tapa bilmirdilər.
Bəzən birisi əqrəb tutur, onları kerosin kanistrinə salır və həşəratları ölümünə döyüşdürürdü. Eskadrilyada əqrəblər arasında həmişə bütün döyüşləri udan məğlubedilməzlər, çempionlar, öz Co Luisləri10 olurdu. Ona ləqəb verirdilər; o məşhurlaşırdı, məşq rasionu isə böyük sirr olurdu və bu sirri təkcə sahibi bilirdi. Məşq rasionunun əqrəb üçün mühüm olduğu hesab edilirdi. Bəzilərinə qaxac ət yedizdirirdilər, digərlərinə «makonaçiz» adlı iyrənc ət konservi verirdilər, üçüncüləri böcəklərə qonaq edirdilər, üstəlik, elələri də olurdu ki, onlara döyüşdən əvvəl pivə içizdirirdilər. Pivə əqrəbi guya xoşbəxt və özündən əmin edirdi. Amma pivə içən həşəratlar həmişə uduzurdular. Hərçənd böyük döyüşlər və böyük çempionlar olurdu və axşamlar uçuşlar bitəndən sonra bir qrup təyyarəçi və texnikin qumsallıqda dövrə qurduğunu görmək mümkün idi. Onlar əllərini dizlərinə dirəyib döyüşü izləyir, əqrəbləri həvəsləndirir və sanki boksçulara, ya da pəhləvanlara tamaşa edirlərmiş kimi çığırışırdılar. Sonra qələbə anı gəlir və qalib sahib şadyanalıq edirdi. O, qumun üstündə hoppanıb-düşür, qışqırır, əl-qolunu yelləyir və müzəffər həşəratın məziyyətlərini sadalayırdı. Ən görkəmli əqrəbin sahibi Xəyalpərəst adlı serjant idi. O, çempionu təkcə marmeladla yemləyirdi. Ədəbsiz ləqəbi olan və dalbadal qırx iki döyüş udan bu əqrəb günlərin bir günü məşq zamanı sakitcə öldü. Hadisə Xəyalpərəst onu nəslini davam etdirmək üçün azadlığa buraxmağa hazırlaşanda baş verdi.
Gördüyünüz kimi, səhra həyatı böyük sevinc gətirmədiyindən onu balaca sevinc əvəzləyir və uşaq oyunları yaşlı kişilərin əyləncəsinə çevrilir. Bu orda olan hər kəsə aid idi: həm təyyarəçilərə, həm mexaniklərə, həm paraşüt qablaşdıranlara, həm yemək hazırlayan kaprallara, həm də dükan sahiblərinə. Bu, Qocaya da, Gəncə də aid idi. Onlar yalvar-yaxar iki sutkalıq məzuniyyət götürə bilmiş və təyyarə ilə Qahirəyə gəlmişdilər. Mehmanxanaya gələn Qoca ilə Gənc vannanı elə səbirsizliklə gözləmişdi ki, bəlkə də, yeni evlənənlər ilk gecələrini bu qədər arzulamamışdı.
Qoca qurulandı, sonra dəsmalı belinə sarıyıb və əllərini başının altına qoyub çarpayıda uzandı. Gənc vanna otağında idi. O, başını vannanın ucuna qoyub isti sudan həzz alır və bunu inildəməklə büruzə verirdi.
– Gənc, qulaq as görüm, – Qoca dedi.
– Eşidirəm.
– Bəs indi nə ilə məşğul olacağıq?
– Qadınlarla, – Gənc cavab verdi. – Qadın tapıb şam yeməyinə dəvət edəcəyik.
– Bu sonranın işidir, – Qoca dedi. – Bu gözləyə bilər.
Axşam təzə düşmüşdü.
– Mən belə düşünmürəm, – Gənc dedi.
– Mənsə düşünürəm ki, – Qoca etiraz etdi, – bu gözləyə bilər.
Qoca bu dünyada çox yaşamış və çox şey görmüşdü. Tələsik hərəkət etmək ona görə deyildi. İyirmi yeddi yaşı vardı, eskadrilyada komandir də daxil olmaqla hamıdan çox yaşlı idi və hər kəs onun ağzından çıxana hörmətlə yanaşırdı.
– Əvvəlcə dükanları gəzək, – o dedi.
