1989 roku. International Relations. An Anthology of Source Texts. Volume 1: The Roots of the Discipline – to 1989
Naszym Studentom
Recenzent
Elżbieta Stadtmüller
Redaktor prowadzący
Ewa Wyszyńska
Redakcja
Marta Treger
Korekta i indeks
Aleksandra Zych
Projekt okładki i stron tytułowych
Elżbieta Chojna
Współpraca wydawnicza
Anna Raiter-Rosińska
Skład i łamanie
Dariusz Górski
Publikacja dofinansowana przez Rektora UW oraz
Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych UW
Publikacja otrzymała wsparcie w ramach programu Szkoła Edukacji
Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności i Uniwersytetu Warszawskiego
realizowanego przez Fundację Dobrej Edukacji
ze środków Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności
© Copyright for concept & selection by Hanna Schreiber & Anna Wojciuk, Warszawa 2018
© Copyright for the Polish translation by the team of translators, Warszawa 2018
© Copyright by Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2018
ISBN 978-83-235-3556-0 (druk)
ISBN 978-83-235-3580-5 (pdf online)
ISBN 978-83-235-3572-0 (e-pub)
ISBN 978-83-235-3564-5 (mobi)
Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
00-497 Warszawa, ul. Nowy Świat 4
e-mail: [email protected]
księgarnia internetowa: www.wuw.pl
Wydanie 1, Warszawa 2018
Podziękowania
Początki naszych działań nie były łatwe. A jednak po ponad roku pracy oddajemy do rąk Czytelnika wymarzony zbiór 29 tekstów – kamieni milowych dla naszej dyscypliny. W ogromnej większości po raz pierwszy dostępnych w polskim tłumaczeniu.
Nie byłoby to możliwe, gdyby nie wiara, że się uda, bo jest to nam wszystkim w Polsce bardzo potrzebne, bo to ma znaczenie i może przynieść dobre owoce. Wiara ogromnej liczby osób i zaufanie, jakie te osoby nam okazały. Chciałybyśmy im w tym miejscu z serca podziękować. Skala zaangażowania ludzi, którzy współtworzyli z nami ten projekt, jest wyjątkowa, zwłaszcza biorąc pod uwagę ilość rozmaitych przeszkód. Habent sua fata libelli. I ta książka również ma swoją historię.
Przede wszystkim chciałybyśmy zacząć od tego, że w nasz projekt uwierzyli Dyrektor Instytutu Stosunków Międzynarodowych dr hab. Jakub Zajączkowski i prof. Grażyna Michałowska. Podobne zrozumienie i poparcie, połączone z przeznaczeniem pierwszych, niezbędnych finansów na jego rozpoczęcie, przyszło ze strony Dziekanów Wydziału Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych UW, prof. Stanisława Sulowskiego, dr. hab. Daniela Przastka i dr. Łukasza Zamęckiego. Kolejną osobą, która uznała, że powinien doczekać się on realizacji, był Rektor Uniwersytetu Warszawskiego ds. naukowych, dr hab. Maciej Duszczyk, który wspierał nasze działania, także finansowo, na różnych etapach procesu wydawniczego. Istotne wsparcie finansowe w momencie pozyskiwania praw autorskich przyszło ze strony Fundacji Dobrej Edukacji – dziękujemy w tym miejscu Magdalenie Radwan- -Röhrenschef. Bez nich niniejsza antologia nadal byłaby tylko w sferze marzeń.
Przede wszystkim chciałybyśmy jednak serdecznie podziękować dzieciom wielkich, a zmarłych już badaczy stosunków międzynarodowych, które zdecydowały się udzielić nam bezpłatnie praw do dzieł swoich ojców. Bardzo dziękujemy za życzliwość i okazane zrozumienie Anthony’emu Mondonowi, synowi Mortona A. Kaplana, oraz córkom Karla W. Deutscha: Margaret D. Carroll i Mary Deutsch Edsall. Dziękujemy również polskiemu personelowi dyplomatyczno-konsularnemu w Stanach Zjednoczonych – konsulowi Piotrowi Semeniukowi oraz dr Grażynie Żebrowskiej – za ich życzliwe i skuteczne pośrednictwo. Wdzięczne jesteśmy także prof. Robertowi Kupieckiemu za skuteczną poradę, jak zorganizować podpisanie umowy w specyficznych warunkach, w jakich musiałyśmy działać. Za pomoc w najtrudniejszych przypadkach negocjacyjnych dziękujemy profesorom: Knudowi Erikowi Jørgensenowi za wsparcie naszego pomysłu u wydawcy, a także Grahamowi Allisonowi, Michaelowi W. Doyle’owi oraz Immanuelowi Wallersteinowi, którzy zrzekli się honorariów z tytułu wykorzystania fragmentów ich tekstów.
