«Өрүөл кэриэһэ» диэн хоһоону өрө көтөҕүллүүлээхтик доргуччу ааҕан барда:
Будулҕан тумаҥҥа, чыгдааннаах дьыбарга
Буорахпыт буруота бурҕаҥнаан оргуйар,
Түүннэри-күннэри түрбүөтээн ытарга
Түннүктүүн-үөлэстиин барыта доргуйар…
Хоһоон харса-хабыра суох охсуһууга ыҥырар уоттаах-төлөннөөх тыллара оҕолор уйулҕаларын, санааларын күүрдэр күүһүн эдэр учуутал үөрэнээччилэрин сирэйдэригэр-харахтарыгар илэ көрөн сөҕө, салла санаата. Тыл илбиһэ, дьайар күүһэ сүдү да буолар эбит. Бары дөйүөрбүт курдук саҥата суох тыйыһыра дьиппиэрэн олороллоро.
– Гаврил Васильевич, эн Ойуунускай бобуулаах хоһооннорун хантан булан үөрэппиккиний? – уопсай чуумпуну үрэйэн, эмиэ Миша Николаев куолаһа иһилиннэ.
Тута хоруйдуурга судургута суох ыйытыы. Уһун сыллар ус-таларыгар норуот кыр өстөөҕүнэн ааттаммыт поэт бобуулаах айымньыларын ааҕыы, үөрэтии, буолаары буолан оскуола оҕолоругар пропагандалааһын судаарыстыбаны утары ыар политическай буруйу оҥоруу буолара саарбахтаммат суол этэ. Ону баара, ити хаһыакка тахсыбыт хоһоонунан сибээстээн, үөрүүтүн, долгуйуутун уоҕун уйумуна, тус кистэлэҥин сэрэҕэ суох арыйан кэбистэҕэ үһү. Аны кэлэн, буолар буолтун кэннэ, туох диэн төттөрү этиниэй, билинэригэр эрэ тиийэр буоллаҕа. Уонна оттон хоһоонун өрөспүүбүлүкэ улахан хаһыатыгар мээнэҕэ бэчээттээбэтэхтэрэ чахчы.
Балай да өр саҥата суох төттөрү-таары хаамыталаамахтаат, остуолун иннигэр кэлэн тохтуу түстэ. Үөрэнээччитин утары көрдө, киниэхэ эрэ туһаайардыы, сорунуулаахтык саҥаран барда:
– Миша, мин оскуолаҕа үөрэнэ сылдьан убайдарым кистээбит Ойуунускай кинигэлэрин ампаарбытыттан булан ааҕар, хоһооннорун нойосуус үөрэтэр этим. Бу мин тус бэйэм кистэлэҥим буоларын өйдүөх тустааххыт. Өскөтүн бүгүн аахпыт хоһооммут хаһыакка бэчээттэммэтэҕэ буоллар, мин маны эһиэхэ кэпсиэм суоҕа этэ.
Оҕолор өйдүүрдүү саҥата суох болҕойон истэ олороллоро. Бүгүҥҥү уруок былаана кэһиллэн, барыахтаах матырыйааллара тыытыллыбакка хаалбытын Гаврил Васильевич уруок түмүктэниитэ эрэ өйдөөбүтэ. Дьиэтээҕи үлэтин биэртэлээн бүтээтин кытта көрүдүөргэ чуораан тыаһа өрө кылыгырыы түспүтэ…
Эргитэ санаатахха
Оскуолатааҕы оҕо саас өлбөөдүйбэт өрдөөҕү түгэннэрэ Михаил Ефимович туоххаһыйбыт санаатыгар күн бэҕэһээҥҥи курдук элэҥнээн аастылар.
Оскуолалара эрэйдээх сэттэ уонус сыллар бүтэһиктэригэр диэри турбута. Оччолорго балай да улахан дьиэ этэ, көтүллүбүтэ бэлиэр үйэ чиэппэрэ буолан эрэр эбит. Билигин икки этээстээх, быйыл аҕай евро-өрөмүөнүнэн саҥардыллыбыт, аныгылыы толору тэриллээх, маллаах-саллаах бөһүөлэк ортотугар тутуллубут бэртээхэй оскуолалаахтар. Урукку кинилэр интэринээттэрэ уонна учууталлар олорбут биир уопсайдара билигин даҕаны ордон тураллар. Интэринээт оҕо музыкальнай тэрилтэтэ буолан кэм да туһалыы тураахтыыр эбит.
Михаил Ефимович дойдутугар кэллэр эрэ оскуолата турбут сирин, интэринээтин тиэргэнин быһа ааспат. Хайаан даҕаны кэлэ сырыттаҕына, сүүрбүт-көппүт, оонньообут-көрүлээбит оскуолатааҕы оҕо сааһын тэлгэһэтин