Садай Шекерли

Sürgün


Скачать книгу

içində əriyir təklər,

      nə yaxşı, gələndə öldürmüşdüm özümü,

      bilirdim, qürbətdə öldürəcəklər…

* * *

      Bu dünya duracaq yer deyil, bəli,

      vətəndə əzab da bir ayrı həzzdir,

      gələn getməlidir, gedən gəlməli,

      dünyada nə varsa əvəz-əvəzdir.

      Azğın fikirlərim dəlisovdular,

      yağır saçlarıma qışın qarıtək,

      qovdular vətəndən, məni qovdular,

      Adəmi cənnətdən qovduqlarıtək.

      Qovdular, qovdular səfil it kimi,

      küsdüm söyüdündən, qarağacından,

      dilim boğazıma keçib ip kimi,

      asıb vətən boyda dar ağacından.

      Olur nalələrim, ahlarım olur,

      göz yaşı sayan var alnımda təri,

      özümə qayıdan vaxtlarım olur,

      dönüb dirildirəm xatirələri.

      Dünyada hər şeyin öz adı olub,

      pisi, öz adına ucalmamaqdır,

      qəriblik – balıqtək qanadı olub,

      quş kimi uçmağı bacarmamaqdır…

* * *

      Əvvəl tanımadım küçələrini,

      günəşli gündüzlərini,

      aylı-ulduzlu kecələrini,

      mənə yad gəlirdi küləkləri də,

      ayrı cür açırdı çiçəkləri də,

      yad idi quşların nəğməsi, yad, yad,

      yad idi həyatın nəşəsi, yad, yad,

      qoynuna girdiyim qara qızların,

      əndamı yad idi, nəfəsi yad, yad,

      tanıya bilmədim meyvələri də,

      bilmədim satılan nəyin ətidir,

      durub gözləməyə nə hacət daha,

      bu mənim ömrümün qiyamətidir,

      xəyalım yurdumun gözəllərində,

      gözüm bir gözəlin çilində qalıb,

      yazıq itimin də xəbəri yoxdur,

      bir qərib dünyanın çölündə qalıb,

      gələndə dağ kimi əzəmətliydi,

      vüqarlı, əyilməz uca dağ kimi,

      indilər özündə azmış,

      indilər özündə itmiş,

      ulayır dağlarda yalquzaq kimi,

      doğulmaq vaxtıdır, mən bətndəyəm,

      bir ömür yapılar hər bir qatımdan,

      mən özgə həyatın cənnətindəyəm,

      sağ çıxa bilmədim öz həyatımdan…

* * *

      Yarıldı bağrım,

      göynədi içim,

      bir damla göz yaşı,

      ömür bir içim,

      ağrıdım,

      inlədim,

      gəl dedim:

      Gəl gözəlim, burda qərib təkdi, gəl,

      burda qərib gözləri yol çəkdi, gəl.

      Şırım çəkib, alnıma şum vurmuşam,

      əcəb, əcəb suvarmalı ləkdi, gəl.

      İçimdə bayquş ulayır hər gecə,

      viranə qəlb başımda turp əkdi, gəl.

      Dörd tərəfim Yalıncıqla Alp-Aruz,

      qaranlıq zindandakı Beyrəkdi, gəl.

      Halım dəyişkən, yenə xasiyyətim,

      qış kimi sərt, yaz kimi kövrəkdi, gəl.

      Zəlzələdən sonrakıdır can evim,

      sümüklərim, divarlarım çökdü, gəl.

      Qoy deməsinlər qarıyıb dilbərim,

      görən desin qız kimi yüyrəkdi. Gəl.

      Vətən məni toxumuşdu xalıtək,

      qürbət məni damar-damar sökdü, gəl.

      Könül pərişan, dil olub lal bu gün,

      Mən demirəm, gəl deyən ürəkdi, gəl.

      Gəlmədi,

      daha doğrusu,

      ağırlıq eylədi gözlərində su,

      gələ bilmədi,

      «tutuşdu qəm oduna şad gördüyün könlüm,»

      yenə əzab, yenə zülüm!

* * *

      Ulduzların vətəni, qürbəti yoxdur,

      ulduzların təzədən doğulmaq qüdrəti yoxdur,

      axır ulduzlar,

      axır, axır… süzülən bal kimi birdən qırılır,

      belədir ömrümüz,

      axa-axa, süzülə-süzülə, qırıla-qırıla

      həyatımız qurulur,

      bölünür vətənə, bölünür qürbətə,

      və bir gün qapıları açılır göylərin,

      qoşulub gedirik əbədiyyətə,

      …və bir gün,

      təzədən sürgün…

Brüssel, 2021–2022.

      Tənha keçən

      (poema)

      Bəri başdan deyim, bilin,

      bu dünyadan yalqız, tənha keçən mənəm,

      sərçə kimi yaradılan,

      durna kimi köçən mənəm,

      ingilis mən, fransız mən, ərəb mənəm,

      fərqi varmı böyük türkəm, ya balaca çeçen mənəm,

      bu dünyanı öz boyuna geyinən mən, ölçən mənəm.

      Deyim, bilin, quldarlıqdan gəlirəm mən,

      qaldı daş dövründə silahdaşlarım,

      geyimim dəyişsə də, ağlım dəyişmədi,

      mənimlədir dərdim və göz yaşlarım.

      Tunc dövründə olanları salıb itirdim,

      mən özümlə yük daşıdım,

      ləyaqəti, əqidəsi olanları gətirdim.

      Pəncərəmdən görünənlər çağın əsirləridir,

      insanlığın kök altından qurtulmayan kəsirləridir,

      dərdi çox, həmdərdi yox, dini yox,