Szczodrość tych osób, choć ogromnie ważna, nie wystarczyłaby jednak do realizacji całości tego projektu, gdyby nie osobiste zaangażowanie kilku osób w pomoc w negocjacjach cen za pozyskanie praw autorskich. Przyjęte na świecie stawki za nabycie takich licencji żadną miarą nie korespondują z polskimi realiami i zasobami naszego świata akademickiego. W wielu przypadkach pomoc w przekazaniu i wytłumaczeniu idei, stojącej za tym projektem, doprowadziła do radykalnego, czasami ponaddziesięciokrotnego obniżenia pierwotnej ceny. Za wytrwałość negocjacyjną i zrozumienie naszej sytuacji dziękujemy prof. Krzysztofowi Pelcowi z McGill University oraz prof. Jonowi Pevehouse’owi i prof. Erikowi Voetenowi, redaktorom naukowym „International Organization”, jak również redaktorom: Davidowi Mainwaringowi z Cambridge University Press i Phyllis Bendell z czasopisma „Daedalus”. Wydawnictwu Scholar dziękujemy za ustalenie preferencyjnych cen zakupu wcześniej opublikowanych przez nie fragmentów, które powtórnie ukazują się w niniejszym tomie.
Chciałybyśmy również podziękować wszystkim, którzy na miejscu, w Polsce, towarzyszyli nam i kibicowali w wybieraniu, konsultowaniu i opracowywaniu ostatecznego, wymarzonego spisu treści.
Dziękujemy naszym studentom, obecnie znakomitym absolwentom stosunków międzynarodowych: Kamilowi Smogorzewskiemu i Gabrieli Będkowskiej za sprawdzanie liczby cytowań poszczególnych publikacji w bazach danych oraz okazaną gotowość do innych działań organizacyjnych, które pozwoliły nam zawęzić pierwotną listę ważnych publikacji.
Dziękujemy także wszystkim pracownikom Instytutu Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego, którzy znaleźli czas, by odpowiedzieć na wysłaną przez nas ankietę online, dotyczącą wybrania najważniejszych tekstów dla naszej dyscypliny. Na nasze zaproszenie zareagowało w sumie 39 osób, w tym większość odpowiedziała bezpośrednio, wypełniając ankietę, a pięć udzieliło wskazówek drogą mailową bądź w trakcie osobistych spotkań, a byli to (w kolejności alfabetycznej): Agnieszka Aleksy-Szucsich, Bolesław Balcerowicz, Agnieszka Bógdał-Brzezińska, Jerzy Ciechański, Alicja Curanović, Sylwester Gardocki, Łukasz Gołota, Edward Haliżak, Dorota Heidrich, Aleksandra Jaskólska, Karina Jędrzejowska, Marcin Kaczmarski, Szymon Kardaś, Jacek Kosiarski, Barbara Kratiuk, Bogusław Lackoroński, Wiesław Lizak, Adrianna Łukaszewicz, Paula Marcinkowska, Karina Paulina Marczuk, Grażyna Michałowska, Justyna Nakonieczna-Bartosiewicz, Anita Oberda-Monkiewicz, Sylwia Piechocińska-Para, Barbara Regulska-Ingielewicz, Irena Rysińska, Anna Solarz, Joanna Starzyk-Sulejewska, Mirosław Sułek, Andrzej Szeptycki, Marek Tabor, Rafał Ulatowski, Anna Wróbel, Iwona Wyciechowska, Justyna Zając, Bogusław Zaleski, Ryszard Zięba.
Za możliwość przedstawienia proponowanego spisu publikacji wybranych do antologii po wstępnej selekcji dzięki konsultacjom online oraz przeprowadzenia nad nimi dyskusji dziękujemy Radzie Naukowej Instytutu Stosunków Międzynarodowych pod przewodnictwem prof. Romana Kuźniara.
W ostatnim etapie konsultacji z badaczami stosunków międzynarodowych z innych instytucji naukowych wysłałyśmy 55 zaproszeń do wzięcia udziału w ankiecie, na które odpowiedziało 19 badaczy. Osoby, których głos zdecydował o ostatecznym kształcie antologii, to: Paweł Borkowski, Andrzej Gałganek, Marcin