[przypis edytorski]
893
dżdże (daw.) – deszcze. [przypis edytorski]
894
używać (daw.) – mieć coś, dysponować czymś, cieszyć się czymś. [przypis edytorski]
895
przetowłosy (daw.) – jasnowłosy. [przypis edytorski]
896
k’tobie (daw.) – do ciebie. [przypis edytorski]
897
skapieć (daw.) – zmarnować się. [przypis edytorski]
898
bywaj (daw.) – przybywaj. [przypis edytorski]
899
zjawienie (daw.) – widzenie. [przypis edytorski]
900
lutnia (muz.) – dawny instrument strunowy szarpany. [przypis edytorski]
901
obzierać się (daw.) – oglądać się za siebie. [przypis edytorski]
902
w skok (daw.) – szybko, galopem. [przypis edytorski]
903
stary – niedźwiedź; istniał przesąd, że wymawianie nazwy tego zwierzęcia jest niebezpieczne, zwłaszcza po zmroku, toteż często zastępowano ją synonimami. [przypis edytorski]
904
lubo (daw.) – chociaż. [przypis edytorski]
905
zwietrzyć – wyczuć, wywąchać. [przypis edytorski]
906
jąć, imać (daw.) – chwycić. [przypis edytorski]
907
osada – tu: drzewce, na którym osadzone są widły. [przypis edytorski]
908
wytężyć (daw.) – wysilić. [przypis edytorski]
909
konwulsje – drgawki. [przypis edytorski]
910
zatlony (daw.) – podpalony, tlący się. [przypis edytorski]
911
hubka – materiał łatwopalny wytwarzany z huby (odmiany grzyba rosnącej na pniach drzew). [przypis edytorski]
912
przygodzić się (daw.) – przydarzyć się. [przypis edytorski]
913
bojać się – dziś popr.: bać się. [przypis edytorski]
914
ozdarł (daw.) – rozdarł. [przypis edytorski]
915
obezwać się – dziś popr.: odezwać się. [przypis edytorski]
916
paździerze – suche odpady po pozyskiwaniu włókien z lnu bądź konopii. [przypis edytorski]
917
szczypka – szczapka, kawałek drewna. [przypis edytorski]
918
wartko (daw.) – szybko. [przypis edytorski]
919
sucharze – suche badyle. [przypis edytorski]
920
powiadać (daw.) – mówić. [przypis edytorski]
921
kwarta – dawna miara objętości, zwykle ok. 1 litra. [przypis edytorski]
922
w miarę (daw.) – według miary, tyle ile potrzeba. [przypis edytorski]
923
godnie (daw.) – porządnie, solidnie. [przypis edytorski]
924
wypsnąć się – tu: wyślizgnąć się. [przypis edytorski]
925
kwarta – dawna miara objętości, zwykle ok. 1 litra. [przypis edytorski]
926
przez rozum – z rozsądku. [przypis edytorski]
927
kolczuga – zbroja z niewielkich, metalowych kółeczek. [przypis edytorski]
928
jeno (daw.) – tylko. [przypis edytorski]
929
skrom – tłuszcz zwierzęcy. [przypis edytorski]
930
żeremie – konstrukcja z gałęzi, mchu i szlamu, budowana przez bobry, w której rodzą one młode. [przypis edytorski]
931
wadzić (daw.) – przeszkadzać. [przypis edytorski]
932
św. Jerzy – męczennik z III-IV w., patron rycerzy. [przypis edytorski]
933
wojennik (daw.) – wojownik, zwł. doświadczony. [przypis edytorski]
934
wżdy (daw.) – zawsze, przecież. [przypis edytorski]
935
przydawać (daw.) – dodawać. [przypis edytorski]
936
rad (daw.) – chętnie. [przypis edytorski]
937
św. Kosma i Damian – lekarze, męczennicy rzymscy z przełomu III-IV w. [przypis edytorski]
938
św. Apolonia – męczennica, zm. 249 w Aleksandrii, wg legendy przed spaleniem na stosie wybito jej zęby. [przypis edytorski]
939
św. Liboriusz – zm. w IV w., biskup Le Mans. [przypis edytorski]
940
opat – przełożony w męskim zakonie kontemplacyjnym. [przypis edytorski]
941
głowa wygolona – tonsura, znak przynależności do stanu duchownego. [przypis edytorski]
942
kasztelan – średniowieczny urzędnik, odpowiedzialny za ściąganie podatków, obronę i sądownictwo na terenie kasztelanii, to jest jednostki administracyjnej średniego szczebla. [przypis edytorski]
943
pośrzednik – dziś popr.: pośrednik. [przypis edytorski]
944
przygodzić się (daw.) – przydarzyć się. [przypis edytorski]
945
nawojka – tu: dziewczyna. [przypis edytorski]
946
w ostatku (daw.) – w końcu. [przypis edytorski]
947
żywot (daw.) – brzuch. [przypis edytorski]
948
wedle (daw.) – obok. [przypis edytorski]
949
wartko (daw.) – szybko. [przypis edytorski]
950
szczypka – szczapka, kawałek drewna. [przypis edytorski]
951
pazdury – dziś popr.: pazury. [przypis edytorski]
952
zbyrczeć (gw.) – brzęczeć (z gwary góralskiej, za pomocą której Sienkiewicz naśladował staropolszczyznę). [przypis edytorski]
