powiadał (…) Imci Pan Jan Kiliński – Pamiętniki Niemcewicza i Kilińskiego. [przypis tłumacza]
28
ublanszowany (daw.) – upudrowany. [przypis edytorski]
29
Rabelaise, François (ok. 1484–1553) – francuski pisarz, lekarz, były zakonnik; jego satyryczno-fantastyczna epopeja Gargantua i Pantagruel pisana w latach 1532–1564 krytykowała instytucje kościelno-feudalne, dogmaty, średniowieczną metafizykę, budując tym samym podwaliny pod nowoczesną myśl odrodzenia. [przypis edytorski]
30
suchoty (daw.) – gruźlica. [przypis edytorski]
31
Marcjalis – Marcus Valerius Martialis, poeta rzymski z I w. n.e, specjalizujący się w epigramatach. [przypis edytorski]
32
nie dostawać (daw.) – brakować. [przypis edytorski]
33
Charyty (mit. gr.) – boginie wdzięku i piękna. [przypis edytorski]
34
Po niej rad krzesa Kozionóżka zwyrtny, Tanecznym skokiem wieńczący jej brzeg – Ajchylos, Persowie 448–449. [przypis edytorski]
35
polyphloisboio thalattēs – πολυφλοίσβοιο θαλάσσης, głośno szumiące, huczące morze; epitet używany przez Homera (zob. np. Iliada I 34). [przypis edytorski]
36
Propyleje – brama z kolumnami prowadząca na ateński Akropol. [przypis edytorski]
37
Bakchos (mit. gr.) – bóg wina, znany też jako Dionizos; w mit. rzym.: Bachus (Bacchus). [przypis edytorski]
38
Afrodyta (mit. gr.) – bogini miłości, kwiatów, pożądania i płodności. Afrodyta nie miała rodziców, narodziła się z piany morskiej u wybrzeży Cypru. [przypis edytorski]
39
Pan (mit. gr.) – bóg pasterzy, przedstawiany z koźlimi nogami i rogami; jego rzymski odpowiednik to Faun. [przypis edytorski]
40
Koliada (mit. gr.) – przydomek Afrodyty, bogini miłości, od jej miejsca kultu (Kolias w Attyce). [przypis edytorski]
41
z bębny – dziś popr. forma N.lm: z bębnami. [przypis edytorski]
42
płochy (daw.) – zmienny w uczuciach. [przypis edytorski]
43
bez pochyby (daw.) – niechybnie, na pewno. [przypis edytorski]
44
doma (daw.) – w domu. [przypis edytorski]
45
gnuśny (daw.) – leniwy, pozbawiony energii. [przypis edytorski]
46
czeladź (daw.) – służba. [przypis edytorski]
47
faramuszka (daw.) – rzecz błaha. [przypis edytorski]
48
filuternie (daw.) – figlarnie, w sposób lekko prowokujący. [przypis edytorski]
49
Pallada (mit. gr.) – przydomek Ateny, bogini mądrości i sprawiedliwej wojny. [przypis edytorski]
50
zawisnąć (daw.) – zależeć. [przypis edytorski]
51
niech go dunder świśnie – niech go piorun strzeli. [przypis edytorski]
52
zginie cała Beocja (…) niech tylko zostaną węgorze! – Beocja słynna była z ryb i węgorzy, które poławiano w jeziorze Kopais. [przypis tłumacza]
53
społem (daw.) – razem. [przypis edytorski]
54
szafranny – barwiony drogim żółtym barwnikiem. [przypis edytorski]
55
meszty – rodzaj lekkich pantofli. [przypis edytorski]
56
giezło – luźna koszula płócienna. [przypis edytorski]
57
pawęż (daw.) – tarcza. [przypis edytorski]
58
szkut – (gw.) chłopak, urwis; szkuta to duża łódź. [przypis tłumacza]
59
Hekate (mit. gr.) – bogini ciemności, strzegąca bram Hadesu. [przypis edytorski]
60
Lampito – w oryginale mówi dialektem spartańskim, w tłumaczeniu zaś – góralskim. [przypis edytorski]
61
na dwa bożyca – zaklęcie spartańskie ulubione: na dwa bożyca (dual), tj. na Kastora i Polydeukesa; zaklęcie kobiet na dwie boginie: Demeter i Korę. [przypis tłumacza]
62
dyć (reg.) – przecież. [przypis edytorski]
63
goła hipkam i piętą w rzyć biję – mowa o ćwiczeniach gimnastycznych, jakim oddawały się spartańskie kobiety na równi z mężczyznami. [przypis edytorski]
64
nikiej (reg.) – jak. [przypis edytorski]
65
hruba – tu: ważna, bogata. [przypis edytorski]
66
tamstela (reg.) – stamtąd. [przypis edytorski]
67
wici (daw.) – wezwanie na wojnę w formie gałązek (witek). [przypis edytorski]
