битта таксини тўхтатдим-у, Хастимомга жўнадим. Хайрият, уйда эканлар. Мақсадимни эшитиб:
– Боришдан қочмайман-у, лекин доирачим йўқ-да, – деб бош чайқадилар.
– Доира борми, ўзим чаламан.
Бу гапимдан ажабландилар. Аслида камина таваккал қилган эдим. Болалигимда акамнинг чилдирмаларини чертиб турардим. Лекин қўшиқчига жўр бўлиш қўлимдан келадими ё йўқми, билмасдим.
Азимжон акани шошириб, ўша таксида қайтдик.
– “Тўйлар муборак”ни айтиб кирамиз, – деди кимдир.
Азимжон ака бу топшириқни эшитиб, менга секингина: “Бу ашулани тўлиқ билмайман”, – дедилар.
– Бошлайверинг, кейин тилингизга келган ашулани улаб юборасиз, ҳеч ким сезмайди, – дедим.
Чиндан ҳам, тўйларда айтиладиган қўшиқларнинг сўзларига ҳеч ким, ҳатто ўртада рақсга тушаётганлар ҳам эътибор қилишмайди.
Хуллас, “Тўйлар муборак”ка ўша пайтдаги энг машҳур ашула “Ўхшайди-ку” уланиб, тўйхонага кириб бордик. Доирани аввалига чўчиб чертдим, кейин баралла чалавердим. Усулдан чиқиб кетганимда Азимжон ака кулиб, биқинимга туртиб қўярдилар. Камбағалнинг тўйи файзли бўлади, деган гап ўша куни исботини топди. Номард хонанданинг иштирокисиз ҳам тўй ўтди.
Мен эсам баҳонада “иккинчи касб” эгасига айландим. Азимжон ака икки-уч марта тўйга олиб бордилар. Бир куни тонгги ошда доирани чертиб ўтирган эдим, қарасам, устоз Қуддус Муҳаммадий кириб келяптилар. Уятдан ёниб кетай дедим. Тўйда чилдирма чалишнинг айби бўлмаса-да, доирани юзимга парда-тўсиқ қилиб олдим. Устоз чиқиб кетгунларича олов устида ўтиргандай бўлиб, Азимжон аканинг кейинги таклифларини рад этавердим.
Сафар Барноевнинг тўйларига Файзи Шоҳисмоилнинг никоҳлари уланди. Бўлажак келин – Лаъли опамиз билан бирга ўқиб, аҳд-паймон қилиб қўйишган экан. Ёшларнинг аҳди бошқа, ота-онанинг нияти, орзуи ўзгача экани кўп машаққатларга рўпара қилишини ўшанда билгандим. Болаларга гўзал шеърлар ёзувчи Файзи аканинг паспортига қаралмаса, биров уни турк ҳам, озарбайжон ҳам демасди. Қиз томон айнан миллат масаласини маҳкам ушлаб олиб, ёшларнинг никоҳига қатъий қаршилик қилдилар. Менимча, бу даъво бир баҳона эди. Файзи аканинг бошқа “айб-лари” бор эди: уй йўқ, чўнтак ҳам қуруқ.
Файзи ака табиатан жуда ювош, ҳатто бўшанг кўринсалар ҳам маҳбубаларига етишиш учун чарчамадилар, чекинмадилар. Ниҳоят, қизнинг ота-онаси тўйга розилик берди, аммо акалари бўш келишмабди, “тўй куни остона босиб кирган куёвни ҳам, жўраларини бир-бир калласини узаман”, деб “тантанали қасам” ичибди. Бу қасам қулоғимизга етиб келди.
– Биз тўйга эмас, бошимизни кундага қўйиш учун борар эканмиз, – дедилар Сафар ака кулиб.
– Ҳаммамиз битта номда кетар эканмиз, – дедим мен.
– Қанақа номда? – дедилар Файзи ака ажабланиб.
– Камикадзе!
– Ким у?
– “Ким?” эмас, “кимлар?”. Урушда японларнинг шунақа учувчилари бўлган. Самолётга қуйган ёқилғилари фақат мўлжалга қадар етган, орқага