[przypis edytorski]
281
bez pochyby (daw.) – niechybnie, na pewno. [przypis edytorski]
282
krzypota (daw.) – kaszel, u Sienkiewicza konsekwentnie: choroba. [przypis edytorski]
283
ostali (daw.) – zostali. [przypis edytorski]
284
wonczas (daw.) – wówczas, w tym czasie. [przypis edytorski]
285
nad raniem – dziś popr.: nad ranem. [przypis edytorski]
286
wedle (daw.) – według. [przypis edytorski]
287
rozjadło (daw.) – rozjuszyło, wprawiło we wściekłość. [przypis edytorski]
288
kniaź – książę. [przypis edytorski]
289
Witold Kiejstutowicz, zwany Wielkim – (ok. 1350–1430), wielki książę litewski, brat stryjeczny Władysława Jagiełły. W latach 1382–1385 oraz 1390 przejściowo sprzymierzony z Krzyżakami przeciw Jagielle. [przypis edytorski]
290
któren – dziś popr.: który. [przypis edytorski]
291
naleźć – dziś popr.: znaleźć. [przypis edytorski]
292
by – tu: choćby. [przypis edytorski]
293
nastawać (daw.) – upierać się przy czymś, domagać się czegoś. [przypis edytorski]
294
cnić się (daw.) – tęsknić za czymś, martwić się, nudzić. [przypis edytorski]
295
tedy (daw.) – więc, zatem. [przypis edytorski]
296
opat – przełożony w męskim zakonie kontemplacyjnym. [przypis edytorski]
297
Przemysław Oświęcimski – (ok. 1365–1406), książę cieszyński, zginął zamordowany w podróży. Kronika Długosza podaje błędną datę zajścia (1 stycznia 1400) lepiej, bo z dokładnością do miesiąca, dopasowaną do czasu akcji powieści. [przypis edytorski]
298
opat – przełożony w męskim zakonie kontemplacyjnym. [przypis edytorski]
299
laga – laska, kij. [przypis edytorski]
300
Przemysław I Noszak – (ok. 1336–1410), książę cieszyński, bytomski i siewierski. [przypis edytorski]
301
Jan II Raciborski, zwany Żelaznym – (ok. 1365–1424), książę raciborski od ok. 1380. [przypis edytorski]
302
Jerzy Chrzan – morderca księcia Przemysława Oświęcimskiego, stracony w publicznej egzekucji. [przypis edytorski]
303
nasadzić (daw.) – nasłać. [przypis edytorski]
304
niedziela (daw.) – tydzień. [przypis edytorski]
305
nieprzezpieczno (daw.) – niebezpiecznie. [przypis edytorski]
306
godnie (daw.) – porządnie, solidnie. [przypis edytorski]
307
kasztel (daw.) – zameczek, niewielka twierdza. [przypis edytorski]
308
następować (daw.) – atakować. [przypis edytorski]
309
zatraceny (z czes.) – zatraceni, skazani na potępienie (przekleństwo). [przypis edytorski]
310
proga – dziś popr.: progu. [przypis edytorski]
311
ćwiek – gwóźdź. [przypis edytorski]
312
wadzić (daw.) – przeszkadzać. [przypis edytorski]
313
łacniej (daw.) – łatwiej. [przypis edytorski]
314
zlisić (daw.) – zrazić, zniechęcić. [przypis edytorski]
315
w rzeczy (daw.) – w rzeczywistości. [przypis edytorski]
316
inak (daw.) – inaczej. [przypis edytorski]
317
jagody (daw.) – policzki. [przypis edytorski]
318
nierad (daw.) – niechętnie. [przypis edytorski]
319
światami chodzić (daw.) – daleko podróżować. [przypis edytorski]
320
tyny (daw.) – ogrodzenie, tu: mur. [przypis edytorski]
321
powsinoga (daw.) – włóczęga. [przypis edytorski]
322
jucha (daw.) – krew, tu jako przekleństwo. [przypis edytorski]
323
zyszczeć (daw.) – zyskać. [przypis edytorski]
324
siła (daw.) – wielu. [przypis edytorski]
325
chwacki (daw.) – śmiały, dzielny. [przypis edytorski]
326
bogdaj – oby (od: Boże, daj). [przypis edytorski]
327
widny (daw.) – tu: widoczny. [przypis edytorski]
328
razić (daw.) – uderzać. [przypis edytorski]
329
mowny (daw.) – gadatliwy. [przypis edytorski]
330
zabaczyć (daw.) – zapomnieć. [przypis edytorski]
331
krzynę (daw.) – trochę. [przypis edytorski]
332
ugwarzyć (daw.) – porozmawiać. [przypis edytorski]
333
gotować się (daw.) – przygotowywać się. [przypis edytorski]
334
drzewiej (daw.) – dawniej. [przypis edytorski]
335
statut – dokument spisujący prawa. [przypis edytorski]
336
wżdy (daw.) – przecież. [przypis edytorski]
337
następować (daw.) – atakować. [przypis edytorski]
338
przygodzić się (daw.) – przydarzyć się. [przypis edytorski]
339
buława (daw.) – broń o kulistej głowicy. [przypis edytorski]
340
czeladź (daw.) – służba. [przypis edytorski]
341
starunek (daw.) – staranie, opieka. [przypis edytorski]
