optrede en maniere van praat verkies ons?
Oefening 3: Verbind julle tot ’n nuwe manier van praat
Maak ’n belofte (op papier of in woorde) aan mekaar dat julle jul bes sal doen om skadelike gedrag uit julle verhouding te hou. Wys julle toewyding tot ’n nuwe manier van praat en die toekoms deur dit neer te skryf. Praat oor wat julle gaan doen as julle ’n belofte sou verbreek. As julle mekaar weer met woorde of dade seermaak, moet julle om verskoning vra en dit bespreek. Hier is van die vrae wat leiding kan gee:
•Wat is die voorwaardes van ons nuwe belofte oor hoe ons gaan praat en optree?
•Wat belowe ek aan jou en ons verhouding?
•Wat gaan ons doen as ons ons beloftes aan mekaar verbreek?
Stap 2: Wys ’n bietjie deernis
Kyk dieper as die persoon wat jou ontstel en seermaak en vra jou af:
•Hoekom behandel hierdie persoon my so?
•Hoe voel hierdie persoon regtig?
Die persoon wie se woorde jou so seermaak, is bes moontlik in pyn. Dit is nie nodig om ander seer te maak nie, daarom is die persoon wat skade doen nie oukei of gelukkig nie. Dié persoon glo miskien hy of sy het die reg om so met mense te praat. Wat hy of sy ook al dink of voel, die waarheid is dat mense nie van hulself hou wanneer hulle lelik met mekaar praat nie. In eenvoudige woorde, sulke optrede laat niemand goed voel nie.
Die waarheid is: As jy ander seermaak, maak jy ook jouself seer. Wat jy aan ander doen, doen jy altyd ook aan jouself. Wat jy ontvang het, is ’n kleiner deel van wat hierdie persoon vir hom- of haarself gee. Diegene wat jou veroordeel of kritiseer, is dikwels baie meer krities oor hulself. Die persoon wat jou verwaarloos, verwaarloos ook hom- of haarself.
Om deernis te hê vir iemand wat jou sleg behandel, moet jy verby jou eie ervaring kyk en ’n dieper begrip hê van hoekom daardie persoon so optree. Kyk verby jou eie ontsteltenis en dink, met deernis, oor wat daardie persoon miskien deurmaak. Dit beteken nie julle aanvaar mekaar se skadelike gedrag nie – deernis is bloot iets wat voorkom dat jy al die seermaak wat op jou gemik is, persoonlik opneem, en dit eerder as die verantwoordelikheid van iemand anders beskou. Iemand wat jou seermaak, is nie jou verantwoordelikheid nie.
Die waarheid is: Hoe jy ook al opgetree het, ander mense het nie die reg om jou sleg te behandel nie. Jy het nie ’n lisensie om ander seer te maak net omdat jy in ’n slegte bui, ontsteld of ongelukkig is nie. As jy ander seermaak, moet jy selfondersoek doen en jou afvra hoekom jy mense op ’n manier behandel wat ook sleg is vir jou. Niemand kan jou werk vir jou doen nie.
Om met deernis aan die ontvangkant te wees van iemand se skadelike gedrag, kan jou help om ’n moeilike interaksie op ’n nuwe manier te sien. Dit kan jou interne fokus verander van “Wat doen ek verkeerd?” na “Is hierdie persoon oukei? Ek wonder hoe dit regtig met hom of haar gaan…”
Hier is van die vrae wat vir jou groter deernis vir ander kan gee.
Vrae oor jouself
•Hoekom praat hierdie persoon so met my, en hoekom behandel hy of sy my op dié manier (veral as ek niks gedoen het wat daartoe aanleiding kon gee nie)?
•Wat gaan eintlik in hierdie persoon se lewe aan wat hom of haar so teenoor my laat optree?
•Wat is my verantwoordelikheid (indien enige) in hierdie skadelike interaksie, en wat nie?
