align="center">
2.3. Szpitalny oddział ratunkowy: organizacja i wyposażenie
Zgodnie z przyjętymi standardami SOR dzieli się na sześć obszarów, a każdy z nich powinien dysponować stosownym sprzętem diagnostycznym i leczniczym. Istotą tu jest jednak nie tylko jego posiadanie (lub dostępność w szpitalu), ale i możliwość wykorzystania przez 24 godziny na dobę.
ORGANIZACJA SOR
Ta dostępność z kolei w znacznej części uwarunkowana jest obecnością na miejscu, a w każdym razie w tym samym szpitalu, fachowej kadry medycznej (nie tylko lekarzy odpowiednich specjalności i z odpowiednimi umiejętnościami, lecz także wyspecjalizowanych pielęgniarek, techników medycznych, laborantów itp.) – także przez 24 godziny na dobę. Nie ma tu bowiem miejsca na skierowanie na konsultację czy na badania dodatkowe gdzie indziej. Podobnie SOR musi dysponować szeroką gamą leków, materiałów medycznych i drobnego sprzętu medycznego z zakresu różnych specjalności, bo tego może wymagać stan pacjentów. Podejmowane działania diagnostyczne i lecznicze powinny też odbywać się w stosownych warunkach, zatem służące do tego pomieszczenia muszą być zorganizowane, wyposażone i zlokalizowane tak, jak w różnych oddziałach specjalistycznych.
A zatem pomieszczenie triage to po prostu doskonale wyposażony gabinet lekarski z zapleczem wózkowo-łóżkowym, sala resuscytacyjno-zabiegowa jest po prostu salą operacyjną, sala wstępnej intensywnej terapii w niczym nie różni się od takiej w oddziale, a sale obserwacyjne nie różnią się od sal intensywnego nadzoru. Podobnie sale zabiegowe i sala gipsowa.
POCZEKALNIA
szatnia • krzesła • informacja dla chorych o czasie oczekiwania • podręczny skład wózków do przewożenia chorych • urządzenie monitorujące
SALA DEKONTAMINACJI
wjazd (wejście) z zewnątrz • osobna droga dla odpadów • pojemnik na ręczniki papierowe • blat laminowany • dozownik mydła w płynie • dystrybutor środków dezynfekcyjnych • mata dezynfekcyjna na wyjeździe • ubranie do transportu chorego • maski • czapki • fartuchy • kalosze • rękawice • okulary • nożyce do cięcia ubrania • kombinezony ochronne dla personelu • kosz z uchylną pokrywą • wózek do brudnej bielizny • worki na rzeczy pacjentów • wózek do mycia pacjentów • krzesła szpitalne • wózek resuscytacyjny • respirator transportowy • gazy medyczne i próżnia • statywy do kroplówek • ssak elektryczny • dozymetr
SALA TRIAGE
karta segregacji • kolorowe paski (dla przyjętego w większości SOR systemu Manchester) • wózki do przewożenia chorych (rtg przezierne) • wózek resuscytacyjny • statywy do kroplówek • urządzenie do ogrzewania chorych • rękawiczki • maski • słuchawki • gazy medyczne • próżnia • respirator transportowy • USG – FAST • defibrylator • kołnierz ortopedyczny • unieruchomienia i deski na wymianę • aparaty do pomiaru RR • EKG • kardiomonitor • pulsoksymetry • analizatory parametrów krytycznych • glukometr • termometr zwykły oraz termometr o zakresie co najmniej 28°C • respirator transportowy • maski krtaniowe • worki samorozprężalne • urządzenia do tlenoterapii biernej
SALA RESUSCYTACYJNO-ZABIEGOWA
stoły i lampy operacyjne • gazy medyczne • próżnia • defibrylator (automated external defibrillator – AED) • Lucas • USG Doppler-ECHO • rtg przewoźne • EKG • respiratory (non invasive ventilation – NIV) • ssak elektryczny • aparaty do znieczulenia • zestawy do nakłucia osierdzia • zestawy do nakłucia/drenażu opłucnej • zestaw do diagnostycznego nakłucia i płukania jamy otrzewnej (DPO) • zestawy do szycia ran • zestaw do tracheostomii • inne zestawy do wentylacji chorego i zestawy operacyjne • koagulacja • wózek resuscytacyjny • statywy do kroplówek • strzykawki (pompy) automatyczne • szafki z lekami i płynami • narzędziami • drobnym sprzętem medycznym i innymi materiałami • zestawy do intubacji dzieci • zestaw do trudnej intubacji • w tym wideofiberolaryngoskop