– Sonra? – vanna otağından səs gəldi.
– Sonra vəziyyətə uyğun hərəkət edərik.
Ortaya sükut çökdü.
– Qoca?
– Hə.
– Burdakı qadınlardan kimisə tanıyırsan?
– Vaxtilə tanıyırdım. Bir türk qızı vardı, dərisi bəmbəyaz idi. Adı Venka idi. Biri də Yuqoslaviyadan vardı, məndən bir baş hündür idi, Kiki deyə çağırırdılar. Hə, bir də, deyəsən, suriyalı. Amma adını xatırlamıram.
– Onlara zəng edək, – Gənc dedi.
– Sən viski gətirməyə gedəndə artıq zəng etmişəm. Heç birini tapmadım. Alınmadı.
– Elə həmişə belə olur, – Gənc dedi.
– Əvvəlcə dükanları gəzək, – Qoca dedi. – Nə qədər desən vaxtımız var.
Gənc vannadan bir saatdan sonra çıxdı. Hər ikisi bozumtul-yaşıl rəngdə təmiz şort və köynək geyinib aşağı düşdü. Onlar mehmanxananın vestibülündən keçib qızmar günəşin yandırdığı küçəyə çıxdılar. Qoca qara eynək taxdı.
– Mənə nə lazım olduğunu bilirəm, – Gənc dedi. – Gün eynəyi.
– Yaxşı. Gedək alaq.
Arabaçı saxlayıb, ona Siqurelə getməyi əmr etdilər. Gənc eynək, Qoca isə poker zərləri aldı, sonra boğanaq və qələbəlik küçədə yavaş-yavaş yeridilər.
– Qıza fikir verdin? – Gənc soruşdu.
– Eynəyi aldığın qızı deyirsən?
– Hə. Qaraşını.
– Yəqin, türk qızıdır, – Qoca dedi.
– Mənə fərq etməz, – Gənc dedi. – Amma yaman qəşəng qız idi. Sənə belə gəlmədi?
Onlar əllərini ciblərinə salıb Şəriə-Qəsr-əl-Nil boyu gəzirdilər. Gənc elə indicə aldığı eynəyini taxdı. Hava çox isti idi. Tozlu küçə misirlilərlə, ərəblərlə və ayaqyalın oğlan uşaqları ilə dolu idi. Milçəklər bu oğlanların iltihabdan qızarmış gözlərinin ətrafında dövrə vuraraq vızıldayırdı. Onlar lap uşaq olanda anaları başlarına nəsə dəhşətli bir şey gətirdiklərindən gözləri bu vəziyyətə düşmüşdü. Qadınlar bunu övladları böyüyəndə orduya götürülməsinlər deyə etmişdilər. Oğlanlar Qoca ilə Gəncin dalınca gəlir və yorulmadan qışqırırdılar: «Bəxşiş! Bəxşiş!» – milçəklər də dilənçilərdən əl çəkmirdilər. Qahirə başqa şəhərlər kimi qoxumur. Burda bir şeyin iyi gəlmir və bu iy, üstəlik, bir yerdən gəlmir. Bu qoxu hər şeyin üzərinə çöküb: qanovlara, səkilərə, evlərə, dükanlara, dükanlarda satılan mallara, elə küçənin ortasındaca hazırlanan yeməklərə, atlara və küçələrdəki at peyinlərinə. Adamlara və qızmar şüalarını onların başına yağdıran günəşə də, qanovlara da, atlara da, yeməyə və küçəni başına alan tullantılara da bu iy hopub. Bu əlahiddə qoxuda eyni zamanda həm şirin, həm çürük, həm qaynar, həm duzlu, həm də acı nəsə hiss olunur və o heç vaxt yoxa çıxmır, hətta sərin sübh çağında belə.
İki təyyarəçi qələbəlikdə sallana-sallana gəzişirdilər.
– Məgər sənin ağlını başından almadı? – Gənc soruşdu.
O, Qocanın fikrini öyrənmək istəyirdi.
– Qəşəng idi.
– Qəşəng dedin qoydun. Bilirsən, Qoca?
– Nə?
– Axşamı bu qızla keçirmək istərdim.
Onlar küçənin o başına keçib irəli getdilər.
– Yaxşı görək, – Qoca dedi. – Bəlkə, madam Rozettə zəng