Семён Данилов

Дойду ахтылҕана


Скачать книгу

буолта…

      – Аҕыс туонна!

      – Тоҕус туонна!

      Дьон үөрдэ, ньамаласта,

      Түргэнник тутта-хапта.

      6

      Күн санньыйан, кумахха

      Күнүскү симиэнэ сынньанар,

      Күрүс-күрүс балаакка

      Тыалга тыаһыы сапсынар.

      Эрэһэ тыалтан долгуннар

      Эрэлиһэ сырсаллар,

      Кумах тумулга охсулла,

      Курулуу тохто уосталлар.

      Дэҥҥэ көстөр күн ылааран

      Сылаастык сылаанньытар,

      Эрдии, бэчимэ сылаатын

      Умнан, Маня ах барар.

      Кини олорор күн көрөр

      Уордаах муора култуугар,

      Баттаҕынан тыал оонньуур:

      Тарыыр, ыһар, бурайар.

      Санаан ыраах дойдутугар

      Кини тиийбит курдуга:

      Хатыҥ үрэх үрдүгэр

      Көстөр маҥан балаҕан…

      Сибэккини силэйэн,

      Кыһыл киистэ хамсыыра,

      Илэ турар, мичилийэ,

      Хара харах Валентина.

      Сындаа-сылба сылайан быстан,

      Ыар үлэ чаҕыттаҕына

      Биитэр минньигэс түүл быыһыгар

      Үлэ чааһа оҕустаҕына,

      Ким эрэ кистэлэҥ, истиҥ куолаһа

      Кини сүрэҕэр сипсийэрэ:

      – Тулуй, кытаат, доҕорум сыыһа!

      Хайыахпытый – сэрии сиэрэ…

      Оо, бу муҥнаах сэрии туран

      Бурайталыан иннинэ,

      Саҥа ыал-сэргэ буолан

      Олордубут да этэ!

      Аһыылаах өйүгэр туох киирбэтэй:

      Киирэр дьоллоох сырдык санаа,

      Сырдыгы сабар хараҥа, дьүлэй,

      Дууһаны тууйар ыар санаа.

      Кини саныыра: аҥардас сылдьан

      Оҕотун иитэр эрэйин,

      Эдэр сааһыгар огдообо хаалан

      Олох дьолуттан матыах муҥун.

      Оччоҕо түөрт өттө бүүрүллэн,

      Ыарыы, тууйа хараҥарар.

      Хараҕа, хамсыы, симириҥнии,

      Харыаста туманнырар.

      7

      Хатыҥ үрэх үрдүгэр

      Турар маҥан балаҕан,

      Ол дьиэ сырдык түннүгэр –

      Валентина барахсан.

      Уордаах сэрии сиригэр

      Түптэ түрүлүөн, хараҥа…

      Кеша тыыннаах, баар этэ

      Партизанскай тайҕаҕа.

      Эн соҕотох хааллаҕыҥ

      Муустаах муора биэрэгэр,

      Нарын бэйэҥ олороҕун

      Санаа муҥар, саарал муҥар.

      8

      Биир киһи кэнниттэн кэлэн:

      – Тоойуом, Маня, туох буоллуҥ? – диэтэ,

      Баттаҕын көннөрдө, уйадыйа,

      Эгэлгэлээх тыллары кини эттэ.

      Онтон оонньуу, элэк умнуллан,

      Олохтоох кэпсэтиигэ киирдилэр.

      Сүппүт киһини умнар туһунан

      Сүүйэр тыллар этилиннилэр.

      – Хаһан да хайыаҥый, тулуй, – диэтэ,

      Аргыый аҕай, амарахтык кууһа. –

      Тыыннаах киһи тыыннаахтары кытта

      Дьолло көрдөс, доҕорум сыыһаа!

      – …Итинтэн аралдьыта сатыыр дуу

      Биитэр тугу этээри гынар?! –

      Санньыар бэйэтэ таалан олордо,

      Таабырын таайа, үөһэ тыына.

      – Өлбүтү кытта өлбүт суох… –

      Уонна уол турда. –

      Тоҕойуом, холбоһуох…

      Маня дьик гынна.

      Дьыбарсыйда…

      – Тохтоо,