SALA WSTĘPNEJ INTENSYWNEJ TERAPII
łóżka o standardzie IT • gazy medyczne • próżnia • ssak elektryczny • respiratory (NIV?) • respirator transportowy • monitory: (HR – heard rate • BP – blood preasure – w Polsce częściej stosowany skrót RR • CO2) • analizatory parametrów krytycznych • 6–8 pomp strzykawkowych na stanowisko • stoliki podręczne z materiałami medycznymi • szafka z lekami i płynami podręcznymi • szafki z narzędziami chirurgicznymi • szafki ze sprzętem anestezjologicznym • wózek resuscytacyjny • statywy do kroplówek • USG Doppler-ECHO • rtg przewoźne • zestaw do hemofiltracji • bronchofiberoskop • defibrylator • sprzęt do ogrzewania chorych
SALA OBSERWACYJNA
łóżka • gazy medyczne • próżnia • defibrylator (AED) • ssak elektryczny • wózek resuscytacyjny • statywy do kroplówek • aparat do pomiaru RR • monitory (HR • RR • CO2) • szafka z lekami podręcznymi • szafka z podręcznym wyposażeniem (strzykawki • materiały opatrunkowe)
SALA ZABIEGOWA
stół • lampa operacyjna • gazy medyczne • próżnia • stoliki zabiegowe (co najmniej 3) • aparat do znieczulenia • szafka z podręcznym wyposażeniem (strzykawki • materiały opatrunkowe) • szafka z lekami podręcznymi • szafki z narzędziami chirurgicznymi • wózek resuscytacyjny • statywy do kroplówek • zestawy i klamry do wyciągów ostrych • klamra C • wyciąg czaszkowy
SALA GIPSOWA
gazy medyczne • próżnia • stół – wózek rtg przezierny • aparat do znieczulenia • stolik zabiegowy • blat ze stali kwasoodpornej • szafka z narzędziami (nożyczki opatrunkowe • nożyce do gipsu • piła elektryczna • narzędzia typowe) • rtg – ramię C • szafka na gips • szafka zlewozmywakowa • wózek resuscytacyjny • statyw do kroplówek • komputer do podglądu wyników badań rtg
Jeśli chodzi o pracownie (rtg, endoskopii, ultrasonografii – USG), często wykorzystuje się odpowiednie jednostki szpitala. Podręczne analizatory laboratoryjne skracają znacząco czas uzyskania wyników badań, co ma kapitalne znaczenie dla chorych, ale też poprawia komfort pracy personelu. Inaczej mówiąc, każdy przywołany do SOR konsultant-specjalista musi tu czuć się jak u siebie na oddziale. Jest oczywiste, że odziały ratunkowe pierwszego stopnia referencyjnego, które spełniają te wszystkie warunki, można na palcach jednej ręki policzyć, ale też po niespełna 15 latach ogółem istnieje ponad 200 SOR i w większości spełniają one podstawowe kryteria. Stale też wiele zmienia się na lepsze.
Optymalnym dla SOR rozwiązaniem jest system komputerowy do rejestracji i dokumentowania postępowania, z możliwością wglądu do wyników wszystkich badań bezpośrednio na stanowisku pracy lekarza i pielęgniarki. Nawet osoby pracujące w rejestracji powinny mieć odpowiednie kwalifikacje, umożliwiające rozpoznanie wśród zgłaszających się samodzielnie chorych takich, którzy mogą być w stanie zagrożenia zdrowia lub życia.
Niesłychanie istotne jest zapewnienie łączności SOR z poszczególnymi oddziałami szpitala i znajdującymi się tam lekarzami, z pracownią kardiologii interwencyjnej (przesył EKG, ECHO) i oddziałem udarowym (przesył TK, angio-TK) – zwłaszcza jeśli nie ma ich w szpitalu macierzystym SOR – z centrum urazowym, a także z policją, strażą pożarną oraz z koordynatorem medycznym i dyspozytorami centrum powiadamiania ratunkowego (CPR).
Równie ważną sprawą jest zadbanie o zdefiniowanie zespołu