Ўткир Ҳошимов

Танланган асарлар: 1-жилд


Скачать книгу

зангори бахмал парда орқасидан залга тикилиб турар, ижирғанар эди. Кунгурадор шифтлар остида Мутал Қодировнинг майин, дилкаш овози оҳиста парвоз этган, одамлар уни ҳаяжондан энтикиб тинглашади. Алимардоннинг назарида юзларча одамлар шу топда бир оҳангдан тебраниб, бир оҳанг оғушида тўлғанаётгандек эди. Баҳор сувларининг жарангдор кулгуси ҳам, илиқ қуёшнинг эрка нурлари ҳам, иболи юрак тўлқинлари ҳам – ҳамма-ҳаммаси шу оҳангда мужассам эди.

      Залда даҳшатли қарсак кўтарилди-ю, Алимардоннинг юраги зириллаб кетди. У биринчи қаторда ўтирганларга ваҳима билан қараб қўйди. Одамлар бараварига қарсак чалишар, Алимардоннинг рақибини олқишлашарди.

      Алимардон Муталнинг залга қараб енгилгина таъзим қилиб қўйганини кўриб турди. У томошабинларга яна бир марта ташаккур билдирди-да, саҳна четига чиқди. Конферансье қиз тез-тез юриб микрофон олдига борганида, қарсаклар яна кучайиб кетди. Аммо қиз ҳеч кимга парво қилмай баланд овоз билан қичқирди:

      – Навбат таниқли, севимли хонандамиз Алимардон Тўраевга!

      Алимардон торини қўлга олиб, чеҳрасига ўша таниш табассумни қалқитди-да, саҳнага чиқа бошлади. Аммо шу ондаёқ қарсак илгаригидан ҳам кучайиб кетди. Аввалига у одамлар мени олқишлаётибди, деб қувонди. Лекин микрофон олдига келганидан кейин чапак товушлари бир меъёрда гурс-гурс урилаётганини кўрди-ю, бир нафас қотиб қолди. Одамлар норозилик билан қарсак чалишар, залнинг чекка-чеккаларидан ҳуштак овозлари эшитилиб қоларди. Нима гап? Одамлар уни ҳайдашяптими? Муталнинг ўзини талаб қилишяптими?

      У ваҳима ичида бир залга, бир бўзрайиб қолган конферансьега жавдираб қарай бошлади, аламдан лабалри титради. Шунда ҳам ўзини-ўзи мажбур қилиб қайта жилмайди. Томошабинларга қараб таъзим қилди-ю, торини кўтарди. Зал устида торнинг аламли садолари жаранглай кетди. Жаранглади-ю, шу ондаёқ гумбурлаган чапак торвушлари остида кўмилиб қолди. Одамлар ҳайдашар эди уни!

      Алимардон бирдан чалишдан тўхтади. Ситам тўла кўзлари билан залга тикилиб қолди.

      “Бу қандоқ шармандалик! Бу қандоқ шармандалик!”

      Бир вақтлар момақалдироқдек гумбурлаб одамларнинг юрагини ларзага солган, чақмоқдек чақнаб кишиларнинг кўзини қамаштирган Алимардон Тўраевнинг қисмати шу бўлдими? Саҳна гулшанида қаноти капалакдек товланган Алимардоннинг умри шунчалар қисқа бўлдими?!

      Ҳар сафар қийқириб олқишлаган томошабинлар қани? Балки ўшанда энг қаттиқ қарсак чалиб олқишлаган одамлар ҳозир ҳам энг қаттиқ қарсак чалиб уни ҳайдашаётгандир?! Наҳотки, Зуфар Ходиевичнинг гапалри тўғри чиққан бўлса!

      У залга ўзининг энг ширин, энг бахтиёр дамларини бағрига яширган қадрдон залга, ночор термулиб турган тилсиз деворларга, мунис қандилларга охирги марта қаради-да, бирдан кўзларига ёш қуюлиб келди.

      Турган ерида шартта бурилди-ю, чопганча саҳна четига чиқди. Ундан йўлакка ўтди-да, торини тўшалган пойандозга ташлаганча югуриб кетди.

      Театр этагидаги боққа киргандагина ўзига келди. Чор атрофда баҳор яшнар, табиат ўзининг мангу, бузилмас қонунига амал қилиб кўкламни етаклаб келган эди. Боғ устида оромбахш