(daw.) – więc, zatem. [przypis edytorski]
158
jeno (daw.) – tylko. [przypis edytorski]
159
łatwie – dziś popr. forma: łatwo. [przypis edytorski]
160
podesta – w średniowiecznych włoskich miastach najwyższy urzędnik o uprawnieniach sądowniczych i wojskowych. [przypis edytorski]
161
szczegółowie – dziś popr. forma: szczegółowo. [przypis edytorski]
162
zasię (daw.) – zaś, natomiast. [przypis edytorski]
163
rankor (daw.) – żal, złość. [przypis edytorski]
164
tedy (daw.) – więc, zatem. [przypis edytorski]
165
Amor (mit. rzym.) – bóg miłości i pożądania, przedstawiany jako chłopak z łukiem i strzałami. [przypis edytorski]
166
święty Julian – zw. Gościnnym, patron miasta Macerata; opowieści mówią, że zabił on w gniewie własnych rodziców, którzy spali w jego łożu małżeńskim, ponieważ pomyślał, że jego żona go zdradza; w ramach pokuty swe życie poświęcił pielęgnacji pielgrzymów i trędowatych. [przypis edytorski]
167
markiz – tytuł arystokratyczny utożsamiany z tytułem margrabiego. [przypis edytorski]
168
wnieść (daw.) – tu: wnioskować. [przypis edytorski]
169
sold – dawna moneta włoska warta 12 denarów. [przypis edytorski]
170
puszczam dwa soldy za dwadzieścia cztery denary – przen.: nie mam dużych wymagań. [przypis edytorski]
171
Pater noster (łac.) – Ojcze nasz. [przypis edytorski]
172
Ave Maria (łac.) – Zdrowaś Mario. [przypis edytorski]
173
przepomnieć (daw.) – zapomnieć. [przypis edytorski]
174
zaliście (…) odmówili – czy odmówiliście (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]
175
stanąć na wstręcie – przeszkodzić. [przypis edytorski]
176
Dirupisti (łac.) – dosł. rozerwałeś; incipit Psalmu 116. [przypis edytorski]
177
Intemerata (łac.) – dosł.: niepokalana; tytuł maryjnej pieśni średniowiecznej. [przypis edytorski]
178
De profundis (łac.) – dosł.: z głębokości; incipit Psalmu 130. [przypis edytorski]
179
Castel Guiglielmo – dziś: Castelguglielmo; miejscowość oddalona 80 km od Wenecji i 20 km od Rovigo. [przypis edytorski]
180
jąć (daw.) – zacząć. [przypis edytorski]
181
pójść w smak (daw.) – spodobać się. [przypis edytorski]
182
tedy (daw.) – więc, zatem. [przypis edytorski]
183
zasię (daw.) – zaś, natomiast. [przypis edytorski]
184
szczegółowie – dziś popr. forma: szczegółowo. [przypis edytorski]
185
k’temu (daw.) – do tego. [przypis edytorski]
186
z lichwą – z procentem, z naddatkiem. [przypis edytorski]
187
jeno (daw.) – tylko. [przypis edytorski]
188
zasię (daw.) – zaś, natomiast. [przypis edytorski]
189
jąć (daw.) – zacząć. [przypis edytorski]
190
jeno (daw.) – tylko. [przypis edytorski]
191
szerzyć się nad czymś – tu: rozwodzić się nad czymś. [przypis edytorski]
192
krom (daw.) – oprócz. [przypis edytorski]
193
jąć (daw.) – zacząć. [przypis edytorski]
194
rozgorzała wojna między królem a jego synem – nawiązanie do sporu między Henrykiem II Andegaweńskim (Plantagenetem) a jego synem, zw. Henrykiem Młodym Królem popieranym przez królów Francji, rozpoczęty w 1173 r. i ostatecznie zakończony zwycięstwem Henryka II. [przypis edytorski]
195
tedy (daw.) – więc, zatem. [przypis edytorski]
196
Brugge – Brugia, miasto położone dziś na terenie Belgii, w średniowieczu ważny hanzeatycki port handlowy. [przypis edytorski]
197
siła (daw.) – dużo, mnóstwo. [przypis edytorski]
198
jeno (daw.) – tylko. [przypis edytorski]
199
jąć (daw.) – zacząć. [przypis edytorski]
200
wierę (daw.) – tu: doprawdy. [przypis edytorski]
201
tedy