id="n96">
96
jakośwa (daw.) – jak żeśmy. [przypis edytorski]
97
godnie (daw.) – porządnie, solidnie. [przypis edytorski]
98
w wigilię (daw.) – w przeddzień. [przypis edytorski]
99
włodyka – rycerz, zwł. biedny lub bez pełni praw stanowych. [przypis edytorski]
100
chramać (daw.) – kuleć, przen. nie radzić sobie. [przypis edytorski]
101
boisko – tu: plac boju. [przypis edytorski]
102
Janusz I Starszy (Warszawski) – (ok. 1346–1429), książę mazowiecki, lennik Władysława Jagiełły. [przypis edytorski]
103
Anna Danuta – (1358–1448), córka księcia trockiego Kiejstuta i Biruty, żona księcia mazowieckiego Janusza (było to najdłużej trwające małżeństwo w dziejach dynastii). [przypis edytorski]
104
chycić – dziś popr.: chwycić. [przypis edytorski]
105
zali (daw.) – czy. [przypis edytorski]
106
tedy (daw.) – więc, zatem. [przypis edytorski]
107
jeno (daw.) – tylko. [przypis edytorski]
108
uradzać (daw.) – radzić, rozmawiać. [przypis edytorski]
109
onej (daw.) – tej. [przypis edytorski]
110
truchła (daw.) – trumna. [przypis edytorski]
111
kasztel (daw.) – zameczek, niewielka twierdza. [przypis edytorski]
112
zadżgali – dziś popr.: zadźgali. [przypis edytorski]
113
wolej (daw.) – lepiej. [przypis edytorski]
114
pątlik – siatka do podtrzymywania włosów. [przypis edytorski]
115
Janusz I Starszy (Warszawski) – (ok. 1346–1429), książę mazowiecki, lennik Władysława Jagiełły. [przypis edytorski]
116
wedle (daw.) – według. [przypis edytorski]
117
nie był w możności (daw.) – nie miał władzy. [przypis edytorski]
118
pierwej (daw.) – wcześniej. [przypis edytorski]
119
kajać się – tu: wyrażać żal za grzechy. [przypis edytorski]
120
Anna Danuta – (1358–1448), córka księcia trockiego Kiejstuta i Biruty, żona księcia mazowieckiego Janusza (było to najdłużej trwające małżeństwo w dziejach dynastii). [przypis edytorski]
121
krużganek – zadaszenie z kolumnadą obiegające budynek bądź jego wewnętrzny dziedziniec. [przypis edytorski]
122
czeladź (daw.) – służba. [przypis edytorski]
123
wykusz – część budynku wystająca z fasady a zaczynająca się na pewnej wysokości nad ziemią. [przypis edytorski]
124
potnieć – dziś: pocić się. [przypis edytorski]
125
ozwać się (daw.) – odezwać się. [przypis edytorski]
126
szranki – ogrodzenie placu, na którym odbywał się turniej rycerski a. pojedynek. [przypis edytorski]
127
jagody (daw.) – policzki. [przypis edytorski]
128
szmelcowanie – metoda konserwacji metalu, polega na kilkakrotnym pokryciu go olejem jadalnym i każdorazowo wypaleniu. Powstaje wówczas twarda, szklista powłoka. [przypis edytorski]
129
Fryz a. Fryzyjczyk – mieszkaniec Fryzji, krainy nad Morzem Północnym, obecnie stanowiącej pogranicze Niemiec, Danii i Holandii. [przypis edytorski]
130
skórznie (daw.) – wysokie, skórzane buty. [przypis edytorski]
131
zadni (daw.) – tylny. [przypis edytorski]
132
tępa podkowa – autentyczny herb: złoty krzyż pod białą podkową na niebieskim tle. [przypis edytorski]
133
toporzysko – drewniana rękojeść topora a. siekiery. [przypis edytorski]
134
następować (daw.) – atakować. [przypis edytorski]
135
nasamprzód a. najsamprzód (daw.) – najpierw. [przypis edytorski]
136
paliców – dziś popr.: palców. [przypis edytorski]
137
zdarzyć – tu: obdarzyć. [przypis edytorski]
138
chmyz (daw.) – słabeusz (często stosowane do zwierząt). [przypis edytorski]
139
żywo (daw.) – szybko. [przypis edytorski]
140
czeladź (daw.) – służba. [przypis edytorski]
141
puklerz – okrągła, wypukła tarcza. [przypis edytorski]
142
dosięże – dziś: dosięgnie. [przypis edytorski]
143
bark – ramię. [przypis edytorski]
144
trójgrany (daw.) – o trójkątnym przekroju. [przypis edytorski]
145
mizerykordia – (od łac. misericordia czyli miłosierdzie), krótki, wąski sztylet do dobijania rannych. [przypis edytorski]
146
krzepkość (daw.) – siła. [przypis edytorski]
147
fechtunek (z niem.) – szermierka. [przypis edytorski]
148
sztych – pchnięcie. [przypis edytorski]
149
lubo (daw.) – chociaż. [przypis edytorski]
150
zapamiętać się (daw.) – zamyślić się a. zająć jedną rzeczą, nie zwracając uwagi na nic innego. [przypis edytorski]
151
raz (daw.) – cios. [przypis edytorski]
152
wraz (daw.) – zaraz, jednocześnie. [przypis edytorski]
153
pomiarkować (daw.) – zorientować się, zauważyć. [przypis edytorski]
