międzywojennym był ksiądz prof. dr Stanisław Wilczewski.
Za datę rozpoczęcia Jego szeroko zakrojonej pracy logopedycznej należy uważać rok 1915. Ksiądz Stanisław Wilczewski przeprowadził wtedy wśród księży ówczesnej diecezji wrocławskiej ankietę, z analizy której wynikało, że większość z nich ma „niedomagania głosowe” (mimo zdrowych narządów mowy).
W 1922 roku założył w Katowicach Instytut Fonetyczny – Poradnię Logopedyczną przy ul. Poniatowskiego 34. W placówce tej zajmował się poza korekcją zaburzeń mowy i głosu podnoszeniem techniki żywego słowa. Prowadził kursy higieny mowy dla duchownych i przyszlych nauczycieli, wygłaszał liczne referaty w kraju i za granicą.
W całej działalności ks. dra S. Wilczewskiego zarówno tej sprzed, jak i powojennej, można wyróżnić 3 dziedziny zainteresowań:
1. fizjologia głosu – wypracował metodę służącą zapobieganiu schorzeniom głosu i walczył o włączenie do programu kształcenia nauczycieli obowiązkowego wyszkolenia fonetycznego,
2. kultura żywego słowa – wypracował własny system poprawnej wymowy polskiej; zakładał w uczelniach, w których pracował teatry żywego słowa,
3. patologia głosu – zajmował się przede wszystkim zaburzeniami mowy w płaszczyźnie suprasegmentalnej i segmentalnej; opracował skuteczną metodę usuwania jąkania.
Ksiądz Stanisław Wilczewski zmarł w wieku 94 lat (12.06.1980 r.) w Katowicach. Na płycie nagrobnej wyryty został napis Effeta, który oznacza w języku aramejskim „otwórz się”.
Por. M. Chęciek, J. Nowakowska-Kempna:
80
Stankowski A.:
81
Minczakiewicz E.M.:
82
Materowa H.:
83
Szerzej o posiedzeniu Międzynarodowego Towarzystwa Logopedów i Foniatrów pisze M. Chęciek w artykule „Afiliacja Polskiego Towarzystwa Logopedycznego przy IALP”, [w:]
84
Minczakiewicz E.M.:
85
Op. cit., s. 94-95.
86
Op. cit., s. 95.
87
Op. cit., s. 95; por. Bogdanowicz M.:
88
Op. cit., 96-97.
89
Kaczmarek L.:
90
Por. Kaczmarek L.:
91
Kaczmarek L.:
92
Op. cit., s. 9.
93
Kaczmarek L.:
94
Op. cit., s. 5-6.
95
Op. cit., s. 6-18.
96
Op. cit., s. 18-23.
97
Kaczmarek wyznacza dla każdego filaru szczegółowe zadania, patrz: Kaczmarek M.:
98
Op. cit., s. 29.
99
Patrz: Op. cit., s. 33-34; G. Jastrzębowska:
100
M. Kaczmarek:
101
Op. cit., s. 23-24.
102
Błachnio K.:
103
Op. cit., s. 173.
104
por. Błachnio K.:
DIAGNOZOWANIA – nastawiony na rozpoznanie stanu mowy pacjenta na tle obowiązujących norm społeczno-psychofizjologicznych użycia języka;
UCZULANIA – dążenie do ukształtowania i starannego opracowania określonej umiejętności językowej, niezbędnej pacjentowi do społecznego komunikowania się; występuje tu faza prezentacji form wzorcowych izolowanych (OWI) i faza reprodukcji (OKI); w stanach logopedycznych, które wymagają równoległej interwencji lekarskiej, psychologicznej lub innej, uwzględnia się na tym etapie, ogniwo pomocy specjalnej (OPS);
UTRWALANIA – kształtowanie nawyku (manipulacyjnego lub kreatywnego), jako dalszej pragmatycznej konsekwencji umiejętności lingwistycznej czy paralingwistycznej; następuje także wypracowanie cech umożliwiających swobodne użycie danej formy językowej lub niejęzykowej w akcie mowy (w kontekstach np. w sylabach, wyrazach, zdaniach, opowiadaniach itp.);
KONTROLI – określenie stopnia awansu językowego pacjenta na tle jego zachowań paralingwistycznych, powstałego w wyniku metodycznego postępowania logoterapeutycznego.
105
Błachnio K.: