қор бошлади шекилли! Тошкентта Россия қиши кўчиб келдими, нима бало… Москва атрофларида ҳам қор кўп бўлади. Бир ҳафсала қилса, ҳафталаб ёғади. Қирқ биринчи йил декабрида шундай бўлганди. Совуқ! Гапирган гапинг оғзингдан муз бўлиб тушаётгандек… Фашист Москва остонасига келиб қолган, қочоқлар, ваҳимачилар кўпайган… СМЕРШ-чилар жасорат кўрсатмаса, ким билсин, нима бўларди бу еғи! СМЕРШнинг оддий лейтенантини кўрса, унча-мунча полковникнинг қути ўчиб кетарди… Ҳеч эсидан чиқмайди. Қор уриб турибди. Бутун полкни сафга тизишди. Окопни ташлаб қочган иккитасини тутиб келишган экан. Ўша ернинг ўзида дала трибунали бўлди.
Бир маҳал капитан Захаров чақириб қолди:
– Лейтенант Ғаниев. Анави биттаси осиёликларданга ўхшайди. Билмайман, ўзбекми, тожикми… Биттаям гапига тушуниб бўлмаяпти. Ўзинг тиллаш.
Ўрмон четидаги яйдоқ майдонда саф тортган аскарлар рўпарасида иккитаси безрайиб турар эди. Иккаласи ҳам бошяланг, шинели ечиб олинган, яланг оёқлари қорда гўштдек қизариб кетган… Соат шаҳдам қадам ташлаб бориб берироқда тўхтади.
– Кимсан? – деб сўради қора сочлигидан. – Қаердан келгансан?
Қочоқ ўзбекча сўз эшитиб, жонланди.
– Ўзбекман, ака! – деди йиғламсираб. – Менда гуноҳ йўқ. Тепамда Худо турибди.
Гуноҳим йўқ, жон ака!
– Саволга жавоб бер. Нега жанговар постингни ташлаб қочдинг, хоин?!
– Мен хоин эмасман… – Қочоқ шундай деди-ю, бир зум Соатнинг юзига тикилиб туриб, шодон хитоб қидди: – Соат ака! Мени танимадингизми, Соат ака? Мен-ку, бу мен! Ҳусанман, Ҳусан! Тепақўрғондан… Яратганга минг қатла шукр! Худо етказди сизни, Соат ака! – У ҳўнграб йиғлаб юборди…– Тушунтиринг буларга, менда гуноҳ йўқ! – Илтижо билан икки қўлини осмонга чўзди. – Илое дуне тургунча туринг, жон ака! Ота-буваларимнинг арвоҳи қўлласин! – Ялангоеқ қор кечиб яқин кела бошлади.
– Нари тур, эшонвачча! – деди Соат нафрат билан. – Нега қочдинг? Нега қуролингни ташладинг?
– Қурол? Қанақа қурол? – Ҳусан иркит қўли билан кўз ёшларини артди. – Ёғоч милтиқ берганди. Устимга танк бостириб келди. Қўрқиб кетдим.
– Нима деб алжираяпти, Ғаниев?
Соат ярқ этиб қаради-ю, капитаннинг шубҳа билан чақчайиб турган кўзига кўзи тушди.
Юраги музлаб кетгандек бўлди. Особист учун Ватан хоинини ҳимоя қилишга уринди, деган битта тамғанинг ўзи кифоя!
– Орқамизда Москва турганини унутдингми, илонвачча!– деди Соат ғазаб билан. – Шахсан ўртоқ Сталиннинг ўзи Кремлдан жилмай ўтирибди-ю, сенинг жонинг ширинлик қилиб қолдими! – Шундай деб пистолетини чиқарди.
– Отманг, жон ака! – Ҳусан тиз чўкди. Қорда тошбақадек судралиб кедди-да, оёғини қучоқлади. – Тавба қилдим. Жон ака, тавба қилдим! Ака-а-а!
Соат унинг бошини мўлжаллаб ўқ узди. Ҳусан чаккасидан тепки егандек ёнбоши билан қорга ағанади. Оғзи ланг очиқ қолган, ҳамон «ака-а-а!» деб чинқираётганга ўхшарди.
– Ўртоқ капитан! – деди Соат қаддини ростлаб. – Халқ душманининг ўғли экан. Отаси эшон экан. Сибирга сургун қилинган. Жанг қилишни хоҳламай, атайлаб қочибди.