Stap 3: Kies jou tyd en plek
As jy ontsteld is en iets daaroor wil sê, is nóú nie noodwendig die regte tyd en plek daarvoor nie. Jou behoefte om te praat beteken nie dit moet daar en dan gebeur nie, want 50 persent van die sukses van die gesprek hang daarvan af dat jy die regte tyd en plek kies.
Dit is nooit ’n goeie tyd vir gesels as jy:
•onder die invloed (ná twee of meer drankies) of bedwelm;
•te gedaan;
•te haastig;
•te honger;
•te hormonaal;
•so ontsteld of kwaad is dat jy nie jou emosies kan beteuel nie;
•te gespanne;
•te verstrooid; of
•net nie lus is vir praat nie.
Die slegste plekke waar julle kan probeer gesels, is:
•in die motor (jy het nie die keuse om die gesprek te verlaat nie);
•voor julle kinders;
•voor vriende of familie;
•in die openbaar;
•in die bed of julle slaapkamer;
•voor die televisie; of
•wanneer jy op jou selfoon, skootrekenaar of tablet besig is.
Op sulke tye moet jy leer om te kalmeer, jou gedagtes agtermekaar kry en saam besluit wanneer dit vir julle al twee ’n goeie tyd sal wees om te gesels. Trouens, as julle net nie lus is vir gesels nie, moenie.
Miskien wonder jy nou: Wanneer is ’n goeie tyd vir gesels? Die meeste paartjies wat ek ontmoet, het ’n baie besige, vol en stresvolle lewe. Die geheim is om iewers in julle besige skedule tyd opsy te sit vir gesels en om ’n veilige ruimte daarvoor te skep. Op dié manier eer julle julle liefde en respekteer julle julle verhouding deur dit die tyd en voorkeur te gee wat dit verdien. Dís wat dit beteken om van julle verhouding ’n prioriteit te maak: Julle gee dit ’n oomblik van julle tyd, ’n oomblik in julle besige lewens, waarin dit voor al die ander dinge in julle lewe julle respekvolle aandag kry.
Kies die tyd en plek vir julle gesprek met omsigtigheid, want dit kan die gesprek maak of breek. Die vaardigheid om ’n goeie plek en tyd te kies kan julle verhouding verskeie onaangename en skadelike gesprekke spaar.
Vrae oor julle verhouding
•Wat is die slegste tyd vir ons gesprek, en hoekom?
•Wat is die slegste plek vir ons gesprek, en hoekom?
•Wanneer sou die beste tyd wees vir ons gesprek?
•Wat is ons gunsteling-plek vir gesels?
’N OEFENING VIR JULLE VERHOUDING
As jy altyd besig, moeg en onder druk is, en voel asof jy nooit tyd het vir jou verhouding nie, moet jy afsprake maak vir belangrike gesprekke. Vra:
•Wanneer kan ons tyd maak om oor dinge in ons verhouding te gesels?
•Wanneer sou die beste tyd wees vir so ’n gesprek?
•Maak dan ’n afspraak.
Stap 4: Beskerm jou verhouding
Dit is belangrik om behoorlik te besin oor die dinge wat jou en jou verhoudings met verloop van tyd beïnvloed het. Jy dink miskien daar skort iets met jou verhouding as jy bloot ’n baie stresvolle tyd ervaar. Soms gee die lewe vir jou iets wat jy nie gekies het nie. Dit is maar net die lewe wat met jou gebeur. En as jy beheer het oor die dinge wat met jou en jou verhouding gebeur, moet jy mooi dink oor wat jy in jou lewe toelaat.
As jy jou verhouding aan te veel invloede van buite blootstel, kan dit jou verhouding van binne vernietig.
Jy kan nie altyd alles beheer wat met jou en jou verhouding gebeur nie. Jy kan natuurlik jou reaksies beheer, maar soms is dit vanselfsprekend dat jy nie ’n sekere ervaring genooi of gekies het nie.
Van die buite-invloede wat jy nie kies nie, is:
•enige voorval van toevallige geweld of mishandeling (as jy aangeval, mishandel of verkrag word);
•die dood