ажыла.
„Доктар Блюм, доктар Блюм, – круцілася ў галаве ў Зелбы, – гэта ж доктараў чып… Што з намі будзе?“
Ну, пакуль нічога такога ня сталася, апроч таго, што бывае з чалавекам, калі яму да рукі далучаюць чып. Ляля і сапраўды ажыла, села, агледзелася і сказала (пытаньне, адказу на якое патрабаваў чып: як табе?):
– Мне добра… Няўжо скончыўся ўвесь гэты кашмар? Чаго гледзіце? У вас тут цёпла, і я хачу есьці.
– Э-э-э, – азваліся Кайлюс і Зелба, – у нас цэлая рандэля кашы з тушанінай!
– І што? – спыталася яна роблена-няшчасна, – можна папрасіць?
Ясна! Абодва жаўнеры кінуліся да рандэлі – калі ласка!
– А ты хто? – спыталіся пры тым у адзін голас.
Бачна было, што пытаньне яе азадачыла, але, шукаючы выйсьця, яна зірнула на бушлаты шарагоўцаў на вешаку і знайшла адказ:
– Я жанчына.
Гэтага было дастаткова, каб Кайлюс і Зелба здаволілі сваю цікаўнасьць, толькі б ведаць цяпер, што зь ёю, жанчынаю, рабіць?
Жаўнеры цешыліся зь ейнага хараства, пры тым разумеючы, што ўся сытуацыя знаходзіцца пад кантролем доктара Блюма. Але той пакуль што ня ўмешваўся. Яны ўжо зрабілі нямала дзеяньняў насуперак ягоным настаўленьням. Ім нават хочацца рабіць нешта насуперак яшчэ, далей. Вось яна, іхная Ляля Прынцэса, перад імі. І што ж?
– А вы, відаць, салдацікі, у гэтым сэнсе заклапочаныя? – працягвала знаёмства „русалка“.
– Мы – Кайлюс і Зелба – ахоўнікі вайсковага стрэльбішча, – сказаў Кайлюс. – Мы заўсёды гатовыя, калі агароджу прарве лось… – і запнуўся.
– А як цябе завуць? – раптам знайшоўся Зелба.
– Маё імя Зоя.
– Зоя, – прамовіў Зелба.
– Зоя, – прамовіў Кайлюс.
Увогуле русалак у гэтым краі ніколі ня клікалі Зоямі. Называлі Сафійкамі або Зосямі. Але гэта было сто гадоў таму.
– Каторая цяпер гадзіна? – раптам спыталася Зоя.
– Самая поўнач, – адказаў Кайлюс.
– Стагодзьдзе нашага прызыву, – сказаў Зелба.
Зоя задумалася на хвілю, саскочыла на падлогу і стала марудна хадзіць па пакоі, разглядаючы рэчы вакол. Асабліва яе ўвагу прыцягнулі бушлаты.
– Я памятаю свой апошні дзень нараджэньня, – сказала яна. – Да нас дадому прыйшлі сябры. Было так дзіўна! Усе чамусьці прынесьлі кавуны. Мы аб’ядаліся кавунамі. Потым гулялі па горадзе. Але штосьці павінна было адбыцца. Проста ў паветры вісела чаканьне нейкіх перамен. І было трывожна. Бо паўсюль мы сустракалі жаўнераў у гэткай вось форме. На тварах у іх не было ні радасьці, ні страху, ні жаданьняў… Амаль як у вас. Вы хочаце сказаць, што прамінула сто гадоў? Але ж я не зьмянілася.
– Вы добра захаваліся ў рачным лёдзе, – Зелба нават і не заўважыў, што перайшоў зь ёю на „вы“, бо сам сабе падумаў: гэта доктар Блюм цябе так захаваў.
– Кіно нейкае, – выгукнула Зоя. – Так не бывае. Вы – звычайныя жаўнеры ў звычайных бушлатах і каша ў вас звычайная.
– А як ты патрапіла пад лёд?
Зоя няўцямна паглядзела на Кайлюса, бо ягонае пытаньне