Аҳрор Аҳмедов

Кўҳинур


Скачать книгу

Ҳумоюн жуда таъсирланиб кетди.

      Бу орада садоқатли мулозими Жавҳар Офтобачига яна бир масъулиятли вазифа юклатилди. Унинг ёзишича, «Ҳазрати олийлари ўзининг қимматбаҳо олмоси ва лаълларини ҳамёнга солиб чўнтагида сақлашга одатланган эди. Бироқ таҳорат олиш чоғида уларни чўнтагидан олиб, ёнига қўйиб қўярди.

      Иттифоқо, ўша куниям шундай қилди, бироқ таҳо ратдан сўнг уларни хамёнга солиш хаёлидан кўтарилиб, ўша жойда унутиб қолдирди. Подшоҳни жўнатгач, оқсоқ хизматкор ҳам энди отини эгарламоқчи бўлиб турганида унинг кўзи зангори товланиб ерда ётган гулдор ҳамён ва унинг ёнидаги қаламдонга тушди. У дарҳол бу ашёларни ердан олди ва шоҳга етиб олиши биланоқ уларни эгасига топширди. Уларни кўрган подшоҳ ҳайрону лол қолди. «Эй йигит, – деди у, – сен менга улуғ бир хосиятли хизмат қилдинг. Агар булар йўқолиб қолганда мен умрбод бу Эрон шоҳининг таъналарига ботиб қолардим. Кел, шуларни сен сақлай қолгин».

      1544 йилнинг 10 мартида Машҳад сари сафарга отланилди. Узоқдан азиз-авлиёлар мақбараларининг улкан гумбазлари кўзга ташлана бошлади. Бу шиа мазҳабига мансуб ўн икки имомнинг саккизинчиси бўлмиш Имом Ризо мақбараси эди. Улар Машҳадга етиб қолишган эди. Шаҳар ҳокими ва шаҳарнинг обрўли кишилари Ҳумоюнни ҳамроҳлари билан шаҳарга кираверишда кутиб олдилар ва унга махсус ажратилган саройгача кузатиб бордилар.

      Шаҳарда ўтказган қирқ кун давомида табиатан ҳанафий мазҳабига мансуб сунний мусулмон бўлмиш Ҳумоюншоҳ шиа мазҳаби саккизинчи имомининг ҳурматини жойига қўйиб, унга тавозе билан ўз эътиқодини намойиш қилди. Бу билан у дин ва мазҳабларга бағрикенглик билан муносабатда эканини атрофдагиларга намойиш қилди. Бу эътиқод унинг ўғли шаҳзода Акбар табиатига ҳам сингган эди.

      Ниҳоят, Шоҳ Тахмаспдан Ҳумоюншоҳни мамлакат пойтахти Қазвинга таклиф қилган нома келиб қолди.

      Ҳумоюн ҳамроҳлари билан Қазвинга етай деб қолганда шоҳ саройидан бир чопар келиб, Шоҳ Тахмасп Ҳумоюнни шахсан қабул қилишдан аввал унинг элчиларидан бири билан гаплашмоқчи эканини хабар қилди. Ҳумоюн тўхтаб, дарҳол чодирларни тикиб ўзига қароргоҳ тиклади ва элчиликка Байрамбекни жўнатди.

      Шоҳ Тахмасп Байрамбекни саройидаги хоналардан бирида ака-укалари ва маслаҳатчилари иштирокида қабул қилди.

      Ўртада бўлиб ўтган савол-жавобдан сўнг Байрамбек энди саройдан чиқиб кетмоқчи бўлиб турганда Шоҳ Тахмасп уни чақириб қолди. Бу орада у хизматкорлардан бирига олдиндан тайёрлаб қўйилган тожни келтиришни буюрди. Шиалар бошига ўрайдиган қизил саллани Байрамбекга узатаркан, унинг шиаликка садоқатини исботлаш учун саллани кийиши-ни талаб қилди. Бироқ ўзи табиатан шиа мазҳабига эътиқоди бўлса ҳам, бу ишни қилишдан бош тортди. Ўзининг сунний мазҳабдаги Ҳиндистон шоҳининг хизматкори эканини таъкидлаб, унга тобе эканини маълум қилди.

      Отасичалик шафқатсиз бўлмаса ҳам, Тахмасп диний масалалар борасида шаккоклик қилган кишига нисбатан нафрати қўзиб, қаттиқ ғазабга тўлар эди. Унинг бу масалаларда