in onguns by Helena is.
Katrien kyk verbaas na Faan en moet skielik sluk aan die trane wat in haar keel brand. In haar binneste is daar ’n verlatenheid soos die eerste paar dae wat sy op Kommetjie was.
“Wat is dit nou?” vra Karl en kom haastig nader.
“Helena het in die water geval, maar Katrien vat ure om vir haar ’n handdoek te bring,” sê Faan vererg en gee vir Katrien ’n vuil kyk.
“Maar jy kan dit mos self doen, Katrien het haar mos nie in die water gegooi nie,” sê Karl kortaf. Katrien kyk dankbaar na hom en hy frons liggies toe hy die blink trane in haar mooi groen oë sien wat so helder afsteek teen haar donkerbruin hare.
Sy kyk Faan verslae agterna toe hy omdraai en wegstap.
“Nee, man, vir wat sal jy nou oor so iets huil? Gee hom ’n opstopper soos jy destyds met ou Daan gemaak het,” sê Karl ongevoelig en kyk verbaas na die mondjie wat liggies bewe.
“Ag, ek huil glad nie. Ek gaan na my brood kyk.” Katrien draai vinnig om en ontsnap, dankbaar vir die verskoning.
Die dae se rus het almal goed gedoen en teen die aand is hulle lus vir ’n bietjie plesier.
Katrien het haar hare gewas en laat dit los hang. Sy trek vir haar een van haar nuwer rokkies aan wat sag om haar lyf vou. Sy gaan haar nie deur Helena laat afskrik nie en ook nie deur Faan nie, besluit sy.
Na ete trek die seuns ’n bokseil oop. Danie gaan haal sy kitaar en Gert bring sy konsertina. Klein Gertjie kom ook al heel goed reg met die konsertina, en daar is dus niks fout met die musiek nie. Braam het Faan voorgespring en vir Helena gevra. Die grootmense dans ook almal terwyl die jongeres in vervoering sit en kyk.
Faan se oë is die hele tyd op Helena, wat hom nog straf oor vanoggend se storie en hom blatant ignoreer. Katrien probeer dieper in die skaduwees inskuif toe sy besef dat hy haar nie gaan vra om te dans nie en net wag dat die musiek moet ophou sodat hy vir Helena kan vra.
Stefaans, wat uit die ligkol van die vuur sit, sien die verlate trek op Katrien se gesig en sug liggies.
“En as Pa nou so sug?” vra Karl en kyk verbaas na sy pa.
“Gaan dans jy met Katrien. Kyk net hoe verleë lyk die arme ding. Ek wens Faan wil grootword en trou sodat hy tot ruste kan kom.” Stefaans klink omgekrap.
“Dis darem nie Faan se skuld dat Katrien nog al die jare so ’n bietjie verlief is op hom nie. Dit sal oorwaai, alle kinders gaan deur sulke fases,” sê Karl en kyk nadenkend na Katrien se gesiggie in die vlamme se flikkerlig.
“Katrien is een van die dae negentien, Karl, so oud soos jou ma was toe ons getroud is. Katrien is al van haar tiende jaar, toe haar ouers dood is, ’n grootmens,” sê Stefaans sag en half verwytend. “En ons klomp Liebenbergs het haar kinderlewe van haar gesteel met al die verantwoordelikhede wat ons op haar twee skouertjies gelaai het. Die Vader weet, elke keer wat ek haar sien, kan ek my nie indink wat ons ooit sonder haar sou gedoen het nie. En dan wens ek so dat dit anders kon gewees het en dat sy ’n vol en gelukkige kinderlewe kon gehad het.” Stefaans beduie met sy kop na Katrien om Karl weer aan sy versoek te herinner en Karl staan met ’n grinnik op.
“Ja, die man wat haar wil hê, sal vir Pa en Daan moet kom ouers vra. Dalk sal hy nog by Pa verbykom, maar ek weet nie so lekker van ou Daan nie.” Hy lag en stap dan nader aan die ligkring van die vuur.
Toe Katrien die hand op haar skouer voel, kyk sy vinnig op.
“Sal jy ’n kans vat en met my probeer?” vra Karl en hou sy hand na haar uit.
“Dankie, Karl,” sê sy sag en daar is ’n hartseer trek om haar mond toe sy opstaan en in sy arms skuif.
“Vir wat?” vra hy verbaas.
“Omdat jy jou oor my ontferm,” sê sy en haar oë is groot en eerlik toe sy opkyk na hom.
“Dis ’n plesier om met jou te dans, Katrien, jy dans heerlik. Het Kittie Swanepoel jou geleer?” vra hy tergend.
