– мөселман революционерлары өчен исә Казан иң югары мәркәз булырга тиешле.
– Соң, алай булгач, мин хәзер үк юлга чыгам. Казанга! Вахитов иптәш янына! – дип, урыныннан сикереп торды Кодрачев. Холкы шундый, ике уйлап тормый иде ул.
– Кичкә каршы юлга чыкмыйлар… Бергә утырып чәй дә эчмәдек бит әле, ашыкма, Гәрәй агай, – диде Мирсәет, кунагын тынычландырып. – Бүген минем янда кунарсың. Иртәгесен – җомга көн – хәерле юлга чыгарсың.
Питерның умарта оясы сыман кайнап торган көннәре иде бу. Төн кунарга дип кайтырга чыккач та, төркем-төркем булып оешкан ир-атны урап уза алмадылар. Мирсәет белән Гәрәй Кодрачев битараф кала алалармы соң?!
Невский проспектына килеп керүгә тукталырга мәҗбүр булды алар. Муенына ак шарф ураган күзлекле бер адәм, кызып-кызып, социал-демократларның тетмәсен тетеп ята иде…
Уйламаган-көтмәгәндә, Мирсәет шул төркем эченә атылып барып керде һәм, тегенең югалып калуыннан файдаланып, большевикларның бүгенге вакыйгаларга һәм Көнбатыш фронттагы сугышка мөнәсәбәтен кайнарлык белән аңлатырга кереште.
– Тот большевикны, – дип кычкырып җибәрмәсенме шунда арадан берәү.
Ул да түгел, төркем, боҗра сыман кысыла барып, уртада бер ялгызы торып калган Мирсәетне кысрыклап килә башлады. Бу күренешнең ни белән бетәсен белсә дә, бер Алла гына белгәндер. Большевикны йодрык һәм таяклар белән бәргәләргә керештеләр. Боҗра нык, котылырлык кына түгел…
– Җәмәгать, туктагыз, – дип кычкырган калын тавыш шулчак һәммәсен сискәндереп җибәрде. – Нинди большевик булсын ул. Шаярта гына ич, аңламыйсызмыни…
Боҗрадан читтә торып калган Гәрәй Кодрачев иде бу. Сүзенә колак салучы күренмәгәч, Мирсәетнең эшләре мөшкел икәнлекне аңлап, ике мәртәбә һавага атарга мәҗбүр булды.
– Таралыгыз, таралыгыз… Бу нинди бунт тагы… Хөкүмәт вәкилен кыйныйлар… – дип кычкырды ул янә.
Боҗра шым булды, гүя кырыкка ярылды. Мирсәетнең җиңеннән өстерәп китү ягын кайгыртты Кодрачев.
– Кем атты?.. Җәмәгатьчелек тәртибен кем боза? – дип, каршыларына йөгереп килгән ике полицайга да ул күрсәтте юлны.
– Әнә анда ак шарфлы бер большевик болгата дөньяны…
Ә үзләре төркем эченә кереп югалдылар.
Килешенгәнчә, Кодрачев иртәгесен Казанга юл тотты.
Ә тагы атна-ун көннән аның үзенә Казаннан чакыру кәгазе килде. Питердан Казанга китеп барышлый Мәскәүгә гаиләсе янына кереп чыгарга да җай табылды. Көтмәгәндә кайтып кереп шаккатырсын, шатландырсын әле үзләрен. Бүләкләре дә зур. Раузага – ак кәҗә мамыгыннан бәйләнгән чуклы Оренбург шәле. Ә кызына Германиядә эшләнгән курчак алып куйган иде ул.
Кичке сигезләр тирәсендә Мирсәет ишекне шакыды. Вокзалдан ара ерак түгел, кызу-кызу атлап җәяү кайткан иде. Әллә ашыкканга, әллә башка сәбәптәнме, гомер булмаганча, җилкенеп, дөп-дөп йөрәге кага. Раузасы янына кайтты ич, Рәсидә сабые янына…
Көттереп кенә килделәр ишеккә. Раузаның әнисе тавышы ишетелде:
– Кем кирәк? Кем бар анда?..
– Бу мин – Мирсәет…
Тавышын