первой приняла христианство в 957 году. И вполне, как было давно сказано, спасительно законо-мерно, что именно русский князь Владимир со своей армянской женой Анной ввел христианство на Руси как государственную религию. Двадцать шесть лет он правил христианской Русью и именно тогда, как подчеркивают историки, «государство Российское всту-пило в период своего расцвета».
Думаю, не случайно, что многих и многих русских поэтов и вообще русских деятелей культуры на протяже-нии целого тысячелетия тянуло к Армении. Не случайно и то, что великий русский художественный и музыкаль-ный критик, историк искусства, носитель русского национального духа Владимир Васильевич Стасов писал о том, что армяне и грузины пришли в Россию не с пустыми руками, имея в виду прежде всего архитектуру и культуру.
Читая рукописи Коноплева, я вспомнил об одном из самых активных деятелей Карабахского движения – профессоре философии Московского государственного университета Гранте Левоновиче Епископосове. В драматическую пору развала СССР и Карабахской вой-ны он в «Издательстве Московского университета» издал бесценную монографию «Армения в мыслях и сердцах». В ней приведены имена сотен выдающихся деятелей литературы, искусства, науки мира, которые выражают свои искренние чувства об Армении и армя-нах. Среди них больше всего, пожалуй, русских поэтов и писателей.
И вот у меня на столе будущая книга еще одного русского поэта и писателя. Книга об Армении, которая по автору «безгранична и всеобъемлюща со своими» «черными дырами» и галактиками, разве что в отличие от космического пространства в ней нет «вакуума». Книга об армянах, которые, по автору, «как историчес-кая реальность состоялась настолько, насколько состоя-лась сама история человечества». Я думаю, состоялась и сама книга Виктора Коноплева.
Зорий БАЛАЯН
Գիրք, որը կայացել է
Ստեփանակերտ: Վաղ առավոտ: Հեռախոսազանգ: Լսա-փողից հնչող ձայնը՝ տենորից անց, մոտ է բարիտոնին: Լեզուն՝ ռուսերեն: Մաքուր: Առանց առոգանության: Ակնհայ-տորեն հայ չէ: Թեև հայրենակիցներիս մեծամասնությունը ռուսերեն խոսում է գործնականում առանց առոգանության: Բայց սա բոլորովին այլ դեպք է: Այստեղ երևում է, ավելի ճիշտ՝ լսվում է, որ ինձ հետ խոսում է ոչ թե պարզապես ռուսալեզու, այլ՝ հենց ռուս մարդ:
Ես չսխալվեցի: Հեռախոսային հասցեատերը ներկայա-ցավ՝ Վիկտոր Կոնոպլյով:
–Ինձ ասել են ձեր մասին, և նույնիսկ բանաստեղծութ-յուններն են ցույց տվել,– ասացի ես:
–Ինչ լավ է հնչում՝ «բանաստեղծություններն են ցույց տվել»,– պատասխանեց ձայնը հեռախոսից:– Ես ցանկա-նում էի ինքս հանդիպել ձեզ հետ:
Պայմանավորվեցինք հանդիպման մասին: Պահը որսա-լով՝ սկսեցի կարդալ հենց այն բանաստեղծությունը, որն ինձ ոչ թե պարզապես ցույց էր տվել, այլ հանձնել էր արցախյան հայտնի պոետ, գրականագետ, թարգմանիչ, պրոֆեսոր Սոկրատ Խանյանը: Հենց իմ ընկեր Սոկրատն է թարգմանել Վիկտոր Կոնոպլյովի բանաստեղծությունները: Մեջբերեմ դրանցից մեկի վերջին հատվածը.
Как возводились Гандзасар, Урек,
Здесь