skończonej pracy.
18
K. Kozłowska, op. cit., s. 26.
19
K. Maj, Kobiety w polskim ruchu oporu we Francji, w: Archiwum Akt Nowych, Zbiór dokumentów byłych działaczy ruchu lewicowego we Francji i Belgii, sygn. 2, s. 5.
20
J. Rutkowski, Czas walki, czas zwycięstwa. Wspomnienia dąbrowszczaka 1936–1945, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1980, s. 361.
21
K. Kozłowska, op. cit., s. 21.
22
Motylki – małe karteczki, również nalepki na zeszyty szkolne, na których, za pomocą maszyny do pisania, informowano o strajkach i protestach albo wypisano hasła polityczne przeciwko okupantowi. Rozrzucane lub naklejane w widocznych miejscach. B. Małek, Wspomnienie, VIII 1970, w: archiwum autorki, s. 22.
23
P. Schwartz, La répression des femmes communistes (1940–1944), „Cahier de l’IHTP nr 31: Identités féminines et violences politiques (1936–1946)” 1995, nr 31, s. 25.
24
J. Rutkowski, op. cit., s. 346.
25
K. Kozłowska, op. cit., s. 31.
26
Zob. Akcje o żywność i podwyżkę wypłaty, „Polka Patriotka w Obliczu Swych Zadań. Biuletyn Wydawany przez Zarząd Główny Związku Kobiet Polskich im. Marii Konopnickiej”, V–VI 1944, nr 1, s. 1. s. 4.
27
T. Szarota, Warszawa – Bruksela – Paryż – czy rzeczywiście całkowicie nieporównywalna niemiecka okupacja?, [w:] W. Grabowski (red.), Okupowana Europa. Podobieństwa i różnice, Wydawnictwo IPN, Warszawa 2014, s. 13.
28
A teraz do czynu!, „Biuletyn Związku Kobiet Polskich im. Marii Konopnickiej” 1945, nr 1. s. 1.
29
Zob. A. Nowakowska-Wierzchoś, Związek Kobiet Polskich imienia Marii Konopnickiej we Francji, [w:] J. Łossowski (red.), Archiwistyka oraz problemy historii Polski, Polonii i dyplomacji XX wieku. Księga jubileuszowa ofiarowana profesorowi Edwardowi Kołodziejowi w 70. rocznicę urodzin, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2011, s. 509–529.
30
We Francji w latach 1945–1949 utrzymywała się reglamentacja żywności, a zwłaszcza chleba i mięsa. W 1945 r. dzienna porcja chleba wynosiła 100 g na jedną osobę oraz 60–90 g mięsa na tydzień. Zob. J. Wróbel, Na rozdrożu historii. Repatriacja obywateli polskich z Zachodu w latach 1945–1949, Wydawnictwo IPN, Łódź 2009, s. 384.
31
J. Vanderschooten, La Conférence du Lait, „Les Cahiers de L’Union des Femmes Françaises”, XI 1946, nr 14, s. 26.
32
O realną zniżkę cen, „Biuletyn Związku Kobiet Polskich im. Marii Konopnickiej” 1947, nr 22, s. 5.
33
Francuzki wytrwale zwalczają drożyznę i spekulację; Paryż ma świeże i tanie ryby dzięki Zw. Kobiet Francuskich, „Biuletyn Związku Kobiet Polskich im. Marii Konopnickiej”, IV 1947, nr 25, s. 8.
34
Ibidem.
35
Z. Girzyński, op. cit., s. 161–183.
36
H. Citko, Les organisations communistes et communisantes polonaises en France et leur propagande de septembre 1944 à janvier 1950, Paris 1997, s. 48 (na prawch rękopisu – dziękuję Autorowi za umożliwienie wglądu).
37
Szerzej na ten temat zob.: B. Czuma, Łódzka „Solidarność” 1980–1981. Zapis zdarzeń, Wydawnictwo IPN, Łódź 2001; W. Domagalski, Kartki Trautmana: strajk i powstanie łódzkiej „Solidarności”, MPK, Łódź 2005; A. Hohendorff, Maria Dmochowska, [w:] M. Łątkowska (red.), Encyklopedia Solidarności: opozycja w PRL 1976–1989, t. 1, Oficyna Wydawnicza Volumen, Warszawa 2010, s. 95; J.J. Lipski, KOR: Komitet Obrony Robotników – Komitet Samoobrony Społecznej, IPN, Warszawa 2006; S. M. Nowinowski, Małgorzata Bartyzel, [w:] G. Waligóra (red.), Encyklopedia Solidarności: opozycja w PRL 1976–1989, t. 2, Stowarzyszenie Pokolenie, Warszawa 2012, s. 32; L. Olejnik, Podziemne struktury NSZZ „Solidarność” w regionie Ziemia Łódzka w latach 1981–1989, [w:] A. Friszke (red.), Solidarność podziemna 1981–1989, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa 2006, s. 353–404; L. Próchniak, S. M. Nowinowski, M. Filip (oprac.), Niezależność najwięcej kosztuje. Relacje uczestników opozycji demokratycznej w Łodzi 1976–1980, Wydawnictwo IPN, Łódź 2008; L. Próchniak, M. Przybysz, Pospolite ruszenie. Relacje działaczy i współpracowników „Solidarności” w Łodzi 1980–1981, Wydawnictwo IPN, Łódź 2011.
38
Z. Łukasiewicz, Otworzyły mi się oczy, [w:] L. Próchniak, S.M. Niewinowski, M. Filip (oprac.), Niezależność najwięcej kosztuje…, s. 105–111; M. Sidor, Przywracała wartość prawdy. Zenobia Łukasiewicz, [w:] G. Romanowski (red.), Bohaterowie trudnych czasów, z. 3, Urząd Miasta Łodzi, Łódź 2008, s. 54–66;
39
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Łodzi (AIPN Ld) Ld 88/1 t. 2, Meldunek dotyczący sprawy operacyjnego sprawdzenia „Wiec”, 13 marca 1981 roku, k. 106–107.
40
Z. Gromiec, W Łodzi w latach siedemdziesiątych nie było klimatu dla opozycji, [w:] L. Próchniak, S.M. Nowinowski, M. Filip (oprac.), Niezależność najwięcej kosztuje…, s. 65–76.
41
Szerzej na ten temat zob.: Z. Gromiec (red.), Dekret na czarownice, czyli historia prawdziwa prozą i wierszem o łódzkich ekstremistkach, które nie poddały się WRON-ie, Wydawnictwo Piątek Trzynastego, Łódź 2001.
42
Z. Łukaszewicz, Jak zostałam internowana, [w:] Z. Gromiec (red.), Dekret…, s. 51.
43
Szerzej na ten temat zob.: E. Rogalewska (red.), Kobiety internowane. Gołdap 1982, Wydawnictwo IPN, Białystok 2008; M. Żukowski, Ośrodki odosobnienia w Polsce w latach 1981–1982, Stowarzyszenie Pokolenie, Warszawa 2013.
44
Z. Gromiec, My z branki majowej, [w:] Z. Gromiec (red.), Dekret…, s. 112.
45
M. Dmochowska, Noc generała, [w:] Z. Gromiec (red.), Dekret…, s. 24; E. Sułkowska-Bierezin, Stan wojenny, w: archiwum autorki.
46
Relacja