раптам амаль што мірна:
– Ну і не трэба, не аддавайце нам чэсці, толькі вучылішча вам не бачыць, як сваіх вушэй.
– А гэта ж чаму так? – яршыста спытаў Санька.
Здаецца-такі, мы адчапіліся ад гэтых нахабнікаў не зняважаныя.
– А таму, што скажу генералу, і не прымуць, – агарошыў нас «камандзір», а яго таварышы пры гэтым спачувальна ўздыхнулі, і выгляд у іх быў такі, быццам мы з Санькам беспаваротна асуджаны лёсам.
– У вучылішчы не трэба такія неслухі,– дабіваў нас тым часам праціўнік, прыкмеціўшы, што мы з Санькам абвялі,– тут трэба дысцыпліна, а такіх, як вы, і на гарматны стрэл сюды не пускаюць.
Мы з Санькам не ведаем, верыць яму ці не верыць. Няўжо яго генерал паслухае? А калі падумаць, дык чаму б і не. Можа, ён генеральскі любімчык, а можа, і зусім нейкі родзіч, а там, чаго добрага, – і сынок. Тады, пішы прапала наша артылерыя, і застанёмся мы проста задавакамі няшчаснымі, тады нам у вёску хоць не вяртайся – куры засмяюць. Дык ці да гонару тут? Яшчэ невядома, дзе яго згубіш, а дзе – знойдзеш. I мы здаліся.
Санька яшчэ мацней засоп носам, пачырванеў так, што і рыжоцця яго стала не відаць, моўчкі адышоў на тое месца, адкуль пачынаў падыход да «начальства» выхаванец Казлоў, выгнуў дугой свае, як у пеўня, грудзі і рушыў.
Не, што вы мне ні кажыце, а яшчэ ніхто і ніколі ні ў адной арміі свету так не вітаў самае высокае начальства, як Санька гэтых падшыванцаў у пагонах. Стараючыся трымаць ногі нягнуткімі кіямі, ён так таўчэ пляц падэшвамі парыжэлых матчыных ботаў, што толькі пыл курыць, а вакол мала не коціцца рэха. Ідзе ён, нібы драўляны, і мне здаецца, што ад такой хадзьбы ў яго вось-вось адваліцца галава. Вайсковы картуз, які Санька носіць з самай акупацыі, ссунуўся на яго строгія вочы, а рука, прыкладзеная лодачкай да сшытага суровай ніткай казырка, матляецца, не іначай нежывая. Карціна атрымалася нават больш уражлівая, чым у таго падлізы-выхаванца. Задаволеная ёю, ненавісная нам тройца рагатала ўпокат, асабліва – галоўны з іх. А калі яшчэ і я ўслед за Санькам затупаў бацькавымі чаравікамі – яны і зусім пасінелі, хоць вадой адлівай, адзін з іх толькі прастагнаў:
– Ой, не магу – цырк на дроце…
Пакуль яны заходзіліся ад смеху, мы з сябрам выбралі момант і – ходу. Але не тут яно было.
– Эй, шпакі! Стойце! – пераняў нас закапёршчык усёй гэтай валтузні.– А на КПП вас правяралі? Што вы несяце ў сумцы?
– Харч, – здзіўлена адказаў Санька, з гатоўнасцю адшпільваючы процівагазную сумку, у якой ляжаў праснак, спечаны бабуляй мне на дарогу з новага жыта, і з дзесятак Санькавых яблыкаў, прыпасеных ім загадзя для паходу ў вучылішча ў суседавым садзе.
– Правер, – загадаў свайму паслугачу той зануда з лычкай, і выхаванец Казлоў, які паказваў нам, як трэба хадзіць перад начальствам, заглянуўшы ў наш процівагаз, радасна ўсклікнуў:
– Яблыкі!
Не паспелі мы і вокам плюснуць, як яны ўжо гаспадараць без дазволу ў нашым хатулі, як хочуць: перабіраюць у тры рукі антонаўкі, валожкі, пуціўкі, глядзяць, дзе спялейшае ды каб не чарвівае. А грызуць яны