рагны,
пад покрывам Пушчы —
алень загнаны.
Ты бачыш?
Вакол нас віруюць цені
і шэпчуць спакусліва і салодка
пра запаветныя сцежкі сненняў,
што зводзяць прэч
ад любых турботаў.
Ты іх не слухай:
нам – далей крочыць
па лесвіцы з месяцовых промняў
пад сінім покрывам
вечнай ночы,
што пакідае іней
на скронях.
Казка
расказваецца, але і,
з крывёю змяшаная,
у жылах б’ецца.
Бо створанае толькі тады ацалее,
калі ў ім трапеча
драбочак
сэрца.
Я, можа быць,
досыць часта хлушу,
ды хлусіць табе не змагу ніколі.
Нераспавядзёныя казкі
душаць,
пакуль яны ўнутры
зняволеныя.
Яны прыходзяць
загнаным аленем,
агнямі плывуць
над дарогаю гразкай.
Пакладзі ж галаву да мяне на калені.
Хочаш,
я раскажу табе
казку?
Першая песня
Хвалі верасоў ленавата калыхаліся пад ветрам. І падавалася: то не вецер калыша травы, а верасы, самі сабою гайдаючыся, прыводзяць у рух цёплае, настоенае на густым мядовым водары паветра.
Ліловыя, белыя і амаль чорныя, усіх адценняў, верасы высцілалі пусткі адмысловым дываном, што цягнуўся ажно да сіняй кромкі лесу. Сям-там сярод пышных купін паказваліся снулыя дрэўцы, раскіданыя рэдка, сагнутыя суровай непагаддзю. Паказвалі свае бакі, аблепленыя сухімі плямамі моху, і валуны, большыя і меншыя, а справа над дарогаю ўспухаў, навісаючы над пляскатымі пусткамі, невысокі пагорак. Дарога абыходзіла ўтравелае ўзвышша кругам – дзве зарослыя каляіны між магутных хваляў верасовага мора – і вілася далей, і гублялася за смугою.
А на пагорку гарэў агонь. Ледзь заўважны струмень дыму віўся над ім, сыходзіў у неба, і там зблытваўся з брухам ацяжэлай ад вільгаці хмары.
Лель прыпыніўся, стомлены, якраз-такі дзеля агню. Вецер патыхаў сырасцю, прадчуваннем блізкага дажджу, і на ўсходзе далягляд ужо размыла, абгарнула марывам непагадзі. А тут было вогнішча, раскладзенае ў цені стаячага каменя, і жывая душа. І, можа быць, сякая-такая вячэра: у дарожнай торбе Леля з заўчорашняга дня не вадзілася ні крошкі ежы. Ён меркаваў дабрацца да якога-кольвек селішча яшчэ ўчора ўвечары, адно – не дабраўся, згубіўшыся, заблукаўшы на незнаёмых пустках.
Голад дадаваў адвагі, і Лель, яшчэ трохі пасумняваўшыся, збочыў са зманлівай дарогі і пакрочыў па схіле ўверх, блытаючыся ў цёмнай траве. Іншым разам ён, можа быць, і асцерагаўся б падарожнага чалавека: часы былі няпэўныя, люд прыдараўся розны. Але за добрыя суткі марных блуканняў Лель адчайна стаміўся быць адзін.
І згаладаўся таксама, вядома.
Спіна пагорка ўздымалася над пусткамі досыць крута, але пад ногі Лелю хутка легла вузкая сцежка, пратаптаная ў траве. Дымок ад вогнішча віўся весела, падымаючыся з каменнага кола, што вянчала ўзвышша. Цені ад камянёў, на дзіва цёмныя, нават пагрозлівыя, распаўзаліся па схілах, цягнуліся ніжэй і ніжэй у заходзячым сонцы. Адзін з ценяў перасякаў сцежку, і Лель, нягледзячы на ўсю рашучасць, увайшоў у яго з неспакоем – як вымушана ўваходзяць у цёмную ваду. Парывам ветру тут жа ўдарыла яму ў твар, быццам вялікая птушка мазнула цяжкім крылом, размятаўшы няроўна абрэзаныя валасы. Цень – Лель не паверыў уласным вачам – пайшоў рабізною, як водная плынь. Лель зажмурыўся, ускінуў рукі, засланяючыся ад ветру, і спінаю раптоўна адчуў прагную бездань, і пахіснуўся ад слабасці. Але неяк утрымаўся, устояў на нагах.
Вецер у момант аціх, быццам і не было яго, а калі Лель праміргаўся, усё было такім жа, як раней, і цень ад каменя мірна ляжаў на зямлі, а вецер лёгка кратаў травы на схілах. Лель перарывіста выдыхнуў, аціраючы даланёю ўзмакрэлы лоб. Сэрца ўсё яшчэ глуха тахкала, заходзячыся, і ногі падступна дрыжалі.
– Добрага дня вам, шаноўныя!.. – хрыпла мовіў Лель. Бяздумна, усляпую кінуў вітанне ў каменнае кола, яшчэ да таго, як самому ўвайсці туды. Правёў рукою, прамінаючы, па бліжнім камені, адчуў скураю шурпатасць, і важкасць, і выведзеныя некім таемныя рэзы, звівастыя, як змяіныя целы.
У каменным коле сапраўды было раскладзена вогнішча, спрытна ўладкаванае ў ямінцы. Але побач нікога не было. Лель, на ўсякі выпадак яшчэ раз гучна павітаўшыся, пачухаў патыліцу. Пасля рассудзіў так: хто б ні расклаў тут агонь, наўрад ці адышоўся далёка. А значыць, вернецца, раней ці пазней. А значыць, варта проста пачакаць тут – а тады патлумачыцца ды распытаць пра накірункі.
Лель уздыхнуў і апусціўся ў траву, прыхінуўшыся спінаю да аднаго з камянёў.