“Wat weet jy van Kittie Swanepoel?” vra sy verbaas.
“Ek het gehoor toe jy vir tannie Martha en Kobie vertel het. Ek dink Kittie Swanepoel het vir jou en Danie meer dinge geleer as wat ek en Faan geken het,” terg hy en Katrien lag vrolik, sodat haar seer en vernedering vinnig op die agtergrond skuif.
“Kom dans julle ook,” nooi Martha die groter kinders en hulle laat nie op hulle wag nie. Gertjie vat vir Annie, maar Piet vat haar af en beduie na Martie.
“Ek gaan nie met my eie suster dans nie.”
Katrien ontspan; Karl voel so bekend en gemaklik hier by haar met sy gespierde arm om haar middel. Hy is soos al die Liebenbergs so groot dat sy haar kop agteroor moet buig om sy gesig te sien.
Faan kyk verbaas na Karl en Katrien wat so vrolik lag en gesels. ’n Mens is gewoond daaraan om Katrien en Danie saam te sien. Vanaand lyk Katrien so anders. Sy was nog altyd ’n bietjie verlief op hom en dit het hom aan die begin in die verleentheid gestel as Braam hom terg, maar vanaand is daar soveel potensiaal in dié moontlikheid.
Die musiek hou op en Danie drink eers ’n bietjie lemoenstroop terwyl die ander al skertsende weer gaan sit. Helena ignoreer Faan nog steeds en gee haar volle aandag aan Braam. Tussendeur probeer knoop sy geselsies met Karl aan.
Katrien maak van die geleentheid gebruik om na die tweeling te gaan kyk. Hulle twee speel bedags só dat hulle saans saam met die son sou gaan slaap het as Katrien dit sou toelaat.
Alles is rustig en toe Katrien terugkom, staan Helena by Karl, wat haar liggies koel waai. Katrien grinnik effens. ’n Mens behoort eintlik by Helena te leer – sy speel hierdie klomp verliefde mans op meesterlike wyse teen mekaar af.
Katrien kyk na Faan se profiel in die flou lig van die lantern. Hy sit diep ingedagte asof hy baie ver dink, en sy skrik en bloos toe hy skielik opkyk en haar blik vir ’n breukdeel van ’n sekonde vasvang.
Sy kyk vinnig weg en hou haar besig met Annie, wat hier voor haar op die grond kom sit het, se hare. Sy sien uit die hoek van haar oog hoe Faan opstaan toe Danie en Gertjie weer begin speel.
“Kom ons dans, Katrien,” sê hy toe hy voor haar staan en sy hand na haar uithou.
Katrien se hart slaan tamboer in haar borskas en sy moet sluk aan die droogheid in haar keel. Sy staan egter op, dankbaar vir die swak lig sodat hy nie die blos op haar wange kan sien nie, en sit haar hand in syne.
“Jy lyk pragtig vanaand. Jy lyk so volwasse,” sê Faan geselserig en sy stem is so anders as wat sy dit gewoond is.
“Ek behoort te wees, Faan. Ek is net so oud soos Helena. Ek is net klein gebou, dis al,” sê sy en ontwyk sy oë.
Katrien sien hoe Braam weer vir Helena vra om te dans en die onvergenoegde uitdrukking op haar gesig gee Katrien oneindig plesier.
Piet kom vat vir Katrien vir die volgende dans en nog steeds gaan vra Faan nie vir Helena nie. Hy gee Piet nog ’n rukkie kans, kom tik hom dan op die skouer en vat weer vir Katrien. Katrien loer blosend na hom en ’n vreemde magteloosheid kom nestel op die krop van haar maag. Faan se aandag is glad nie by haar nie, maar hy dans só dat Helena elke beweging kan sien wat hy maak.
Katrien loer vinnig na Helena en sien die frustrasie op haar gesig. Faan speel nou háár speletjie en dis glad nie lekker om aan die ontvangkant daarvan te wees nie.
Al die plesier is skielik vir Katrien uit die dans en sy voel vuil en misbruik. Sy het lus en skop vir Faan op sy skeen en los hom net daar in die middel van die bokseil.
Halfpad deur die dans is Helena moeg en sy gaan sit op die stoel langs Karl. Braam staan effe verleë rond, maar Katrien kry hom nie eens jammer nie. Toe die dans klaar is, gaan sit Katrien langs Danie, wat bekommerd afkyk in haar gesiggie wat vanaand ongelukkig en hartseer lyk.
“Is iets verkeerd?” vra hy sag en broederlik.
“Nee, ek is sommer moeg,” sê sy ontwykend.