пачуўся з хаты голас дачушкі.
– Я тут, Насцюшка, на падворку.
Дзяўчынка выбегла з хаты. Падышла бліжэй і прысела на кукішкі.
– Давай табе дапамагу. Разам хутчэй будзе, – сказала яна маці.
Хвілінку моўчкі так лускалі. Жанчына аб нечым задумалася, а дзесяцігадовая Насценька, заўважыўшы гэта, сказала:
– Мама, а давай з табою пагаворым пра што-небудзь. Мне так хочацца з табою пагаварыць…
Маці лагодна паглядзела ёй у вочкі і пацікавілася, аб чым жа гэтак яе дзіця так хоча пагаварыць.
– Мм… мм… Ну, напрыклад… што такое шчасце? Якое яно?
Пытанне не з лёгкіх. Як тут адказаць дзіцяці на яго? Не скажаш жа ёй пачытаць пра шчасце ў тлумачальным слоўніку Ушакова, ці, увогуле, пашукаць гэтую інфармацыю ў інтэрнэце.
– Шчасце… разумееш, Насцюшка, яно для кожнага чалавека сваё.
Для ўсіх людзей яно ў большасці рознае.
– Як гэта? У кагосьці вялікае, а ў кагосьці маленькае? Ці, можа, яно каляровае?
– Можа, для некаторых людзей яно і так. Але ж я хацела табе сказаць, што шчасце залежыць ад таго, што чалавек цэніць у сваім жыцці, ад таго, што для яго найдаражэй, ад таго, што, ці каго, ён любіць больш за усё…
– Я зразумела! Мы з Лізанькай – тваё шчасце! Так? Ты ж сама кажаш, што любіш нас больш за ўсё на свеце!
– Канешне, вы і ёсць маё самае сапраўднае шчасце. Але для многіх людзей пошук шчасця аказваецца справай усяго жыцця.
– Я не зусім разумею. Як гэта? Вось у мяне сёння добры настрой: ты мне ўсміхаешся, Лізанька бегае задаволеная цацкай, татка з працы хутка вернецца і прывязе мне падарунак – кнігу, аб якой я так марыла, пра Мюнгхаўзэна… Я такая шчаслівая! Навошта шукаць шчасце, калі яно тут побач, разам з намі?
– Яно сапраўды так, але, справа ў тым, што чалавек можа жыць і быць упэўненым тым, што ён нешчаслівы. Пры гэтым, ён яшчэ і вельмі пакутуе ад гэтага, бо пачынае верыць у тое, што сам сабе прыдумаў: у нейкі свой дрэнны лёс, у тое, што яго праследуюць няўдачы, што вакол яго толькі злыя людзі… І ён сапраўды становіцца нешчаслівым. Ён не адчувае прагі да жыцця, радасці ад яе кожнай хвілінкі. І, ведаеш, гэта сапраўдная бяда для такога чалавека.
– І што ж рабіць?
– На жаль, не кожны чалавек знаходзіць выйсце з гэтага становішча самастойна. Хтосьці своечасова пачынае разумець, што так жыць нельга, а каму трэба прайсці часам цяжкі жыццёвы іспыт, каб зразумець, у чым яно тое шчасце, і затрымаць яго ў далоньках. А хтосьці і не паспявае…
– Мама, я не разумею, які іспыт? Раскажы.
– Напрыклад, жыў сабе мужчына, меў жонку і дачку, жыў у сваёй кватэры, меў машыну… Усё было, толькі жыві і будзь задаволены. Але ён не цаніў сям’ю. Здрадзіў ёй: жыў для сябе адзінага, бавіў вольную гадзінку з сябрамі і палюбоўніцамі. Але ў адзін дзень яго дачка трапіла ў лякарню – яна захварэла на рак. Гэта навіна перавярнула яго мысленне цалкам. Ён зразумеў, што шчасце было побач, але ён яго фактычна страціў… Пасля пахавання дачкі жонка надоўга трапіла ў лякарню.
– Жахі якія…