf2KYWcY3xTXUeXHrxI3GWHqtPw5bCf793vfpc6m6zb5M9F6yuf+Gh+J1H6d402V7PQAAAAAAABgGDwaSUDyUfmQEp/Pnlfi8ZF1P8ALr19q+vXrT8fnN+RdHlbOlm/qN+/Y+f+7p96uPEfPrr5039I5yp+fOe+Vxn/AG/RA8nm2+WevS7jfW6q/wDqMxp5Of8AhM6X/wB2bNNvS+qGQAAAAAAAAYIdsGS6WOno3EHyTXhyPLPF/H4Wfi3G6zf6Ne/q2P8AJ5TMbteHRxR/sWP6rSfV19kxnPXXBa185mvoWWedofnc/U1ZzlM5Tp/XbH1I/ks/3zf0sXzvOUv1Ifmmz02ZpmvJ6MgAAGDIAAABg1HipEeD0ZIHjkfDnfPOZ+Jzj4zB653cdWfPXK/X4W3g11PH0WPttP6rH+vanhPsXsuvpfn0187uvpWJvxpJs+Vyt+iz9cmei+tWv8WdnWWPs1iPGUTzyvJHqtvXkwej2YMgAGIzQAAAA8HoyDBFiD5nNTOPDKH43OD1kDWdnmTOFjeqbMug5drj26rPo3nfr6vfLn6T7Lol+Zt8HX0TGrSS1ssOGNnOb+097vqqf58i+bPRfa1naFi8/wCaRdzsvRfGr5Oetv5LIRmhgAGQAAAAAAYI0VvnkLg3+VwfyOFH68y+Fgs3vxumOjX0WHt1a/Q1p9+/nvv19Y8+em9NiHy2b47T6Nz1bHQ752LLncZnrTzHOfHxVfOnX/pdb+2q9aLy46JYnvtZVNL3dWcmTEZoeTUbTJkAAAAGDwRl3ptPGULzSq8KHqcN87h61YdRpiT5J6mpC3OOnUfW6Vf0783