Die landheer van Koningshof
Schalkie van Wyk
Melodie
1
Erika Strauss draf energiek en uitgelate die enkele, breë trappe op na die voordeur van haar ouerwoning en sien haar ma in die ruim ingangsportaal voor die antieke hoedestaander staan. Haar oë ontmoet dié van Phoebe Strauss in die spieël van die staander, en Erika steek haar opgewondenheid gou agter ’n skans van hoflike ingetoënheid weg.
“Erika,” sê Phoebe, haar stemtoon koel en formeel, en sy knik haar kop byna onmerkbaar.
Haar ma se onpersoonlike groet is sedert Erika oud genoeg is om vir haarself te dink, ’n irritasie, byna ’n belediging. Sy het gedink dat dit darem vandag van alle dae ’n bietjie anders sou wees. Erika is sommer lus en klap haar hakke teen mekaar en salueer haar ma met ’n luide: “Samajoor!” Maar sy groet beheers: “Hallo, Ma. Ek het Ma nie so vroeg tuis verwag nie. Wanneer het Ma se vlug geland?”
“’n Uur gelede.”
“O, maar Ma kon mos laat weet het.”
Phoebe haal haar skootrekenaar en slimfoon uit haar aktetas langs die hoedestaander en antwoord: “Waarom sou dit nodig wees? Ek het gereël dat die maatskappy ’n motor stuur om my by die lughawe op te laai. Dit was immers ’n sakereis soos enige ander, hoewel dié een natuurlik langer as gewoonlik was.”
Erika haal stadig asem om haar groeiende irritasie met haar ma se afsydigheid te beteuel. “Natuurlik, Ma, maar ek en tant Lallie –”
“Hoor ek iemand my naam ydellik gebruik?” vra ’n vrolike vrouestem agter Erika, en dan kom Lallie de Vos met ’n fladdering van bloesmoue en broekspype die voorportaal binne. In haar arms is ’n stapel opgevoude klere. Dit toring so hoog die lug in dat sy haar kop skeef moet draai om daarom te loer.
“Toe, toe, moenie my met ’n mond vol tande staan en aangaap nie, Phoebe, my ding. Dink jy nie ek was verspot geseënd om vandag soveel kleertjies van die rykes present te kry nie? Die stapel het te hoog geraak, toe trek ek maar van die goed aan. Ek het twaalf bloese en tien langbroeke aan my lyf,” oordryf sy. “Dis maar goed ek het begin met die maer vroutjies s’n en geëindig by die groter nommers, anders sou ek nooit soveel klere aangetrek kon kry nie.”
’n Oomblik van geskokte stilte.
“Sjoe, sjoe, nou kry ek glad gloede van alles wat ek aanhet,” kla Lallie. “Toe nou, my minsame Phoebe, help my losknoop en uittrek. Kan jy nie sien ek vergaan van die hitte nie?”
Erika bekyk haar liewe tante Lallie, haar oë tranend van ingehoue lag, haar hand ferm op haar mond gedruk om te verhoed dat haar ma bewus word van hoe geamuseerd sy is. Erika sê gereeld tant Lallie moet eerder van die motor gebruik maak wanneer sy klere vir die minderbevoorregte mense gaan kollekteer, maar haar tannie verkies om van deur tot deur te stap, want sy wil tog nie so stop-stop ry nie.
’n Stappie deur die ou buurt met sy groot bome en breë sypaadjies is boonop goeie oefening. Lallie is vandag omtrént ’n spektakel met al die lae klere. Maar met soveel liefde en lag in haar, aanvaar vriende en vreemdelinge haar eksentrieke gedrag heel gemoedelik.
“Net jy,” Phoebe kyk teen haar neus af na Lallie, “kan glo dis verspot om geseënd te wees – of moontlik spreek dit van jou gebrek aan ’n ryker woordeskat. Jou daaglikse gedrag spreek in elk geval nie van ’n normale intellek nie.” Daar is arktiese afkeer in haar stemtoon. Sy draai om en stap sonder meer na haar studeerkamerdeur wat uit die voorportaal lei.
“Beledigende swernoter! As ek nie so dik van my gebedelde kleertjies was nie …!” skree Lallie kamma dreigend, en knipoog skalks vir Erika wat gesmoorde piepgeluidjies agter haar hand maak. “Lag maar, my liefietjie. Jy weet jou intelligente ma het gesorg dat haar studeerkamer klankdig is.”
“Ek lag net van senuweeagtigheid wanneer tannie my ma so uittart. Is tannie nie bang sy kom iets oor wanneer sy so kwaad word nie?”
“Nee wat, hartjie. Jou goeie ma is in volle beheer van haar emosies en haar gesondheid. Haar skrale liggaam sal nie sonder haar skriftelike toestemming siek word nie,” antwoord Lallie onbesorg en vee met die rug van haar hand oor haar swetende voorkop. “Genade toggie, die stoom blaas al by my ore uit. Kom help tog losknoop, sussie.”
