jelita psowatych. Dla człowieka źródłem inwazji są często młode psy. Człowiek jest żywicielem paratenicznym (rezerwowym) dla glisty psiej. Objawy u człowieka wiążą się z wędrówką larwy przez różne narządy: płuca, wątrobę, otrzewną i węzły chłonne. Typowym objawem jest eozynofilia. Inwazję leczy się albendazolem i dietylokarbamazyną. W profilaktyce kluczowe znaczenie ma regularne odrobaczanie psów (Grynter-Ziencina, 2002a).
12
Zarażenie człowieka następuje przez połknięcie jaj tasiemca. Pies i wszystkie psowate są żywicielem ostatecznym, czyli takim, w którym pasożyt osiąga dojrzałość. Człowiek jest żywicielem pośrednim. Najczęściej żywicielem pośrednim jest owca (30%) i trzoda chlewna (10%). Larwa rozwija się w otorbionej cyście zazwyczaj w prawym płacie wątroby. Zaatakowany może być jednak dowolny narząd. Echinokokoza występuje w Polsce ogniskowo, endemicznie (Grynter-Ziencina, 2002b).
13
Teoria umysłu to zdolność człowieka do rozumienia (wyobrażenia sobie) myśli innego człowieka. Teoria ta rozwija się dzięki obecności tzw. neuronów lustrzanych.
14
Należy zauważyć, że zjawisko diagnozowania ma charakter społeczny. Pojęcie normy i patologii jest relatywne, wynika z obowiązujących paradygmatów. Filozofia postmodernistyczna zwróciła uwagę na stygmatyzujący charakter rozpoznania oraz dokonała jego dekonstrukcji. Na bazie tej dekonstrukcji i negacji nauki pojawiły się współczesna pedagogika specjalna i konstruk
1
Pojęcie „rodzina nuklearna” zostało wyjaśnione na s. 66.
2
Prawdopodobnie homosocjalność jest biologicznym podłożem homoerotyzmu (Brzask, 2008).
3
Gatunek, który przystosował się do życia w środowisku silnie przekształconym przez człowieka.
4
Mutualizm – interakcja protekcjonistyczna zachodząca między populacjami różnych gatunków, dająca obopólne korzyści w stopniu, który oznacza wzajemne uzależnienie.
5
Chromosom Y jest dziedziczony wyłącznie po ojcu, stąd badania nad zmiennością genetyczną chromosomu Y dostarczają wiedzy o pochodzeniu gatunku z linii męskiej (Jobling, Hurles i Tyler-Smith, 2004; Brown, 2009). Chromosom Y determinuje płeć, zawiera jednak bardzo mało genów (Brzask, 2008). Podobnie jak chromosom Y po ojcu, po matce dziedziczy się wyłącznie mitochondrialny DNA (mtDNA). Badania nad ewolucją chromosomu Y i mtDNA pozwoliły prześledzić historię naszego gatunku od wyjścia z Afryki i wskazać na pramatkę Ewę i praojca Adama, którzy żyli jednak w innych epokach (Jobling, Hurles i Tyler-Smith, 2004; Brown, 2009). Nasz gatunek, podobnie jak pies domowy, wyewoluował z niewielkiej liczebnie populacji naszych przodków. Zatem wszyscy ludzie, podobnie jak wszystkie psy, są ze sobą blisko spokrewnieni.
6
Psa uważa się za podgatunek wilka. Dawniej psa traktowano jako odrębny gatunek w rodzaju Canis, dając mu nazwę Canis familiaris. Obecnie przeważa pogląd, że pies jest podgatunkiem wilka i jego oficjalną nazwą systematyczną jest Canis lupus familiaris, co oznacza dosłownie podgatunek psa domowego gatunku wilka.
7
Kontenerowanie emocji jest to odreagowywanie ich dzięki obecności obiektu rozładowującego napięcie emocjonalne.
8
Rabdowirusy to wirusy RNA zakażające kręgowce, bezkręgowce i rośliny. Ewolucyjnie pochodzą prawdopodobnie od wirusów bezkręgowców, które następnie uległy transmisji na rośliny i kręgowce (Piekarowicz, 2004).
9
Opisano 8 osób (spośród ok. 60 tys. chorujących), które przeżyły wściekliznę. Leczono je, wprowadzając w śpiączkę farmakologiczną wg tzw. protokołu Milwaukee (Willoughby, 2015). U osób tych nie rozwinęły się deficyty neuropsychologiczne czy neurologiczne. Oznacza to, że wirus wścieklizny znacznie zaburza pracę mózgu, lecz go nie niszczy.
10
Objawy wścieklizny u zwierząt to: agresja u dotychczas łagodnych osobników, ślinotok, zachowanie przypominające łapanie much, wywołane prawdopodobnie przez halucynacje wzrokowe, wodowstręt, zjadanie kamieni i odchodów. W zejściowej fazie rozwija się zez, porażenie kończyn i porażenie nerwów czaszkowych. U ludzi wścieklizna przejawia sie zaburzeniami świadomości, halucynacjami wzrokowymi, gwałtownymi ruchami przepony, silnym wodowstrętem, ślinotokiem i gorączką (Kajfasz, 2007).
11
Toxocara canis to kosmopolityczny pasożyt jelita psowatych. Dla człowieka źródłem inwazji są często młode psy. Człowiek jest żywicielem paratenicznym (rezerwowym) dla glisty psiej. Objawy u człowieka wiążą się z wędrówką larwy przez różne narządy: płuca, wątrobę, otrzewną i węzły chłonne. Typowym objawem jest eozynofilia. Inwazję leczy się albendazolem i dietylokarbamazyną. W profilaktyce kluczowe znaczenie ma regularne odrobaczanie psów (Grynter-Ziencina, 2002a).
12
Zarażenie człowieka następuje przez połknięcie jaj tasiemca. Pies i wszystkie psowate są żywicielem ostatecznym, czyli takim, w którym pasożyt osiąga dojrzałość. Człowiek jest żywicielem pośrednim. Najczęściej żywicielem pośrednim jest owca (30%) i trzoda chlewna (10%). Larwa rozwija się w otorbionej cyście zazwyczaj w prawym płacie wątroby. Zaatakowany może być jednak dowolny narząd. Echinokokoza występuje w Polsce ogniskowo, endemicznie (Grynter-Ziencina, 2002b).
13
Teoria umysłu to zdolność człowieka do rozumienia (wyobrażenia sobie) myśli innego człowieka. Teoria ta rozwija się dzięki obecności tzw. neuronów lustrzanych.
14
Należy zauważyć, że zjawisko diagnozowania ma charakter społeczny. Pojęcie normy i patologii jest relatywne, wynika z obowiązujących paradygmatów. Filozofia postmodernistyczna zwróciła uwagę na stygmatyzujący charakter rozpoznania oraz dokonała jego dekonstrukcji. Na bazie tej dekonstrukcji i negacji nauki pojawiły się współczesna pedagogika specjalna i konstrukcjonistyczna psychoterapia (Chrzanowska, 2015).