планаванне, бюджэт, чаканыя вынікі і рызыкі. Дайце гэтым дакументам ход, няхай іх абмяркуюць усе зацікаўленыя. Мне не патрэбныя лаўры пераможцы, я хачу толькі, каб мая распрацоўка прынесла карысць людям. Хай рэалізуюцца не ўсе мае прапановы, хай гэта будзе выглядаць не зусім так, як я ўяўляў, проста дайце шанец усім нам!
– Вы памыляецеся. Мне ёсць чым рызыкаваць. Пагадзіцеся, ёсць розніца паміж старым вар’ятам і намеснікам Генеральнага сакратара найбуйнейшай міждзяржаўнай арганізацыі ў гісторыі чалавецтва. Я хацеў бы застацца ў памяці людзей не першым, а другім. Мы можам абмяркоўваць з вамі ў сяброўскай гутарцы любыя ўтапічныя ідэі, але паверце, як толькі я – не вы! – вынесу іх з гэтага кабінета, Генасамблея і Савет Бяспекі вырашаць, што я з’ехаў з глузду. Я страчу ўсё, што стварыў за сваё жыццё ў лічаныя дні. Чаму вы думаеце, што я павінен нават не рызыкаваць – гарантавана знішчаць сваё жыццё і сваю рэпутацыю?
– Дапусцiм. Дайце тады хоць бы савет, што мне рабіць далей?
– Вам? Вяртацца да сваёй дачкі і не паўтараць маіх памылак. Рабіце тое ж, што і раней: займайцеся распрацоўкай праектаў, якія сапраўды працуюць і прыносяць карысць.
– Але ж гэтага недастаткова.
– Лепш малая карысць, чым ніякая, хіба не так?
– Іншымі словамі, вы раіце мне знішчыць прапанаваны вам дакумент і ніколі больш не вяртацца да яго, каб не стаць пасмешышчам?
– Навошта знішчаць? Захавайце яго. Быць можа, аднойчы свет будзе гатовы да перамен і вашы прапановы знойдуць патрэбных людзей.
– Свет ужо змяняецца, доктар Эш. Да перамен павінен быць гатовы не ён, а мы.
– Хіба не мы з вамі – не дэлегаты Генасамблеі, не палітыкі, навукоўцы, рабочыя і хатнія гаспадыні – і ёсць свет? Вы маеце поўнае права не прыслухоўвацца да маіх парад. Але вы павінны ведаць, што грамадства не любіць Дон-Кіхотаў. І калі аднойчы вас заклеймяць, у гэтым будзеце вінаватыя толькі вы.
– Я і так не прывык нікога вінаваціць у сваіх бедах, доктар Эш. Я ўсё жыццё выцягваю людзей з іх бед, куды іх зацягнулі іншыя, але мае няўдачы належаць толькі мне.
– Гэта ваша крэда?
– Не, гэта ўсяго толькі вынік доўгіх разважанняў. Я прыйшоў да высновы, што, калі вінаваціць кагосьці ў тым, што ў цябе не атрымліваецца выцягваць самога сябе за валасы наверх, шанцы на поспех рэзка змяншаюцца.
– Вы амбіцыйны чалавек, доктар Глінскі, і мне гэта падабаецца. Мне было б шкада, калі б вы, працягваючы ўпарціцца ў прасоўванні сваіх ідэй, сталі пудзілам для грамадства і засталіся ў баку ад той працы, у якой вы, несумненна, можаце зрабіць яшчэ вельмі многае. Аднак пакуль што іншы вынік мне ўяўляецца сапраўднай фантастыкай. Я прашу вас, кіньце вашу задуму.
Я падняўся.
– Я падумаю над гэтай прапановай, спадар Эш. Прашу вас, не ўставайце, мяне не трэба праводзіць. Дазвольце, я толькі забяру ў вас свае паперы.
Эш кінуў на іх задуменны погляд.
– Вы не маглі б пакінуць іх мне?
– Навошта яны вам? Вы ж не бачыце ў іх ніякай перспектывы.
– Я