.

Afrodyty, nawiązujący do legendy, według której bogini miała się narodzić z piany morskiej. [przypis redakcyjny]

9

Uranos (mit. gr.) – Uranos (Niebo) i Gaja (Ziemia) stanowili pierwszą parę bogów. [przypis redakcyjny]

10

Pandemos (mit. gr.) – „należąca do całego ludu”, przydomek Afrodyty jako opiekunki wolnej miłości. [przypis redakcyjny]

11

żona Hefajstowa… kochanka Anchizesa (mit. gr.) – Afrodyta była żoną gr. boga ognia i sztuki kowalskiej, Hefajstosa, a także kochanką Anchizesa, ojca Eneasza. [przypis redakcyjny]

12

Badecker – pot. bedeker; przewodnik dla zagranicznych turystów (od nazwiska wydawcy K. Badeckera). [przypis redakcyjny]

13

Skopas – słynny rzeźbiarz gr., żyjący na przełomie IV i III w. p.n.e.; mylnie przypisywano mu autorstwo posągu Afrodyty, znalezionego na wyspie Milo (tzw. Wenus z Milo). [przypis redakcyjny]

14

agréable (fr.) – przyjemny. [przypis redakcyjny]

15

sensible (fr.) – tu: przemawiający do uczucia. [przypis redakcyjny]

16

Canova, Antoine (1757–1822) – słynny rzeźbiarz włoski; mowa tu o jego rzeźbie przedstawiającej mitologicznych kochanków: boga miłości Amora i królową Psyche. [przypis redakcyjny]

17

Cluny – pałac w Paryżu (z XV w.) należący do opactwa w Cluny; mieści się w nim słynne muzeum, zawierające bogate zbiory z zakresu rzemiosła i sztuki stosowanej, większość pochodzi z XIV, XV i XVI w. [przypis redakcyjny]

18

Carnavalet – muzeum historyczne Paryża, zawierające cenne zbiory z okresu rewolucji 1789 r. [przypis redakcyjny]

19

w tamtym prawdziwym Luwrze – chodzi o magazyn noszący tę nazwę, mieszczący się przy ul. Tivoli. [przypis redakcyjny]

20

na Wolterze – na bulwarze Woltera. [przypis redakcyjny]

21

Concierge (fr.) – dozorca. [przypis redakcyjny]

22

Wersal – wspaniały pałac i park pod Paryżem, z epoki Ludwika XIV, stanowił do r. 1789 rezydencję królów fr.; od czasów Ludwika Filipa znajduje się tam muzeum historyczne. [przypis redakcyjny]

23

Sevres – miasteczko pod Paryżem, w którym mieściła się słynna fabryka porcelany. [przypis redakcyjny]

24

Saint-Cloud – daw. rezydencja cesarza Napoleona III; ogromny park, otaczający pałac królewski, stał się dla paryżan popularnym miejscem wycieczek. [przypis redakcyjny]

25

tramwaj pneumatyczny – daw. typ tramwaju poruszanego sprężonym powietrzem. [przypis redakcyjny]

26

malgré tout (fr.) – mimo wszystko. [przypis redakcyjny]

27

David d’Angers, Jean Pierre (1788–1856) – rzeźbiarz fr., znakomity portrecista; wykonał m.in. znany z licznych reprodukcji medalion z podobizną Mickiewicza. [przypis redakcyjny]

28

„Intransigeant” – „Nieprzejednany”, dziennik wychodzący w Paryżu od r. 1880 do r. 1940, reprezentował początkowo poglądy republikańskie, później wyraźnie prawicowe i nacjonalistyczne. [przypis redakcyjny]

29

dialogi a là Lukian – Lukian z Samosaty (II w.n.e.), gr. pisarz i filozof, był autorem dzieł: Dialogi bogów i Dialogi umarłych. [przypis redakcyjny]

30

Izara – prawy dopływ Dunaju, źródła ma w Alpach Tyrolskich, przepływa przez górną Bawarię w pobliżu Monachium. [przypis redakcyjny]

31

trotuar (z fr.) – chodnik. [przypis edytorski]

32

Rybak – słynny obraz malarza fr. Puvis de Chavannes (1824–1898); jego właściwy tytuł to: Le pauvre pecheur (Ubogi rybak). [przypis redakcyjny]

33

antropoid – małpa człekokształtna. [przypis redakcyjny]

34

austeria (daw.) – gospoda. [przypis redakcyjny]

35

marchands de vin (fr.) – handlarze wina. [przypis redakcyjny]

36

Maria Antonina – żona Ludwika XVI, córka Marii Teresy, cesarzowej austriackiej; znienawidzona przez lud francuski, została w czasie rewolucji ścięta na gilotynie (1798). [przypis redakcyjny]

37

kształt (…) kaukaski – w dawnej terminologii rasę białą nazywano kaukaską. [przypis redakcyjny]

38

notabene (z łac.) – dosł.: zauważ dobrze; tu: w dodatku. [przypis redakcyjny]

39

Trouville – port fr. nad kanałem La Manche, a zarazem uczęszczana pod koniec XIX w. miejscowość letniskowa. [przypis redakcyjny]

40

chambres garnies (fr.) – pokoje umeblowane do wynajęcia. [przypis redakcyjny]

41

Adonai (hebr.) – Wszechmocny; określenie Boga, zamiast właściwego imienia: Jahwe, którego przepisy religii żydowskiej zabraniały wymawiać. [przypis redakcyjny]

42

wena – tu: żyła. [przypis redakcyjny]

43

ineksprymable (z fr. inexprimable: niewypowiedziany, niewypowiadalny) – spodnie; też: kalesony, majtki. [przypis redakcyjny]

44

usus (łac.) – ustalony zwyczaj, praktyka. [przypis redakcyjny]

45

Parki a. Mojry (mit. gr.) – uosabiające przeznaczenie trzy córki Nocy; dwie młodsze, Kloto i Lachezis, przędły nić ludzkiego życia, którą w godzinie śmierci przecinała najstarsza z nich, Atropos. [przypis redakcyjny]

46

misterium – u staroż. Greków niedostępne dla niewtajemniczonych obrządki religijne. [przypis redakcyjny]

47

rewerber – tu: latarnia uliczna. [przypis redakcyjny]

48

gruszka Bessemera – wynaleziony przez angielskiego inżyniera, Henryka Bessemera (1813–1898), piec do wytopu stali; ma on kształt gruszki zawieszonej w stalowym pierścieniu; wynalazek ten spowodował przewrót w przemyśle hutniczym. [przypis redakcyjny]

49

gęsi surowcowe – odlew surowego żelaza w formie zwanej „gęsią”. [przypis redakcyjny]

50

d’Estrées, Gabrielle (1570/1573–1599) – księżna Beaufort i Verneuil, markiza Monceaux, kochanka króla fr. Henryka IV (1553–1610). [przypis redakcyjny]

51

consommation (fr.) – najniższa obowiązująca konsumpcja, uprawniająca do zajęcia miejsca w restauracji czy kawiarni. [przypis redakcyjny]

52

marchand de sommeil (fr.) – dos