там назаўжды, хаваючыся час ад часу ў сакрэтныя абдымкі ўспамінаў, другія жывуць успамінамі і раней ці пазней збягаюць абыкуды, толькі б далей ад сябе і гэтага невыноснага спакою.
У халодны кастрычніцкі дзень дзядзька Антон павёў пад вянец буфетчыцу Гандзю.
– Абрашчаецца раб божый Антоній до рабы божай Анны, – у драўлянай царкоўцы голас бацюшкі Сцяпана гучаў урачыста, узносіўся пад купалы, разыходзіўся адтуль на гасцей, што сышліся з усяго Мястэчка дзялiць радасць з дзядзькам Антонам. Шматлiкiя дзядзькі, мала вядомыя сваякі, сябры сапраўдныя і выпадковыя, занялі месца з правага і левага боку алтара, пакуль маладыя крочылі цэнтрам.
Дваццацiгадовая Гандзя выглядала вельмi прыгожа побач з дзядзькам Антонам, народжаным у зусім для яе незразумелы і неверагодна далёкі даваенны час. I нават даўгаваты нос маладой панны, у супрацьпастаўленні з даўжэзнай Антонавай бiяграфiяй, набiраў нейкія новыя, цiкавыя кшталты.
На заканчэнне хор гукнуў “Многае лета”, а госці кінуліся натоўпам віншаваць шлюбную пару. У выніку такога ўрачыстага абраду застаецца жыць доўга і шчасліва.
І ў той дзень усе заходзіліся ад шчасця і шчыра цешылiся, што Антон у рэшце рэшт адшукаў прызначаную сабе палову.
А я нiяк не мог зразумець, у чым заслуга дзядзькi Антона. Якая ж праблема адшукаць тое, што заўсёды было, можа, у сотнi крокаў між яго домам i барам “Сонейка”?
У гэтым своеасаблівым шлюбным спаборніцтве я куды вышэй цаніў дасягненні майго бацькі, Валодзі. Адукаваны ў вялікім горадзе, разам з дыпломам ён прывёз да нас у Мястэчка самую дзiўную жанчыну – Стэфанiю.
У Стэфанii ўсё было iншае. Крыху смешнае, крыху страшнае, а перш за ўсё – экзатычнае – палі капелюша, прыбраныя жоўтай ружай, павеўныя сукнi, шарэнгі кнiжак з залатымi хрыбтамi, на ўсю сцяну. Усё вылучала яе з манатоннага шэрагу жанчын у Мястэчку.
У сваім капелюшы, у квяцістай сукенцы, з кнiжкай у руках выходзiла Стэфа на вулiцу. Вандравала для чыстай, нікому тут незразумелай прыемнасці вандравання. “А пані полька iзноў на шпацыр адправiлася, – здзіўляліся суседзі. – Блакiтная кроў, вядома”.
Я не ведаю, якой крывёй пячаталася мая маці. Можа, у ёй не было крывi ўвогуле? Калi бабка Сонька ўпершыню пабачыла яе ў нашай царкоўцы, так і падумала. Бледны твар і механічная саноўнасць крокаў, якія стаўляла, кіруючыся да прытвора, а потым да царскіх варотаў, выклікалі меркаванне, што маецца справа з асобай неабавязкова зямнога паходжання.
“Ці ты, Уладзімір, хочаш узяць за жонку прысутную тут Стэфанію?”, – словамі, нязменнымі спакон вякоў, прывiтаў iх бацюшка Сцяпан. І звяртаючыся да маладой панны, ці не першы раз за ўласную царкоўную біяграфію, ён спытаў на зусiм другой мове: – A czy ty, Stefanio, chcesz pojąć za męża obecnego tu Władimira?
– Tak, chcę! – адказала Стэфанiя, уступаючы такiм чынам у вялiкую галерэю местачковых жанчын.
– У мяне дрэнныя прадчуванні, – пасля вяртання з царквы сказала тады бабка Сонька. Разам з Марусяй яны ў кладоўцы змешвалі спірт з віном “Мысьліўскае” для вясельнага пачастунка. – Сніўся сон. Вецер разбурыў дах нашай хаты.
– Трындзіш дурніцу, –