Kobiety niepokorne. Отсутствует

      48

      Dz. U. 1981 nr 29 poz. 159, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 grudnia 1981 r. w sprawie zasad postępowania w sprawach o internowanie obywateli polskich, http://isap.sejm.gov.pl/, [dostęp: 20 czerwca 2015 roku]

      49

      Z. Gluza (red.), W stanie: zbiorowy dziennik stanu wojennego, Karta, Warszawa 1991, s. 11; M. Dmochowska, op. cit., s. 16; J. Dunin-Horkawicz, Wspomnienia, [w:] Z. Groniec (red.), Dekret…, s. 33–39.

      50

      M. Dmochowska, op. cit., s. 27.

      51

      M. Zwolski, Ośrodek odosobnienia dla internowanych kobiet w Gołdapi (6 I– 24 VII 1982 r.), [w:] E. Rogalewska (red.), Kobiety internowane…, s. 37.

      52

      C. Dunin-Horkawicz, Przywrócone z przeszłości, [w:] Z. Groniec (red.), Dekret…, s. 29.

      53

      E. Sułkowska-Bierezin, Dwadzieścia lat snu, [w:] W. Piątkowska-Stepaniak (red.), Autoportret zbiorowy. Wspomnienia dziennikarzy polskich na emigracji z lat 1945–2002, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2003, s. 230.

      54

      S. Penn, Sekret „Solidarności”: kobiety, które pokonały komunizm w Polsce, Grupa Wydawnicza Foksal, Warszawa 2014, s. 149.

      55

      Szerzej na ten temat zob.: P. Stępień, Pomoc Kościoła łódzkiego dla represjonowanych i ich rodzin w okresie stanu wojennego (1981–1983), Archidiecezjalne Wydawnictwo Łódzkie, Łódź 2009; M. Golicka-Jabłońska, Ojciec Stefan SJ, Fundacja Anima, Łódź 2006.

      56

      W. Domagalski, Biuletyn Łódzki, Wydawnictwo Inicjał 3, Łódź 2006, s. 49; M. Golicka-Jabłońska, „Mała”. Grażyna Sumińska, [w:] Bohaterowie trudnych czasów…, z. 5, s. 60–71.

      57

      Szerzej na ten temat zob.: I. Śledzińska-Katarasińska, M. Sondej (red.), Nasze 53 dni i dwa tygodnie, Wydawnictwo Wist, Łódź 2009, s. 127.

1

I. Filipiak, Fun Home, czyli żałoba po nieobecności, wstęp do: Alison Bechdel, Fun Home, Timof i Cisi Wspólnicy, 2008.

2

E. Kołodziej, Dzieje Polonii w zarysie 1918–1939, Książka i Wiedza, Warszawa 1991, s. 133.

3

Dotarłam do życiorysów, wspomnień, ankiet oraz podań ponad 100 kobiet, które we Francji związane były z różnymi organizacjami lewicowymi, zarówno jako zwykłe członkinie, jak i pierwszoplanowe działaczki, a po wojnie powróciły do Polski.

4

Zob. J. Mossuz-Lavau, H. Rey, Les Fronts Populaires, Casterman, Paris 1994.

5

A. Paczkowski, Prasa i społeczność polska we Francji 1920–1940, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1979, s. 61.

6

Związek Polskich Robotniczych Stowarzyszeń Oświatowych „Oświatówka” powstał w 1926 r. z inicjatywy Polskich Grup Francuskiej Partii Komunistycznej w celu scentralizowania i rozszerzenia pracy kulturalno-oświatowej. Zadaniem oświatówki było organizowanie czytelni, odczytów, pogadanek i kółek amatorskich teatrów, chórów, zespołów tanecznych.

7

Polskie Grupy Językowe Francuskiej Partii Komunistycznej – narodowa sekcja polska FPK.

8

T. Szarota, V – jak zwycięstwo. Symbole, znaki i demonstracje patriotyczne walczącej Europy 1939–1945, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1994, s. 119–120.

9

Z. Girzyński, Francuska partia komunistyczna i jej rola w pierwszych latach IV Republiki Francuskiej, „Czasy Nowożytne” 2000, t. IX(X), s. 13, J. Holzer, Komunizm w Europie. Dzieje ruchu i systemu władzy, Znak, Warszawa 2000, s. 52.

10

W pamięci mieszkańców silenie zapisały się wcześniejsze okupacje niemieckie z lat 1870, 1914–1918. J. Blanc, Stosunek francuskiej opinii publicznej do okupanta (1940–1941): silne nastroje antyniemieckie, anglofilstwo i pierwsze oznaki sprzeciwu w okupowanej Francji, [w:] W. Grabowski (red.), Okupowana Europa. Podobieństwa i różnice, Wydawnictwo IPN, Warszawa 2014, s. 58.

11

J.-M. Fossier, Mai-Juin 1941: Première grande grève des mineurs…, il fallat le faire!, „Cahiers du Communisme”, juillet-août 1991, s. 80.

12

Émilienne Mopty – (1907–1943) działaczka komunistyczna, członkini ruchu oporu. Za udział w strajkach górniczych w Pas-de-Calais oraz w akcjach lokalnej partyzantki, m.in. atak na pluton egzekucyjny, została aresztowana i skazana na karę śmierci przez dekapitację.

13

J-M. Guillon, Les manifestations de ménagères: protestation populaire et résistance féminine spécifique, [w:] M. Gilzmer, Ch. Levisse-Touzé, S. Martens (red.), Les femmes dans la Résistance en France, Tallandier, Paris 2003, s. 133; O manifestacjach kobiet z ludu w czasie Rewolucji francuskiej zob. M. Perrot, Moja historia kobiet, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 2010, s. 26.

14

K. Kozłowska, Polki w Rèsistance, Wydawnictwo MON, Warszawa 1977, s. 26.

15

Ibidem, s. 23.

16

Łucja Pletko-Laryszowa była ciekawym przykładem usamodzielnienia się kobiet na emigracji. Jej ojciec z powodu choroby i niemożliwości pracy zarobkowej postanowił wrócić do Polski. Jego żona i córka odmówiły wyjazdu, pracowały zawodowo oraz udzielały się społecznie w polskich organizacjach lewicowych. Za swoją działalność Laryszowa trafiła w 1941 r. do obozu w Ravensbrück.

17

Górnicy i robotnicy narzekali na jakość okupacyjnego mydła, którym nie byli się w stanie dostatecznie umyć po skończonej pracy.

18

K. Kozłowska, op. cit., s. 26.

19

K. Maj, Kobiety w polskim ruchu oporu we Francji, w: Archiwum Akt Nowych, Zbiór dokumentów byłych działaczy ruchu lewicowego we Francji i Belgii, sygn. 2, s. 5.

20

J. Rutkowski, Czas walki, czas zwycięstwa. Wspomnienia dąbrowszczaka 1936–1945, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1980, s. 361.

21

K. Kozłowska, op. cit., s. 21.

22

Motylki – małe karteczki, również nalepki na zeszyty szkolne, na których, za pomocą maszyny do pisania, informowano o strajkach i protestach albo wypisano hasła polityczne przeciwko okupantowi. Rozrzucane lub naklejane w widocznych miejscach. B. Małek, Wspomnienie, VIII 1970, w: archiwum autorki, s. 22.

23

P. Schwartz, La répression des femmes communistes (1940–1944), „Cahier de l’IHTP nr 31: Identités féminines et violences politiques (1936–1946)” 1995, nr 31, s. 25.

24

J. Rutkowski, op. cit., s. 346.

25

K. Kozłowska, op. cit., s. 31.