Flirt z Melpomeną. Tadeusz Boy-Żeleński

(1866–1940) – aktorka. [przypis edytorski]

      31

      Orwid, Józef (1891–1944) – właśc. Józef Kostych, aktor. [przypis edytorski]

      32

       Pan Zgoda – woźny, oficer gwardii Filipota. [przypis edytorski]

      33

      Malicka, Maria (1900–1992) – aktorka. [przypis edytorski]

      34

      Marianna – córka Orgona. [przypis edytorski]

      35

      Latający lekarz – pierwsza sztuka Moliera z 1645 roku. [przypis edytorski]

      36

      król – chodzi o Ludwika XIV. [przypis edytorski]

      37

      Pocieszne Wykwintnisie – jednoaktówka Moliera z 1659 roku. [przypis edytorski]

      38

      Szkoła żon – komedia Moliera z 1662 roku. [przypis edytorski]

      39

      Rabelais, François (1483-94–1553) – francuski pisarz, lekarz, były zakonnik; jego satyryczno-fantastyczna epopeja Gargantua i Pantagruel pisana w latach 1532-1564 krytykowała instytucje kościelno-feudalne, dogmaty, średniowieczną metafizykę, budując tym samym podwaliny pod nowoczesną myśl odrodzenia. [przypis edytorski]

      40

      Balzac, Honoré de (1199–1850) – francuski powieściopisarz zwany ojcem powieści realistycznej; zasłynął cyklem ponad stu trzydziestu utworów pisanych w latach 1829–1847 – Komedią Ludzką – prezentujących krytyczny obraz społeczeństwa. [przypis edytorski]

      41

      Flaubert, Gustave (1821–1880) – francuski powieściopisarz; uznany za mistrza literatury naturalistycznej, w ramach której sformułował postulat bezosobowości; w 1856 roku zasłynął Panią Bovary opowiadającą o prowincjuszce, która porzuca dziecko, zdradza i doprowadza do bankructwa męża, po czym popełnia samobójstwo. Po publikacji Flaubertowi wytoczono proces, uznając jego książkę za deprawującą. [przypis edytorski]

      42

      niemoralność – Więcej na temat problemu niemoralności pisarzy zob.: Boy-Żeleński Tadeusz, Jak zostałem literatem, [w tegoż:] Reflektorem w mrok, PIW, Warszawa 1985, s. 40–41. [przypis edytorski]

      43

      Don Juan – komedia Moliera z 1665 roku. [przypis edytorski]

      44

      Mizantrop – komedia Moliera z 1666 roku. [przypis edytorski]

1

„Czas” – konserwatywny dziennik wydawany początkowo w Krakowie (1848–1934), a później, po połączeniu z „Dniem Polskim”, w Warszawie (1935–1939). [przypis edytorski]

2

ekshibicja (z łac.) – obnażanie, wystawianie na pokaz. [przypis edytorski]

3

redaktor „Czasu” – wówczas (a w ogóle od czerwca 1901 roku) funkcję tę sprawował przyjaciel Boya – Rudolf Starzewski (1870–1920), pierwowzór postaci Dziennikarzaz Wesela Wyspiańskiego; podobno przyczyną samobójczej śmierci Starzewskiego było niespełnione uczucie do Zofii Pareńskiej, żony Boya. [przypis edytorski]

4

Molièr (1622–1673) – francuski komediopisarz, założyciel własnej trupy aktorskiej „Théâtre Illustre” (1643). Autor m. in. Skąpca, Świętoszka, Szkoły żon. [przypis edytorski]

5

Świętoszek – sztuka została wystawiona po raz pierwszy w 1664 roku; Boy był widzem przedstawienia z 30 marca 1919 roku w Teatrze im. Słowackiego. [przypis edytorski]

6

tedy (przest.) – zatem, więc. [przypis edytorski]

7

miazmaty (z gr.) – dosł. szkodliwe wyziewy, trujące opary; przen. złe wpływy. [przypis edytorski]

8

rogatki – tu: granice. [przypis edytorski]

9

Teatr miejski im. Słowackiego – dawniej zwany po prostu Teatrem miejskim; otwarty 1893 roku na placu św. Ducha w Krakowie, w miejscu dawnej siedziby zakonu Duchaków, zaprojektowany w stylu eklektycznym przez Jana Zawieyskiego; do 1909 roku instytucji patronował Aleksander Fredro, czego symbolem pozostało popiersie z jego podobizną znajdujące się przed gmachem teatru, do dziś zaś patronem jest Juliusz Słowacki; dyrektorami teatru byli m.in.: Tadeusz Pawlikowski, Józef Kotarbiński, Ludwik Solski, Lucjan Rydel. [przypis edytorski]

10

klasyczna tragedia XVII w. – chodzi o klasycystyczną tragedię francuską, np. Cyda Pierre'a Corneille'a czy Andromachę Jeana Racine'a. [przypis edytorski]

11

magistrat (z łac.) – rada miejska, dzisiejszy ratusz. [przypis edytorski]

12

crescendo (wł., muz.) – stopniowo zwiększając natężenie. [przypis edytorski]

13

Sarcey, Francisque (1827–1899) – francuski krytyk i dziennikarz. [przypis edytorski]

14

Bończa-Stępiński, Leonard (1876–1921) – aktor. [przypis edytorski]

15

Doryna – garderobiana Marianny, córki Orgona. [przypis edytorski]

16

Orgon – syn Pani Pernelle, ofiara spisku Świętoszka. [przypis edytorski]

17

cymbał – człowiek głupi, tępy, niezaradny. [przypis edytorski]

18

safanduła – człowiek niezaradny, powolny, fajtłapa. [przypis edytorski]

19

monomania – natręctwo; skupianie się tylko na jednej myśli, sprawie. [przypis edytorski]

20

szalbierz (z niem.) – oszust, krętacz. [przypis edytorski]

21

Feldman, Ferdynand (1862–1919) – aktor. [przypis edytorski]

22

Uczone Białogłowy – komedia Moliera z 1672 roku. [przypis edytorski]

23

Rogacz z urojenia – komedia Moliera z 1660 roku. [przypis edytorski]

24

Łuszczkiewicz-Gallowa, Róża (1893–1919) – aktorka. [przypis edytorski]

25

kapelmistrz (z niem.) – dyrygent. [przypis edytorski]

26

subretka (z fr.) – pokojówka. [przypis edytorski]

27

Pani Pernelle – matka Orgona. [przypis edytorski]

28

Kosmowska,