әти кеше, эш харап ук икән бит сезнең, Армстронг эзләп йөрисезмени? Ван Клиберн кирәк түгелме?
– Нам клевер кирәк түгел. Колхоз люцерна бүлде.
– Горячка, – диде милиционер.
– Әйе, лейтенант, Армстронг эзләп йөреш. Австриядә чакта патефоннан уйната идек без аны. Анда берәү снарядның амбразураны актарганы шикелле итеп быргы уйнатып үзәкләрне өзгән иде.
– Турист булып барган идегезмени?
– Әйе, лейтенант. Гаубица көпшәсеннән карап йөрдек Европа маҗараларын. Ник дисәң, һәр матурга фашист оялаган иде.
– Армстронг да сезнең белән идеме?
– Безнең белән иде, лейтенант. Җиңеп кайтканда, станция саен безгә уйнады.
– Ак горячка, – диде Шәймәрдәнне алып килгән милиционер.
– Кысылма! – дип кычкырды Шәймәрдән, сабырлыгы сынып.
– Әйтәм ич…
– Таптыгызмы соң ул Луи Армстронгны? – диде лейтенант. – Әллә Америкадан, кабереннән уятып китерикме сезнең янга?
Шәймәрдән, урыныннан торып, кепкасын салды.
– Бусын белмәдем. Борчып йөрмәгез алай булгач. Сез мине чыгарып кына җибәрегез дә, үзем табармын әле берәрсен.
– Әллә берьюлы өчнеме? Дүрт борынга, – дип көлде милиционер.
– Күреп тордың ич минем ике борынга менеп төшкәнне. Ул кабахәтләрне кунакка җибәрдегез дә кунак булып килгән кешедән сорау аласызмы?.. Минем берәр концерт карыйсы килә. Җибәрегез сез мине.
– Сержант, син такси номерын язып калдыңмы? – дип сүзгә кушылды талчыккан карашлы майор.
– Юк иде шул, иптәш майор.
– Бар, тап, язып кил. Бел аны!
– Утыз өч тә уналты, – диде Шәймәрдән.
Майор, милиционерга шелтәле караш ташлап, яшел тышлы бер китап ачты да телефонга ябышты.
– Филармонияме? – диде ул. – Хәерле кич. Майор Җәмилов борчый. Сезнең бүген берәр урында джаз-фәлән… шуның ише берәр концерт бармыймы?.. Диксиленд?.. Ленинградныкы укмыни? Рәхмәт… Фазыйлов, болай итик, – диде ул лейтенантка, трубканы куйгач. – Спорт сараенда Ленинград артистлары уйный, ди. Озат әле моны шунда… Гафу итәсез, кем әле?
Ул, елмаеп, Шәймәрдәнгә таба иелде.
– Шәймәрдән.
– Шәймәрдәнне шунда илтеп кертеп куй. Башланырга – ярты сәгать. Карасын… Миңа вакыт тими. Югыйсә без дә тыңлаган ул Армстронгны блиндажларда. Шәп уйный, әйеме, фронтташ?
– Шәп уйный иде, иптәш майор.
– Мин оныткан инде Коттбус, Люббеннарны, Берлины гына онытырлык түгел. Бүген безнең истә җинаятьчелек Коттбуслары, эчкечелек Люббеннары. Җитәргә иде шуның Берлиннарына!..
…Шәймәрдән Касыймханов машинаның кызыл палас җәелгән идәненә ялтыравыклы күн итегенең үкчәсе очын гына тидереп утырган иде.
«Хатынны да аласым калган, – дип үкенде ул. – Бик коры булдым әле бүген мин аның белән. Алай ярамый…»
– Кем булып эшлисең? – дип сорады лейтенант.
– Иртәгәдән тегермәндә, – дип җавап бирде Шәймәр- дән.
ГАЛЬЕРИ
– Тынсыз калыйм – кабызам!..
Җәйләүдәге күчмә йортта арзанлы вермут