itle>
© Copyright by PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2018
Wszystkie prawa zastrzeżone.
Przedruk i reprodukcja w jakiejkolwiek postaci całości bądź części książki bez pisemnej zgody wydawcy są zabronione.
Autorzy i Wydawnictwo dołożyli wszelkich starań, aby wybór i dawkowanie leków w tym opracowaniu były zgodne z aktualnymi wskazaniami i praktyką kliniczną. Mimo to, ze względu na stan wiedzy, zmiany regulacji prawnych i nieprzerwany napływ nowych wyników badań dotyczących podstawowych i niepożądanych działań leków, Czytelnik musi brać pod uwagę informacje zawarte w ulotce dołączonej do każdego opakowania, aby nie przeoczyć ewentualnych zmian we wskazaniach i dawkowaniu. Dotyczy to także specjalnych ostrzeżeń i środków ostrożności. Należy o tym pamiętać, zwłaszcza w przypadku nowych lub rzadko stosowanych substancji.
Recenzenci: prof. dr hab. n. med. Marek Kuch
prof. dr hab. n. med. Maria Trusz-Gluza
Wydawca: Inga Markiewicz
Redaktor merytoryczny: Beata Cynkier
Korekta: Agnieszka Janowska
Producent: Anna Bączkowska
Projekt okładki i stron tytułowych: Grzegorz Laskowski
Ilustracja na okładce: leremy/Fotolia
Skład wersji elektronicznej na zlecenie PZWL Wydawnictwa Lekarskiego: Marcin Kapusta / konwersja.virtualo.pl
eBook został przygotowany na podstawie wydania papierowego z 2018 r., (wyd. I)
Warszawa 2018
ISBN 978-83-200-5528-3
PZWL Wydawnictwo Lekarskie
02-460 Warszawa, ul. Gottlieba Daimlera 2
tel. 22 695 43 21
Księgarnia wysyłkowa:
tel. 42 680 44 88; infolinia: 801 33 33 88
e-mail: [email protected]
AUTORZY
prof. dr hab. n. med. Rafał Baranowski
Klinika Zaburzeń Rytmu Serca
Instytut Kardiologii w Warszawie
dr hab. n. med. Katarzyna Bieganowska
Instytut „Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka” w Warszawie
prof. dr hab. n. med. Elżbieta Katarzyna Biernacka
Klinika Wad Wrodzonych Serca
Instytut Kardiologii w Warszawie
dr hab. n. med., prof. nadzw. Iwona Cygankiewicz
Klinika Elektrokardiologii
Uniwersytet Medyczny w Łodzi
dr hab. n. med., prof. UJ Marek Jastrzębski
I Klinika Kardiologii i Elektrokardiologii
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
lek. Michał Kałowski
Klinika Elektrokardiologii
Uniwersytet Medyczny w Łodzi
dr n. med. Agnieszka Katarzyńska-Szymańska
I Klinika Kardiologii
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
prof. dr hab. n. med. Dariusz Kozłowski
Klinika Kardiologii i Elektroterapii Serca
II Katedra Kardiologii
Gdański Uniwersytet Medyczny
dr hab. n. med. Piotr Kukla
Oddział Internistyczno-Kardiologiczny
Szpital Specjalistyczny
im. Henryka Klimantowicza w Gorlicach
prof. dr hab. n. med. Małgorzata Kurpesa
Katedra Kardiologii
Uniwersytet Medyczny w Łodzi
dr n. med. Maria Miszczak-Knecht
Klinika Kardiologii
Instytut „Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka” w Warszawie
dr hab. n. med. Przemysław Mitkowski
I Klinika Kardiologii
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
lek. Stanisław Morawski
Śląski Uniwersytet Medyczny,
Oddział Kliniczny Kardiologii WLZ
w Zabrzu
prof. dr hab. n. med. Romuald Ochotny
Katedra i Klinika Kardiologii
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
dr hab. n. med. Paweł Ptaszyński
Klinika Elektrokardiologii
Uniwersytet Medyczny w Łodzi
dr n. med. Bartosz Szafran
Centrum Kardiologiczne „PRO CORDE” Sp. z o.o. we Wrocławiu
dr hab. n. med. Krzysztof Szydło
I Katedra i Klinika Kardiologii
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
I Oddział Kardiologii SPSK nr 7
SUM GCM im. prof. Leszka Gieca
prof. dr hab. n. med. Beata Średniawa
Śląski Uniwersytet Medyczny,
Oddział Kliniczny Kardiologii WLZ
w Zabrzu
dr hab. n. med., prof. nadzw. Jerzy Krzysztof Wranicz
Klinika Elektrokardiologii
Uniwersytet Medyczny w Łodzi
PRZEDMOWA
od redaktorów naukowych
Wszystko jest trudne, zanim stanie się łatwe.
Sukces odnoszą ci, którzy potrafią zmusić się do pracy.
Pierwszy ludzki elektrokardiogram opublikowano w 1887 roku. Jak na 130-letniego staruszka, EKG ma się dziś zadziwiająco dobrze. Pomimo dostępności nowoczesnych metod diagnozowania, właśnie EKG jest zwykle pierwszym badaniem zlecanym pacjentowi z dolegliwościami sugerującymi chorobę układu krążenia. Dlaczego tak stara metoda pozostaje w XXI wieku wciąż jednym z najważniejszych oręży diagnostycznych?
EKG jest badaniem powszechnie dostępnym, tanim i powtarzalnym, ale przede wszystkim dostarcza mnóstwa informacji na temat funkcji i budowy serca. Odczytanie tych informacji wymaga jednak wiedzy, umiejętności i praktyki, a wszystko to powinno być oparte na solidnych podstawach. Mamy nadzieję, że zapewni je niniejszy podręcznik, przygotowany przez najlepszych w kraju elektrokardiologów i objęty patronatem Sekcji Elektrokardiologii Nieinwazyjnej i Telemedycyny Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego. Znajdziecie w nim Państwo informacje, skąd właściwie bierze się EKG, jak go uzyskać i jak interpretować