Erika loop gewillig nader, help om die boonste bloes uit te trek en sê skertsend: “Dalk het ’n voorbarige man tydens hul vlug van Los Angeles af te lank na my ma gekyk, daarom dat sy vandag so ekstra onverdraagsaam is. Sy ignoreer tannie gewoonlik wanneer tannie allerlei manewales ter wille van liefdadigheid aanvang, want sy weet dis vir ’n goeie doel.”
“Jou ma is ’n mooi vrou, al is sy al vier-en-vyftig. Sy het die figuur van ’n model en haar dik blonde hare en ysblou oë herinner my altyd aan ’n Sweedse skoonheid. Dis geen wonder dat al wat ’n man is haar gereeld lastig val nie,” sê tant Lallie. “Maar hulle kom gou agter dat sy die laaste vrou is met wie hulle moet flankeer. Mooi, ja, maar te bitter om ooit weer ’n man in haar lewe te wil hê.”
Ongeduldig vervolg sy: “Help my om uit hierdie klere te kom, Erika! Ons kan praat terwyl jou vingers besig is, anders smelt ek net hier in die voorportaal op jou ma se duur Persiese mat!”
“Tannie is blykbaar net so vergeetagtig soos my ma, want tannie onthou nie watter dag dit vandag is nie,” verwyt Erika terwyl sy Lallie uit haar tweede bloes help.
“Ek is ses-en-sestig, gesiggie, nie ’n honderd-en-ses nie. Wat het ek kamtig vergeet?” vra Lallie kwaai, maar sy kyk vonkelend nuuskierig na Erika.
“Ek en Charmé het vandag ons jaar van verpligte gemeenskapsdiens voltooi om ons grade in kliniese sielkunde te kan verwerf, tant Lallie. Ons kan nou eindelik as sielkundiges praktiseer. Sê dis wonderlik! Sê ek is die slimste kind wat tannie ken! Is tannie nie ook bly nie?”
Lallie probeer om te glimlag, maar haar lippe bewe en haar oë skiet vol trane. “Haai … haai, dat ek nou so simpel kan wees … Staan en tjank, pleks van om saam met jou bokspronge van blydskap te maak.” Sy snuif hard, soek vergeefs na ’n snesie in die sakke van haar tweedehandse klere, en gebruik die mou van ’n bloes om haar trane te droog. “Ek laat al die kleertjies tog was voordat ek hulle uitdeel,” sê sy verskonend, haar uitdrukking verleë.
“Hoekom huil tannie?” vra Erika onbegrypend. Sy haal ’n snesie uit die sak van haar eie donkerblou langbroek en stop dit in die bewoë Lallie se hand, voordat sy geduldig voortgaan om die een na die ander bloes te help uittrek.
“Uit diepe dankbaarheid, my liefietjie.” Lallie kyk vlugtig oor haar skouer na die toe studeerkamerdeur en praat onwillekeurig sagter: “Jou ma is ’n pragtige vrou, maar jy nie minder nie, my hartjie. Jy het jou pa se sagte koperbruin krulhare en sy amberkleurige oë geërf, Erika. En anders as jou ma, is daar sonskyn in jou oë én in jou hart. Jy is net so mooi van binne as van buite en daarom kon jy ’n sielkundige word om ander mense met hulle probleme te help.”
Erika se hande word stil. “Tannie praat nou van my pa … Onthou tannie dat tannie Lallie belowe het om my van hom te vertel nadat ek my studie voltooi het?”
“Ek onthou, gesiggie,” antwoord Lallie met ongewone knorrigheid, haar uitdrukking meteens strydlustig. “Ek het al die jare soos die graf geswyg omdat dit jou ma se wens was, maar nou …”
“Sewe jaar lank het ek hard gestudeer om ’n praktiserende sielkundige te word,” sê Erika ongeduldig. “Maar om myself werklik te ken, moet ek weet waarvandaan ek kom. Ek moet meer van my pa weet en vrede maak met die rede waarom hy nooit deel van my lewe kon gewees het nie. Ek moet insig hê voordat ek begin praktiseer en ander mense moet help. Toe tog, tant Lallie, praat nou. Ek wag my lewe lank om net iets omtrent my pa te hoor.”
Lallie trek haar mond op ’n plooi, ’n fronsie kepend tussen haar grys wenkbroue terwyl sy die een langbroek na die ander uittrek totdat sy lank en skraal in haar ligblou bloes en duifgrys langbroek voor Erika staan.
“Gaan tannie nou my vraag beantwoord, of speel tannie doof?” vra Erika verwytend.
“Ek huiwer net, hartjie, want … Ek het ’n dure belofte aan jou ma gemaak dat ek nooit oor jou